اسمش را بگذاریم انفجار، بگذاریم گرانی سرسام آور، بگذاریم خودسری مدارس یا بگذاریم اوضاعی آشفته که خیلیها خود میبُرند و خود میدوزند و حرف بالادستیها را نمیخوانند؟ امسال شهریه بسیاری از مدارس غیردولتی به صورت انفجاری افزایش یافته و بسیاری از خانوادهها را به ناچار به سمت مدارس دولتی سوق دادهاست. آنهایی هم که هنوز توان مالی دارند یا از خدمات مدرسه مورد نظرشان راضی بودهاند، دل به دریا زده و البته با دلخوری برای ثبتنام اقدام کردهاند. همه اینها در حالی است که رئیس سازمان مدارس غیردولتی همین دیروز اعلام کرد هنوز شهریهها ابلاغ نشده و مبالغی که در فضای مجازی اعلام میشود، وجاهت قانونی ندارد.
اما ما در «جامجم» با فضای مجازی و قیمتهایش کاری نداریم، ملاک ما یافتههای خودمان است، اطلاعاتی موثق از خانوادهها که دیروز در تماسهای مکرر به آنها دست یافتیم و برایمان اثبات شد آموزش و پرورش یک چیز میگوید و مدارس غیردولتی یک کار دیگر میکنند.
الگوی ابلاغ نشده و شهریه تعیین شده
مشکل مدارس غیردولتی همیشه این بوده که ساز خودشان را زدهاند و راه خودشان را رفتهاند. مردم دلسرد از مدارس دولتی یا بدبین به این مدارس هم به هرچه غیردولتیها گفتهاند، تن دادهاند و نتیجه این شده که شهریههای رسمی و قانونی هنوز ابلاغ نشده، رد و بدل پول و قول و قرار میان والدین و مسئولان مدارس غیرانتفاعی آغاز شده است.
براساس یافتههای «جامجم» هنوز الگوی شهریه مدارس مختلف غیردولتی نیز کامل نشده و موسسان این مدارس در حال تکمیل اطلاعات و بارگذاری آن در سامانههای مربوطه هستند ولی همین موسسان با حسابی احتمالا سرانگشتی، شهریه سال تحصیلی پیش رو را محاسبه و به خانوادهها ابلاغ کردهاند.
شهریه مدارس غیردولتی را چند عامل تعیین میکند که به آن الگوی تعیین شهریه مدارس میگویند که شاخصهایی را در بر میگیرد. از جمله این شاخصها، دوره تحصیلی، سطح آموزشی و پرورشی، برنامه سال تحصیلی، فضای فیزیکی، تجهیزات و امکانات مثل آزمایشگاه، کارگاه و سالنهای ورزشی، شرایط منطقهای، نیروی انسانی دارای صلاحیتهای عمومی، تخصصی و حرفهای و البته نرخ تورم رسمی کشور است که توسط بانکمرکزی اعلام میشود. هر مدرسهای که بتواند بالاترین امتیازها را کسب کند، شهریههای بالاتری خواهد داشت اما اکنون بدون این که مقدمات کار کامل شدهباشد و الگوی تعیین شهریه به نتیجه رسیده یا ابلاغ شدهباشد مدارس، شهریهها را آن هم به صورت قطعی اعلام کردهاند که البته احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس غیردولتی میگوید: «این کار خلاف قانون است.»
شهریههایی تا ۵۵ میلیون تومان
ما به فضای مجازی یا رسانههایی که نرخهایی تا ۷۰میلیون تومان را هم گزارش کردهاند، کاری نداریم، استناد ما به ارقامی است که خودمان به آنها رسیدهایم؛ نرخهایی کاملا مستند که در بعضی موارد باید گفت نجومی است و تفاوتی فاحش با شهریههای پارسال دارد. پدر یکی از دانشآموزان کلاس اولی در منطقه ۴ تهران که مهرماه به کلاس دوم میرود، به ما میگوید برای سال تحصیلی جاری ۱۸ میلیون تومان شهریه پرداخته ولی چند روز قبل به وی اعلام کردهاند شهریه سال تحصیلی جدید ۳۶ میلیون تومان خواهد بود.
پدر دانشآموز دیگری در کلاس دوم هم شهریه پارسال را ۱۵میلیون تومان اعلام کرد که همان مدرسه امسال شهریه ۲۷میلیون تومانی را درخواست کردهاست. در منطقه نازیآباد نیز مادر یکی از دانشآموزانی که امسال به کلاس دوم میرود، گفت که سال پیش ۱۸میلیون تومان شهریه پرداخته که امسال به ۲۱میلیون تومان افزایش یافتهاست.
در منطقه تهرانپارس نیز خانوادهای را یافتیم که مدرسه مورد نظر از شهریه ۱۶میلیون تومانی پارسال به شهریه ۲۰میلیون تومانی برای سال تحصیلی آینده رسیدهاست. اما این ارقام تنها روی خوش ماجراست؛ چرا که چند نفر از والدین از اعداد و ارقامی پرده برداشتند که با هیچ منطقی سازگار نیست. در منطقه پردیس تهران پدری به ما گزارش داد که پارسال ۱۲میلیون و۸۰۰ هزار تومان برای کلاس نهم فرزندش شهریه پرداخته که همان مدرسه امسال شهریه ۳۲میلیون تومانی را به خانوادهها اعلام کردهاست.
در منطقه ۵ تهران هم مادری به ما اعلام کرد که برای فرزند کلاس چهارمیاش سال پیش ۳۰میلیون تومان پرداخته ولی امسال باید ۵۴ میلیون بپردازد. و در اتفاقی وخیمتر در منطقه ۳ دانشآموزی که مهر ماه به کلاس سوم میرود، باید ۵۵ میلیون تومان شهریه بدهد در حالی که شهریه پارسال وی ۲۴ میلیون تومان بودهاست. این همان اتفاقی است که در منطقه ۲ تهران نیز برای دانشآموزان یکی از مدارس روی داده و شهریه کلاس پنجم از نرخ ۳۰ میلیون تومانی سال گذشته به ۴۸ میلیون تومان رسیده؛ همانطور که شهریه ۶۰ میلیونتومانی مدرسهای در ستارخان برای دانشآموزان کلاس دهم به ۷۲میلیون تومان افزایش یافته است.
اینجاست که میگوییم مدارس خود میبُرند و خود میدوزند و نظارتها هم به قدری کمرنگ است که این فرآیندها متوقف نمیشود. حتی گفتههای رئیس سازمان مدارس غیردولتی هم بعضا خوانده نمیشود، کسی که به تازگی تاکید کرده: « ضروری است تابآوری مردم در نظر گرفتهشود تا امکان پرداخت شهریه از سوی والدین فراهم باشد.»
واقعیت این است که خیلی از خانوادهها شهریههای جدید را تاب نیاورده و به سمت مدارس دولتی کوچ کردهاند، مدارسی با هزار و یک مشکل از جمله تراکم بالای دانشآموزی؛ پس آموزش و پرورش به گوش باشد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد