سرطان گرانی دارو

این روزها رنج این افراد از بابت کمیابی برخی داروها و به‌ویژه گرانی آنها جدی است؛ اتفاقی که عده‌ای را روانه بازار آزاد و خیابان منحوس ناصرخسرو و عده‌ای دیگر را مجبور به تغییر داروها یا به تاخیر انداختن درمان کرده است. برخی داروهای شیمی‌درمانی چنان جهش قیمتی داشته‌اند که بسیاری از خانواده‌ها دیگر توان خرید ندارند و به مصائبی همچون گرفتن وام، فروش اسباب و لوازم خانه یا قرض گرفتن از این و آن دچار شده‌اند.

تنها در مورد یک قلم دارو به نام «اوپدیوو» -که در درمان سرطان ریه کاربرد دارد- اطلاعات رسیده از این حکایت می‌کند که تا ماه قبل این دارو با پنج میلیون تومان قابل تهیه بود، ولی در بهمن ماه به قیمت سرسام‌آور ۴۱میلیون تومان رسیده است.

در بازار آزاد هم که نرخ‌ها همگی میلی است. گفته می‌شود این داروی حیاتی تا ۱۳۰میلیون تومان قیمت خورده است. پیگیری‌های ما از دو رادیوآنکولوژیست که از نزدیک با مشکلات بیماران مبتلا به سرطان مواجهند نیز این وضع را تایید کرد، به طوری که دکتر پدرام فدوی توضیح داد: «مشکلاتی همچون گرانی و کمبود داروهای شیمی‌درمانی به‌ویژه در مورد داروهای «های تک» همچنان وجود دارد» و دکتر مریم گروسی با آوردن اسامی برخی داروها، گرفتاری خانواده‌ها و بیماران را تایید کرد.

او می‌گوید: «اکنون بسیاری از داروها که تا مدتی قبل قیمت مناسبی داشتند با نرخ‌های گزاف فروخته می‌شوند، به طوری که بسیاری از بیماران توان خرید ندارند؛ مثل داروی سیکلوفسفامید که هر ویال از آن تا همین اواخر ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان قیمت داشت، اما اکنون بیماران برای تهیه هر ویال باید یک میلیون و۵۰۰ هزار تومان هزینه کنند. همچنین داروهایی که در روش ایمونوتراپی(ایمنی‌درمانی) استفاده می‌شوند هزینه‌های بالایی دارند که چون پوشش‌های بیمه‌ای ضعیف است، بیماران را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است».

به گفته او کمبودهای دوره‌ای و افزایش قیمت داروی لوکوورین -که در درمان سرطان‌های دستگاه گوارش کاربرد دارد- نیز این روزها بیماران را در مضیقه‌های جدی قرار داده است.

۱۵۰هزار مبتلا و کمبود دارو

کمبودهای دارویی در حوزه درمان سرطان در حالی مثل یک سریال دنباله‌دار ادامه دارد که افزایش جهشی قیمت‌ها نیز به آن دامن زده؛ حال آن‌که طبق آمار دکترعلی قنبری‌مطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت «سالانه نزدیک به ۱۵۰هزار نفر در کشور به انواع سرطان مبتلا می‌شوند و سالی حدود ۵درصد نیز به این تعداد افزوده می‌شود.» درواقع در حالی که سرطان در کشورمان روندی صعودی دارد، نه در حوزه تولید و واردات داروهای شیمی‌درمانی جهشی اتفاق می‌افتد و نه در حوزه پیشگیری، کاری اصولی انجام می‌شود تا شاید این چرخه ملالت‌بار حرکتی کندتر پیدا کند.

به دیگر سخن، در حالی که طبق اعلام وزارت بهداشت سرطان‌های پستان، تیروئید، روده بزرگ، پوست و معده در زنان و سرطان‌های پروستات، پوست، معده، روده بزرگ و ریه در مردان شایع‌ترین انواع سرطان است نه برای علاج بیماران، دارو به اندازه کافی و با قیمت مناسب در دسترس است و نه تلاش می‌شود تعداد بروز سالانه این بیماری‌ها با اقدامات پیشگیرانه کم شود و این همان انتقادی است که دکتر زهرا شیخی، رئیس فراکسیون دیپلماسی سلامت مجلس در گفت‌وگو با ایسنا مطرح می‌کند. وی می‌گوید: «سرطان، بار مالی بسیار شدیدی به جامعه تحمیل می‌کند ضمن این‌که هزینه‌های روانی و اقتصادی فراوانی نیز برای خانواده‌ها در بردارد. پس چرا مبالغی که برای پیشگیری از ابتلا به سرطان، توسعه بهداشت و ترویج سبک زندگی سالم هزینه می‌کنیم بسیار کمتر از هزینه‌های درمانی است؟»

این عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان البته خبر می‌دهد: «امسال برای اولین بار در طول انقلاب اسلامی یک ردیف بودجه مستقل ۸۰ میلیارد تومانی برای شبکه ملی پیشگیری از سرطان با نگاه ویژه به سرطان پستان به تصویب مجلس رسید، اما موضوع این است که فقط وزارت بهداشت درحوزه پیشگیری وظیفه ندارد بلکه وزارتخانه‌هایی نظیر صمت، رفاه و اقتصاد هم مسئولیت دارند و به‌خصوص در موضوع هوای پاک و نقشی که در بروز انواع سرطان دارد، همه متولیان باید ایفای نقش کنند».

بی‌پولی، درد صنعت دارو

گرچه تمرکز سیاستگذاران در کشورمان بیشتر معطوف به درمان است ولی همین حوزه نیز لنگی‌های زیادی دارد که کمبودهای همیشگی داروهای شیمی‌درمانی و قیمت‌های خارج از توان بسیاری از خانواده‌ها از مصادیق بارز آن هستند. اما چرا این اواخر داروهای شیمی‌درمانی حتی اقلامی که تولید داخل هستند دچار کمبود و گرانی شده‌اند؟ این سؤال اساسی ما از دکترعلی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان کشور بود که وی پاسخ آن را به مشکلات تامین ارز و نقدینگی پیوند داد. او می‌گوید: «بخشی از داروهای درمان سرطان وارداتی است که اینها همچنان ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کنند اما داروهایی که در ایران تولید می‌شود به علت کمبود سرمایه و فشارهای مالی زیادی که از بابت تامین ارز برای واردات مواد اولیه به تولیدکننده‌ها وارد می‌شود در مقدار کم تولید می‌شود که در نتیجه افزایش قیمت را به همراه دارد.»

فاطمی همچنین توضیح می‌دهد: «نه تنها در حوزه تامین ارز مشکل وجود دارد بلکه حتی تولیدکننده‌ها به علت بدعهدی بانک‌ها در ارائه تسهیلات با کمبود ریالی نیز مواجهند که اتفاقات اخیر در حوزه دارو از تبعات طبیعی این اتفاق است.» این کمبودها و افزایش چند صد درصدی قیمت‌ها در حالی است که داروهای شیمی‌درمانی با مرگ و زندگی بیماران سرو کار دارد، ضمن این‌که در دسترس بودن آنها امنیت روانی خاصی به بیماران و خانواده‌های آنها می‌بخشد. به گفته دکتر مریم گروسی، رادیوآنکولوژیست نیز این داروها برای اغلب بیماران کارساز است و مبتلایان به سرطان که درجه بیماری‌شان یک تا ۳ است در بیشتر موارد درمان می‌شوند و اگر هم نشوند به واسطه این داروها درد کمتری خواهند داشت و کیفیت زندگی و طول عمرشان بیشتر می‌شود. بنابراین گرانی دارو و کمبود آن در موضوع حساسی مثل سرطان که می‌تواند موجب فروپاشی روانی و اقتصادی خانواده‌ها شود بیش از آنچه تصور می‌شود، اهمیت دارد.

روزنامه جام جم