خواب از جمله الزاماتی است که میتواند روح و روان بشر را به آرامش برساند و نداشتن خواب کافی و باکیفیت تمام ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد. محققان اعلام کردهاند داشتن خواب راحت شبانه برای یادگیری و رشد کودکان اهمیت فراوانی دارد؛ از این رو، نداشتن خواب کافی در جوانان و کودکان خلقوخو، عملکرد مدرسه، سلامت و رفتار آنها را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. برای کودکانی که با اختلالات عصبی رشدی مانند اوتیسم و بیشفعالی دستوپنجه نرم میکنند، داشتن خوابی بیکیفیت ممکن است اثراتی شدیدتر به دنبال داشته باشد که نه تنها سلامت روان این کودکان، بلکه سلامت روان والدین و میزان استرس آنها را نیز افزایش دهد.
تقریبا حدود ۸۰ درصد کودکان مبتلا به اوتیسم دچار اختلالات خواب هستند. مشکلات شایع رفتاری که والدین گزارش کردهاند؛ اغلب شامل بیخوابی آنها، شبگردی و بسیار سحرخیز بودن است. چنانچه این اختلالات خواب تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است مداوم بوده و مشکلات بیشتری در طول زندگی برای آنها ایجاد کند. تداخلات رفتاری نخستین گام مهم در درمان مشکلات خواب در کودکان به شمار میرود. تحقیقات نشان میدهد زمانی که استراتژیهای خواب متناسب با نیازهای کودکان تنظیم میشود، مشکلات خواب به طور مؤثرتری در درمان کودکان اوتیسمی عمل خواهدکرد. این روشها همچنین برای تمام خانوادههایی که با مشکل خواب کودکانشان مشکل دارند، مفید واقع میشود. خانوادهها با رعایت برخی اصول و نکات میتوانند کیفیت خواب را در کودکانشان بالا ببرند و رفتارهای آنها را تغییر دهند.
فضایی برای آرامش
شما به عنوان پدر و مادر یک کودک مبتلا به اوتیسم بهتر است برای بهبود کیفیت خواب او، زمان مشخصی را برای خوابیدن و از خواب بیدار شدن کودکتان تنظیم کنید. سعی کنید فضا و محیط آرام و امنی را برای خوابیدن او مهیا کنید به طوری که از نظر ساکت و تاریک بودن، تهویه و دمای مناسب اتاق خواب را آماده کرده و هیچ تلویزیون یا صفحه نمایشگری را در اتاق کودک قرار ندهید تا از اتاق خواب تنها برای خوابیدن استفاده کند. مدتی پیش از خوابیدن کودک از دادن غذاهای کافئیندار که محرک بوده و باعث هوشیاری او میشود، خودداری کنید و تا جایی که میتوانید از مواجهه او با وسایل الکترونیک و بازیهای هیجانی بپرهیزید. در طول روز آنها را به انجام فعالیتهای بدنی تشویق کنید تا خسته شده و راحتتر به خواب بروند اما مراقب باشید یک ساعت پیش از خواب ورزش نکنند.
کنار کودکتان نخوابید بلکه او را کنترل کنید: برخی کودکان از والدین خود میخواهند شبها موقع خواب در اتاق کنارشان بمانند اما والدین باید به گونهای دیگر عمل کنند؛ کودک را در اتاق بگذارید اما به او قول دهید به او سر میزنید.سپس در فواصل مرتب در طول شب او را کنترل و سعی کنید به تدریج فاصله زمانی این دفعات را بیشتر کنید.
تنفس صحیح را به او یاد دهید: انجام برخی حرکات تمرینی به کاهش اضطراب کودکان هنگام خواب کمک میکند تا راحتتر بخوابند. به فرزندتان حرکات آرامبخش ماهیچهها را آموزش دهید. به او یاد دهید آرام دراز کشیده، چشمهایش را محکم ببندد و ماهیچههای بدنش را هم یکی پس از دیگری آرام و شل کند. همچنین تنفس کنترلشده را به کودکانتان آموزش دهید تا بتوانند مدت زمان بیشتری این کار را انجام دهند. آنها باید از بینی هوا را تنفس کرده و از دهان هوا را بیرون دهند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد