به صرف «شیر»

امروز در تقویم‌های جهانی به نام روز جهانی «شیر» ثبت شده است. اما هر چقدر قرار است توجه ما به این ماده مغذی و حیاتی جلب شود باید بدانیم اساسا برای مصرف آن از ابتدای کودکی تا بزرگسالی فرهنگ‌سازی نکرده‌ایم، در مقابل آن اما هیچ محدودیتی در مصرف نوشابه‌های مضر برای خودمان قائل نبودیم! نامگذاری یک روز در تقویم‌های جهانی به معنای توجه به چرایی این نامگذاری است.

کد خبر: ۱۴۱۰۴۱۱

نویسنده میثم اسماعیلی - روزنامه‌نگار

یکی از مهم‌ترین نکات در رابطه با این موضوع در ایران مربوط است به میزان سرانه مصرف شیر در ایران، آن هم وقتی می‌دانیم این میزان از سرانه استاندارد جهانی آن به شکل معناداری پایین‌تر است. ماجرای کاهش میزان سرانه مصرف شیر از آن جهت مهم است که بدانیم با تداوم این رویه باید منتظر سیل بیماری‌های مربوط به پوکی استخوان در آینده‌ای نه چندان دور باشیم، آن‌قدر که از همین حالا صدای خرد شدن استخوان‌ شهروندان ایرانی به گوش می‌رسد. پیش از اشاره به این موضوع البته می‌توان به برخی داده‌های آماری دیگر هم در این رابطه اشاره کرد، به عنوان مثال آن‌طور که وب‌سایت استاتیستا در داده‌نمایی توضیح داده ۸۰ درصد مردم ایران نسبت به لاکتوز حساسیت دارند! در حالی که فقط ۲۰درصد از شیرهای تولیدی در بازار بدون لاکتوز هستند!

همین تناقض هم در رابطه با بازار شیر و لبنیات در ایران جالب توجه است. برخی کاهش مصرف شیر در جامعه ایرانی را معطوف به تورم لبنیات در ایران می‌دانند اگرچه این استدلال می‌تواند درست باشد و بدون شک نمی‌توان از تاثیر اقتصاد در سرانه مصرف لبنیات گذشت اما وقتی افزایش مصرف نوشابه‌ها را در کنار این گزاره می‌گذاریم متوجه می‌شویم بیشتر از تاثیرات اقتصادی این انتخاب جامعه است که در کاهش این سرانه موثر است. آنچه مهم به نظر می‌آید نه پی‌بردن به چرایی کاهش مصرف لبنیات در ایران بلکه پیامدهای سوء آن در سلامتی جامعه است، پیامدهایی که می‌تواند فشار مضاعفی به نظام درمان در ایران وارد کند.

آمارهای بسیاری هم از میزان این سرانه و مقایسه‌اش با جهان وجود دارد، به عنوان مثال براساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت هر ایرانی روزانه ۱۹۰گرم لبنیات در روز مصرف می‌‌کند که اگر این آمار را سالانه محاسبه کنیم، سرانه سالانه مصرف لبنیات در کشورمان نزدیک به ۷۰ کیلوگرم است که این میزان یک‌پنجم سرانه مصرف متوسط جهان است. این موضوع در رابطه با مصرف شیر هم به نوعی مصداق دارد. سال گذشته از زبان مدیرعامل صنایع شیر ایران و البته به استناد آمار رسمی سرانه مصرف لبنیات در کشور ۷۵ کیلوگرم اعلام شده است اما در مقام واقع براساس آمار تولید سرانه مصرف ۶۰ کیلوگرم در سال است. اما شاید بتوان مهم‌ترین مرجع برای آگاهی از این میزان را از نتایج آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار متوجه شد که مرکز آمار ایران دو سال پیش با نظرسنجی از ۶۲ هزار خانوار از ۳۲ استان در ایران استخراج کرده است. اگرچه سنجه این مرکز مهم در میزان استفاده شیر به واحد «لیوان» بوده است اما حداقل می‌توان از آن متوجه شد کدام استان‌های ایران سرانه بیشتری در مصرف شیر‌دارند.