حالا همین جماعت زن زندگی آزادی که نقش سیاهیلشکر در حاشیه اجلاس مونیخ را هم داشتند با جمعیت نمایی در بروکسل مقر اتحادیه اروپا سودای تحریم نیروی رسمی نظامی جمهوری اسلامی ایران را دارند، درحالی که اساسا اتحادیه اروپا هیچ مبنای حقوقی برای تروریست نامیدن سپاه ندارد و آلمان هم با عقبنشینی علنی از چنین ایدهای گفت که هیچ مبنای حقوقی برای اتحادیه اروپا بهمنظور تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران وجود ندارد. در این گزارش به بررسی چرایی این اقرار با وجود برگزاری تجمع بروکسل و پیامهای آن میپردازیم.
دور خوردن براندازان از اتحادیه اروپا
داستان دور زدن جماعتی که صرفا با سروصدای رسانهای و هیاهوی مجازی بهدنبال تحریم نیروی اصلی نظامی ایران بودند هم حکایت جالبی شده، بعد از اینکه دیروز چند اتوبوس از اروپا خود را به بروکسل پایتخت بلژیک رساند تا به اتحادیه اروپا التماس کنند که نام سپاه را در فهرست تروریستی قرار دهند، جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا آب پاکی را روی دست براندازها ریخت و در واکنش به تظاهرات براندازان در برابر مقر اتحادیه اروپا برای تحریم سپاه، گفت: «این صداها قوانین ما را تغییر نمیدهند.» بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با بیبیسی در برابر اصرار خبرنگار این شبکه برای اینکه سپاه در فهرست تروریستی قرار بگیرد، تاکید کرد که برای قرار دادن سپاه در این فهرست ما به حکم دادگاه نیاز داریم. من قاضی دادگاه نیستم، حکم باید براساس شواهدی باشد که بگوید سپاه دست به اقدام تروریستی علیه کسی زده است.
عقبنشینی آلمان از آتش
اما موضع مهمتر شاید متعلق به وزیر خارجه آلمان باشد که او هم پس از نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا گفت که مبنایی قانونی برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست تروریستی اروپا وجود ندارد. آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان بعد از نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل گفت، کارشناسان آلمانی هیچ مبنای حقوقی برای قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای به اصطلاح «تروریستی» اروپا پیدا نکردهاند. البته وزارت خارجه آلمان هم روز ۳۰ دیماه اعلام کرده بود که قرار دادن سپاه در چنین فهرستی با موانع حقوقی روبهرو است. دقیقا روزهای پایانی دی ماه بود که پارلمان اروپا با تصویب قطعنامهای خواستار قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای «تروریستی» اتحادیه اروپا شد، هر چند که مصوبات پارلمان اروپا الزامآور نیستند و تنها در نقش پیشنهاد به شورای اروپا هستند اما ظاهرا اعضای پارلمان خیلی در نقش خود فرو رفته بودند و تصور میکردند این اتفاق شدنی است. حتی دولت ریشی سوناک، نخستوزیر انگلیس هم که کشورش را مبدأ اصلی شبهرسانهها و تروریستهای رسانهای کرده است، برنامههای خود برای غیرقانونی اعلام کردن سپاه را متوقف کرده بود و آنطور که روزنامه تایمز خبر داد، وزارت خارجه انگلیس گفته بود لازم است کانالهای ارتباطی با ایران باز باقی بمانند و به همین دلیل از قرار دادن سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی جلوگیری کرد.
قطع رابطه مابهازای تروریستی نامیدن سپاه
درواقع نیاز به باز ماندن کانال ارتباطی با ایران یکی از دلایلی بود که سبب شد کشورهای اروپایی مانند دومینو از یک ادعای گزاف عقبنشینی کنند و علنا بگویند سروصدای براندازان هم بیتاثیر است، بنابراین کل این فرآیند برای تروریستی نشان دادن سپاه روی یخ بوده و هیچوقت نمیتواند رنگ حقیقت بگیرد؛ چون زمانی چنین رویکردی شدنی است که دولتها یک نظام سیاسی را فاقد مشروعیت و به تبع آن ساختارهای آن نظام را نامشروع و نهایتا با آن قطع رابطه کنند اما غرب قطعا حاضر نیست دست به چنین رفتار جنونآمیزی بزند. در حال حاضر تنها کاری که آنها میتوانند انجام دهند این است که بگویند آیا یک اقدام مشخص که به لحاظ نظامی صورت گرفته، تروریستی بوده یا خیر؟ مثلا وقتی ارتش آمریکا عملیاتی را در افغانستان و عراق انجام داد، مراجع بینالمللی این اقدام را غیرقانونی و ضدحقوقبشری عنوان کردند اما در نهایت چه اتفاقی افتاد؟ هیچ فرد و سازمان اروپایی نگفت که این نهاد تروریست است. این نکته یعنی مواضع اروپاییها هیچ مبنای حقوقی ندارد و صرفا منفعتمحور است.
دلهره عواقب گسترده
البته اروپا این نکته را هم میداند اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بهعنوان «سازمان تروریستی»، تعریف این اتحادیه از تروریسم را بیاعتبار میکند و متقابلا نیروهای نظامی این کشورها را هم در محدوده قانون تروریسم قرار میدهد و این یعنی بعد از تصویب احتمالی چنین طرحی باید منتظر عواقب گستردهای میماندند. البته چنین رفتار دیوانهواری اولینبار توسط ترامپ انجام شد که او نهاد نظامی رسمی یک کشور را در فهرست موسوم به تروریستی قرار داد و ایران هم متقابلا سنتکام را تروریستی تعریف کرد. حالا چنین اقدام ضدایرانی عینا توسط پارلمان اروپایی دنبال شد که منتقد درجه یک سیاستهای غیرمتعارف ترامپ بودند.
آب سرد بر رفتار هیجانی اروپا
اما یکی دیگر از دلایلی که میتوانیم آن را در علل عقبنشینی اروپاییها برای تروریست خواندن سپاه پاسداران دستهبندی کنیم این است که کشورهای اروپایی چقدر در برخی مواقع هیجانی رفتار کردند و پلن موقت و پررنگشان، صرفا فضاسازی تبلیغاتی و رسانهای بوده است اما حالا که اعتراضات فروکش کرده، آنها دیگر فروشنده نیستند، چون خودشان بهتر از هر خریداری میدانند چقدر مواضعشان علیه سپاه غیرمنطقی و براساس طراحیهای بهروز جنگ رسانهای بوده است. روندی که حتی افکار عمومی خودشان را هم قانع نکرد و درست به همین دلیل وزیر خارجه آلمان که خود یک پای ماجرا برای تروریست خواندن سپاه بود در یک موضعگیری کاملا برعکس اعلام کرد برای درج نام سپاه در فهرست تروریسم مبنای قانونی نداریم.
تعظیم اروپا به سپاه
البته موضوع تحریم نیروی نظامی رسمی یک کشور آنقدر سطح پایین و غیرمتعارف است که حتی جمعی از فعالان مدنی خارج از کشور هم از دخالت اتحادیه اروپا در مسائل امنیتی و نظامی کشور انتقاد کردند تا این مارپیچ سکوت را بشکنند؛ این واکنش از سوی این افراد بهخوبی نشان میداد یک جریان پرسروصدا و برخوردار از رسانه با کمک فضای مجازی بیدرو پیکر چطور توانسته بودند به فضای خارجی این توهم را بقبولانند که ایرانی متفقالقول بهدنبال رژیمچنج هستند؛ درست مثل تصور رئیسجمهور آمریکا از به شهادترساندن سردار که مدعی بود ایرانیها از این اقدام خوشحال میشوند! بنابراین میتوان گفت یکی از پیشنیازهای لیبیایی و سوریه کردن ایران، تهدید امنیت این کشور از طریق برچسب تروریستی زدن به سپاه پاسداران است، آن هم در شرایطی که تامین امنیت درونمرزی و برونمرزی در مواجهه با اژدهای داعش در سختترین رویدادها برعهده این نیروی انقلابی بوده و اگر سپاه هیچ کاری هم برای امنیت بینالملل نکرده باشد، اروپا باید بهخاطر متوقف کردن داعش به سپاه تعظیم کند.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد