دریا را دریابیم

مشت نشانه خروار است و با نگاهی به چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور می‌توان متوجه شد هنوز برنامه‌ای برای استفاده از ظرفیت‌های موجود در دریا و سواحل وجود ندارد. با وجود سواحل طولانی دریایی در شمال و جنوب ایران، این فرصت‌ها مورد غفلت واقع شده است. دریای چابهار خاستگاه تولید محصولات دریایی همچون گیاهان دریایی، آرتمیا و انواع جُلبک‌ها محسوب می‌شود.

جلبک‌ها منبعی برای تولید لوازم آرایشی هستند و می‌توانند کشور را از واردات بسیاری از لوازم آرایشی، مکمل‌های غذایی و همچنین کودهای گران‌قیمت کشاورزی بی‌نیاز کنند.

همچنین مناطق ساحلی یکی از بهترین مکان‌ها برای استقرار صنایع هستند، چرا‌که تامین آب مورد نیاز صنایع آب بر یکی از چالش‌های حوزه صنعت است. دریا علاوه بر رفع معضل تأمین آب، امکان بهره‌مندی سریع و ارزان به حمل‌‌و‌نقل بین‌المللی و ترانزیت کالای تولید شده را هم فراهم می‌کند.

قطعا باید صنایع نوظهور ازجمله انرژی‌های تجدیدپذیر، آبزی‌پروری، فعالیت‌های استخراج در دریا، بیوتکنولوژی و زیست و هواشناسی دریایی در منطقه ایجاد شود.

استخراج مواد معدنی، تولید برق با استفاده از جزر و مد، استخراج نفت و گاز، شیرین‌ سازی آب دریا برای آبیاری مناطق ساحلی و تامین آب شرب، تامین علوفه دامی از گیاهان دریایی و تولید روغن‌های خوراکی از جمله فرصت‌های سرمایه‌گذاری در دریاهاست. با وجود این ظرفیت‌ها جای سؤال است که چه تعداد واحد تولیدی برای بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها در مناطق مختلف ساحلی کشور احداث شده است.

نباید فراموش کنیم که تحولات عظیم اقتصادی کشورهای کوچک و بزرگ جهان که در مجاورت دریاها قرار دارند، در سایه بهره‌برداری از پتانسیل‌های دریا به دست آمده است، بنابراین ایران هم باید بر ظرفیت‌سازی و بهره‌وری بهینه از دریا تمرکز کند تا بتوان سهم اقتصاد را افزایش داده و به توسعه استان‌های ساحلی کمک کرد.

سال گذشته فرمانده معظم کل قوا در دیدار تعدادی از فرماندهان نیروی دریایی تاکید کردند: «استفاده از فرصت دریا و ظرفیت‌های عظیم آن باید به فرهنگ عمومی در کشور تبدیل شود.» حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به سوابق دریانوردی ایرانیان در گذشته که باعث انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی به مناطق دیگر دنیا شد، خاطرنشان کردند: «با وجود این سابقه و سواحل طولانی دریایی در شمال و به‌خصوص جنوب ایران، فرهنگ استفاده از فرصت‌های دریا در کشور مورد غفلت واقع شده و باید به فرهنگ عمومی مردم تبدیل شود.»

ایشان فرهنگ‌سازی در این زمینه و ایجاد فهم عمومی از دریا به‌عنوان یک زیرساخت اساسی را ضروری دانستند و افزودند: «در چند سال گذشته بحث توسعه سواحل مکران مطرح شد و دولت‌ها هم از آن استقبال کردند اما پیشرفت جدی در این موضوع نیازمند فرهنگ‌سازی است.»