با این تفاصیل تولید برنامهای معارفی برای این گروه سنی خیلی میتواند چالشبرانگیزتر باشد. ویژهبرنامه سحرگاهی شبکه امید سیما با این چالشها روبهرو شده و تلاش داشته با بهره بردن از ریتم بالا، بخشهای متنوع و چهرههای نوجوان از آنها عبور کند. با مرتضی ذوالفقاری، مدیر پخش شبکه امید درباره ویژگیهای برنامه «الهیه» گپ زدیم.
برنامه «الهیه» کاری از پخش شبکه امید هست که هر روز یک ساعت قبل از اذان صبح روی آنتن میرود. مرتضی ذوالفقاری، مدیر پخش شبکه امید و عضو شورای معارف صداوسیما درباره این برنامه در گفتوگو با جامجم میگوید: برنامه الهیه را ویژه سحر تدارک دیدیم. استودیوهایی را از شبکه امید در اختیار داریم و با چهار مجری کار را پیش بردیم اما مجریمستر محمد میرزازاده است. به غیر از مجریمستر که کمی از سن نوجوانی فاصله گرفته است بقیه همه کمسنوسال و نوجوان هستند. یک حسن برنامه این است که بچهها پلاتوها را خودشان نوشتند و متن برنامه یا بهتر بگویم نویسندگی کل کار به عهده خود مجریان است. فقط روی متن کمی کار کردیم تا پختهتر شود. تنوع بصری که روی آنتن میبینید به این خاطر است که سلیقههای متعدد در کار دخیل شدند درواقع هرکسی به زعم خود یار این برنامه شد. وی ادامه میدهد: برنامه از بخشهای متعدد و گوناگونی تشکیل شده است. آیتمهای زیادی از ادعیه کوتاه تا سخنان بزرگان و تلاوتهای مشهور قاریان بینالمللی داریم که با تصویرگزاریهای مناسب همراه شده است. برنامه حدود یک ساعت طول میکشد و گوشواره باکس، اذانگاهی شبکه است. ذوالفقاری درباره انتخاب مجریان توضیح میدهد: با مجریمستر سه سالی است که کار میکنیم، ولی بقیه مجریانمان افرادی هستند که از دل برنامه «مجرینو» درآمدند. برنامه مجرینو در برنامه باشگاه امید گنجانده شده است؛ این برنامه کارش پایش بچههایی است که استعداد مجریگری دارند. بعد از طی یکسری مراحل، گزینش میشوند و دورهای را میگذرانند. خروجی برنامه را در اجرای الهیه میبینید. آنقدر بچهها اشتیاق به کار داشتند که این اهتمامشان باعث میشد مثل یک گروه حرفهای جلوی دوربین بیایند؛ به همین دلیل ما از طولانیشدن روزهای ضبط هیچ نارضایتی نداشتیم. وی میافزاید: همچنین بقیه آیتمها توسط ششهفت تدوینگر در پخش تولید میشود؛ تدوینگرهایی که اکثرا بچههای کمسنوسال هستند، ولی کارشان از بسیاری از بچههای حرفهای که با پولهای آنچنانی کار میکنند، کمتر نیست.
روزانه سه سفر به مشهد
در دل برنامه یک بخش مسابقه گنجانده شده که برگرفته از آیات قرآن کریم است. مدیر پخش شبکه امید دراینباره بیان میکند: هر روز یک موضوع را مطرح میکنیم و چهار آیه از سورههای قرآن را در گزینهها میآوریم که مخاطبان باید برای یافتن پاسخ به قرآن رجوع کنند. همین رجوع سبب مروری بر قرآن است. کل هدف ما این بود که در ایام ماه مبارک بچهها به تلاوت قرآن رو بیاورند. جایزه هم هر روز سه سفر مشهد است که تا انتهای برنامه یعنی در طول ۳۰ قسمت ۹۰ نفر را با هزینه خود به مشهد میفرستیم. با تکتک برندگان تماس گرفته و شرایط اعزام برایشان توضیح داده میشود. تمام این اتفاقات بعد از ماه رمضان میافتد. محور برنامه و نخ تسبیح آن کلام امیرالمومنین است. ذوالفقاری در این مورد میگوید: آیتمهایی را برگرفته از نهجالبلاغه حضرت امیر(ع) داریم که به شکلهای مختلف آن را اجرا کردیم. مثلا در بخشی کارشناسان برنامه درباره فرازهایی از نهجالبلاغه حرف میزنند. بخشهایی از ادعیه را هم بهصورت گرافیکی ساختیم و مثلا پندی از نهجالبلاغه را بیان میکنیم. در گفتوگوها و پلاتوهای مجریان هم این موضوع را رعایت کردیم و میشود گفت نخ تسبیح برنامه کلام حضرت علی(ع) است.
وی درباره قصهخوانی در برنامه الهیه هم توضیح میدهد: مجریانی که جدید انتخاب کردیم کتابهای برگرفته از زندگینامه شهدا یا وصیتنامه شهیدان را روی آنتن روایت میکنند. این بخش هم در فضای مجازی پربازدید بوده است.
ریتم تند، بخشهای کوتاه
جلب توجه مخاطبان نوجوان با وجود رسانههای متعدد دشوار به نظر میرسد. ذوالفقاری از تمهیداتی که برای این وضع در نظر گرفتند، بیان میکند: از قالب تولید برنامههای سحرگاهی در بقیه شبکهها فاصله گرفتیم. بقیه برنامهها معمولا مجریمحور هستند و مجری با قرائت متنی طولانی، پند و اندرز میدهد و بحثهای سنگین را مطرح میکند که از حوصله نوجوان خارج است. نوجوان همیشه بیقرار است؛ یعنی وقتی پای تلویزیون مینشیند مدام کنترل را در دست دارد و شبکهها را جابهجا میکند. به همین دلیل ارتباط برقرار کردن با برنامههای معارفی ممکن است کمی برای آنها سخت باشد. برای اینکه راحتتر بتوانیم با بچهها ارتباط برقرار کنیم از کوتاهترین بخشها برای آیتمها استفاه کردیم. حتی سخنان بزرگان را در حد دوسه دقیقهای تقطیع کردیم تا از حوصله مخاطبان نوجوان خارج نباشد. هیچ آیتم طولانی را استفاده نکردیم، چون برای بزرگسالان هم خستهکننده است. بخشهایی از سخنرانیهای تعدادی از سخنوران همچون استادان قرائتی، پناهیان، داستانپور، عالی و... را داریم که در برنامه پخش میشود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد