حوزه هنر که چند سالی بهدلیل همهگیری کرونا روزهای خوبی را از جهت مخاطب سپری نمیکرد، در سال ۱۴۰۱ با فروکش کردن این همهگیری کمکم میرفت که به روزهای خوب نزدیک شود اما ناآرامیهای سال گذشته سبب شد که این موضوع به تعویق بیفتد و در همین راستا با آرامش بهوجود آمده در جامعه شاهد شکوفایی حوزه هنر در فصل بهار ۱۴۰۲ بودیم که در این گزارش آن را مرور میکنیم.
رکوردشکنیهای ادامهدار سینما
سینما فصل بهار را با رکوردشکنی ۲۷۰میلیاردی در گیشه به پایان رساند. رقمی که ۲۰میلیارد بیشتر از کل فروش سینماها در سال ۹۷ و پیش از شروع همهگیری سینما بود. هرچند شاید برخی موضوع تورم در پنج سال گذشته و افزایش قیمت بلیت از ۱۰هزار تومان به میانگین ۵۰هزار تومان را دلیل چنین رکوردشکنیای بدانند اما آمار جذب مخاطبان سینما نیز نشان میدهد در سه ماه اول امسال نزدیک به هفت میلیون نفر به سینماها رفتند که برابری با دوران پیش از کرونا دارد. این مسأله نشانگر آن است که سینما روزهای خوبی را سپری میکند هرچند که هنوز مشکلاتی همچون تولید فیلم، کمبود سالن سینما و زیرساختها همچنان ادامه دارد. ایجاد کفه متوازن برای تنوع ژانری در سینما که فیلمهای کمدی و اجتماعی از لحاظ اکران نسبت قابلتوجهی دارند یکی از موضوعات حال خوب سینماست، هرچند که کفه فروش فیلمهای کمدی قابل مقایسه با سینمای اجتماعی نیست که این موضوع نیاز به مطالعات اجتماعی دارد زیرا استقبال از کمدیها رابطه مستقیمی با شرایط اجتماعی دارد که مردم ترجیح میدهند لختی از اوقات خود را به شادی در سینماها اختصاص دهند.
کمدیهایی که خوب میفروشند
اولین فیلم جدول فروش در بهار ۱۴۰۲ فیلم «فسیل» به کارگردانی کریم امینی است که اکران خود را همزمان با نوروز آغاز کرد و با داشتن ۵۷۳سالن و ۶۵هزار و ۹۹۹سئانس و با فروشی (فروش کل) معادل ۱۸۹میلیارد و ۳۲۵میلیون و ۱۷۲هزار تومان به یکی از پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. این کمدی با تکیه بر بازی بهرام افشاری علاقه عموم مردم به نوستالژی و خاطرات دهه۶۰، توانست نبض مخاطبان را در دست بگیرد و به این فروش دست یابد.
سینمای اجتماعی هم مخاطب دارد
اما دومین فیلم پرفروش بهار ۱۴۰۲ که اکران خود را از ۲۸ فروردین آغاز کرده، خلاف تصور معمول که انتظار دارند فیلمی کمدی باشد، فیلم «سهکام حبس» در قالبی اجتماعی و جدی به کارگردانی سامان سالور است. این فیلم با در اختیارداشتن ۳۶۵سالن و ۱۲هزار و ۲۱۵ سئانس که برای این فیلم نسبت به سایر فیلمهای اجتماعی رقمی خوب محسوب میشود، حدود ۱۶میلیارد و ۲۸۴میلیون و ۵۷۳هزار تومان فروش کرده است. علاوه براین، فروش سه کام حبس نشان میدهد که اگر به فیلمهای اجتماعی سالن و نوبت نمایش خوب داده شوند، میتوانند نسبت به بسیاری از کمدیها پیشتاز باشند.
تنوع و رابطه مستقیم با جذب مخاطب
اما اگر به سایر آثار دیگری که این روزها در حال اکران است نگاهی بیندازیم، میبینیم که تنوع باعث شده سایر فیلمها هم با فروش نسبی خوبی روبهرو باشند.
بهطور مثال فیلم «آهنگ دو نفره» به کارگردانی آرزو ارزانش که یک کارگردان اولی و ناشناخته در سینماست، سومین فیلم جدول فروش بهار ۱۴۰۲ است که اکران خود را از ۲۹ فروردین آغاز کرد. این فیلم با در اختیار داشتن ۴۳۵ سالن و ۱۳هزار و ۸۵۱ سئانس تا بهحال به فروشی معادل ۱۴میلیارد و ۵۸۹میلیون و ۱۱۲هزار تومان رسیده است.
حضور احمد مهرانفر و فرزاد فرزین یک بازیگر کمدی و یک خواننده محبوب پاپ در رسیدن به این جایگاه به این فیلم کمک کرده است. «عروس خیابان فرشته» به کارگردانی مهدی خسروی و «غریب» به کارگردانی محمدحسین لطیفی با فروش ۱۰میلیارد، سایر آثار هستند که در فصل بهار اکران شدند.
اکرانهای جدید و شگفتیهاییکه در راه است
اما آثاری که از ۱۷ خرداد اکران خود را آغاز کردهاند هم این روزها گیشه موفقی دارند. «شهر هرت» دومین فیلم از کریم امینی جایگاه خوبی در جدول فروش دارد. این فیلم تا بهحال با در اختیار داشتن ۳۳۶سالن فروش ۱۳میلیارد و ۴۰۵میلیون و ۱۶۴هزار تومانی را تجربه کرده است. «کت چرمی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی هم از جمله فیلمهای جدیدی است که به گیشه اضافه شده است. این فیلم با تکیه بر قهرمانسازی از جواد عزتی برای کمک به دختری نوجوان قصد دارد سهمی از گیشه و نگاه مخاطبان را به دست بیاورد. این فیلم با در اختیار داشتن ۲۱۵ سالن تا به حال چهار میلیارد و ۲۵۵میلیون و ۷۸۵هزار تومان فروش داشته است.
«مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی و «عروسی مردم» به کارگردانی مجید توکلی هم با فروش دومیلیارد و ۷۰۰میلیون تومانی، فیلمهایی هستند که مورد توجه مخاطبان قرار گرفتهاند.
روشناییهای صحنه
همان شور و شوقی که برای استقبال از سینما و فیلم دیدن در میان مخاطبان وجود دارد و بهار خوبی را برای گیشه رقم زد، در تئاتر و اقبال به نمایشهای روی صحنه هم وجود داشت و باتوجه به ظرفیت محدودتر سالنهای نمایش و ماهیت خاص، منحصربهفرد و نخبهپسند تئاتر، مخاطبان استقبال خیلی خوبی از این هنر کردند. دقیقا نقطه مقابل کجخیالی و سنگاندازی برخی که در این چند وقت اخیر مدام در پی رجزخوانی برای هنرمندان فعال و تعطیل کردن تئاتر و سالنهای نمایشی بودند. حالا آن بهار خوب نوید یک تابستان درخشان برای تئاتر هم میدهد و میتوانیم شاهد پویایی هنر نمایش و ادامه استقبال باشیم. حضور چهرههای معتبر و شناختهشده عرصه نویسندگی، بازیگری و کارگردانی در کنار جوانان مستعد و جویای نام، از مهمترین دلایل رونق تئاتر در این روزهاست. حسین پارسایی، شهرام گیلآبادی، علی برجی و علیرضا کوشک جلالی، بهعنوان کارگردان نمایشهایی روی صحنه دارند. سعید پورصمیمی، الهام پاوهنژاد، امین زندگانی، بانیپال شومون، امیررضا دلاوری، امیرکاوه آهنینجان، اصغر پیران، محسن حسینی، فریبا کوثری، وحید آقاپور، مسعود کرامتی، بهرام ابراهیمی، سیما تیرانداز، سعید چنگیزیان، شهروز دلافکار، امیر کربلاییزاده و جواد خواجوی هم از جمله بازیگران نام آشنایی هستند که حضورشان سهم مهمی در جذب تماشاگران دارد.
بهجز این باید به نمایشنامهها و متنهای خوب هم اشاره کرد که برخی نمایشها براساس آن روی صحنه رفتهاند. در این زمینه تئاتر همیشه در موضع برتری نسبت به سینما قرار دارد و دست کم کیفیت متن و اندیشه نمایشنامهها تضمین شده است. فارغ از نمایشنامهنویس برجسته ایرانی یعنی محمد چرمشیر که اثری به قلم او روی صحنه است، میتوانید به دیدن نمایشهایی بنشینید که براساس آثار و نمایشنامههایی از بزرگانی چون هارولد پینتر، سام شپارد، ژان پل سارتر، ادوارد آلبی، هنریک ایبسن، فدریکو گارسیا لورکا و ژان میشل ریب تولید و اجرا شدهاند. کجا و چه زمانی در سینما و در اکران میتوانید آثاری قابل اعتنا از این همه نویسنده درجه یک و معتبر را ببینید؟
به جز این امتیازات خوب که باعث روشنایی چراغ سالنها و تماشاخانههای مختلف پایتخت و تئاتر حرفهای ایران شده، باید به مورد خوشایند sold out و تکمیل ظرفیتهای پیاپی برخی نمایشها در این چند وقت اخیر اشاره کرد. نشانه دیگری از حال خوب تئاتر در بهار و حالا تابستان که خط بطلانی بر ادعایی چون تحریم هنر از سوی هنرمندان میکشد و نوید روزهای بهتر و پرشورتر هنر نمایش را میدهد.
یک شب باشکوه با قهرمانان شاهنامه
یکی از مهمترین نمایشهایی که به دلیل استقبال فوقالعاده تماشاگران بیش از یک ماه از اجرای آن میگذرد و تمدید شده، «هفتخان اسفندیار» نوشته محمدرضا کوهستانی و به کارگردانی حسین پارسایی است که برداشتی آزاد از شاهنامه فردوسی محسوب میشود. یک اثر با تولید عظیم، فاخر، ماندگار و موزیکال و با همکاری برخی از بهترین عوامل فنی تئاتر و سینمای ایران هر شب ساعت ۱۸ در تالار وحدت روی صحنه میرود. بهجز ارزشهای متنی و محتوایی که برگرفته از اثر بزرگی چون شاهنامه است، حضور بازیگران نامآشنا هم نقش مهمی در استقبال خوب از این نمایش دارد و مخاطبان از دیدن چهرههایی چون امین زندگانی، بانیپال شومون، امیررضا دلاوری، امیرکاوه آهنینجان، اصغر پیران، محسن حسینی و فریبا کوثری و با گریم و شمایل قهرمانان و شخصیتهای اساطیری و حماسی به وجد میآیند. کارنامه موفق پارسایی با نمایشهایی چون اولیور توئیست و بینوایان حالا با نمایش هفت خان اسفندیار ادامه دارد که یکی از دلایل حال خوب این روزهای تئاتر ایران است. ضمن اینکه نشان میدهد پارسایی بهجز تبحر در روی صحنه بردن نمایشهایی با متون غربی، در کارگردانی نمایشی با فرهنگ ایرانی هم توانایی دارد. مهارتی دو سر برد که به نفع روشنایی چراغ تئاتر عمل میکند و باید از آن استقبال و حمایت کرد. نمایش هفت خان اسفندیار هنوز و به رغم تکمیل ظرفیت به پایان رسید و بخش اعظم صندلیهای اجراهای هفته آینده (از سهشنبه ششم تا جمعه نهم تیرماه) هم تا لحظه تنظیم این گزارش به فروش رفته است.
همنفس با استاد
سعید پورصمیمی از آن دوهای یک است، باوجود اینکه معمولا او را در نقشهای مکمل سینما و تلویزیون میبینیم اما به قدری حضور درخشان و جذابی دارد که در هر جمعی چشمها را میدزدد و حتی کار ستارهها و بازیگران نقشهای اول را برای عرض اندام دشوار میکند. بیخود نیست که او با دریافت سه سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر رکورددار و پیشتاز است و کماکان
و در ۷۹ سالگی حریف میطلبد. او جایزههایش را برای بازیهای خیرهکنندهاش در ناخدا خورشید، تحفهها و پرده آخر گرفته و برای کلی بازی خوب دیگر تحسین شده است. آخرین بازی سینماییاش نقش اسماعیل جورابلو در «برادران لیلا» (سعید روستایی) است؛ در نقش پدر یک خانواده که عشق و جنونش به بزرگ فامیل شدن، گرهی اساسی در کار فرزندان نیازمندش میاندازد. گزافه نیست که حضور او را برگ برنده فیلم بدانیم و بگوییم با وجود کلی بازیگر نامآشنای نسلهای بعدی، همچنان دود از کنده بلند میشود. حالا او مدتی است با حضوری تعیینکننده (بهعنوان نویسنده و بازیگر) در یک نمایش، نفسبهنفس با تماشاگر دلبری میکند. فرصتی کمنظیر و مغتنم برای مخاطبانی که سالها با بازی او در سینما خاطره دارند و حالا میتوانند حضور شیرین و دلپذیر پورصمیمی را از نزدیک ببینند. بنابراین بدونشک برگ برنده نمایش «خوشدلان» و استقبال خیلی خوب تماشاگران، حضور پورصمیمی است اما نامهای آشنای دیگری هم شهد این اثر را شیرینتر میکند؛ مسعود کرامتی، بهرام ابراهیمی، رضا مولایی و الهام پاوهنژاد هم بازیگران شناخته شده دیگری هستند که سهم مهمی در جذابیت و موفقیت این نمایش دارند. نمایش خوشدلان به کارگردانی پریزاد سیف (که خودش هم جزو بازیگران این کار است) و تهیهکنندگی سعید خانی (تهیهکننده و مدیر پخش سینما) که هر نوبت از اجراهایش با تکمیل ظرفیت همراه میشود، ساعت ۲۱ هر شب در سالن استاد ناظرزادهکرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه میرود.
نامهای آشنای دیگر
نمایش «زیرزمینیها» نوشته مرتضی شاهکرم، کارگردانی حامد وکیلی و بازی بازیگرانی چون جواد خواجوی، امیر کربلاییزاده، حامد وکیلی و مرضیه صدرایی ازجمله آثار موفق این روزهای تئاتر است که ساعت ۱۹ و ۱۵ دقیقه هر شب در سالن ۲ پردیس تئاتر شهرزاد اجرا میشود. علیرضا کوشکجلالی از کارگردانهای مطرح تئاتر ایران، این روزها با دو نمایش حضور موفقی دارد. نکته جالب اینکه یکی از این نمایشها در تهران روی صحنه است و نمایش دیگر در اصفهان؛ «روبینسون کروزو» هر شب از ساعت ۱۹ و ۱۵ دقیقه در سالن یک پردیس تئاتر شهرزاد تهران اجرا میشود و «سکوت آوازخوان» هم هر شب از ساعت ۲۰ در سالن تماشای تالار هنر اصفهان.
«اینجا پنجرهای باز مانده است» به کارگردانی ندا شاهرخی و یاسمن خواجهای و با بازی سعید چنگیزیان در نقشی متفاوت هر شب ساعت ۲۱ و ۱۵ دقیقه در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر اجرا میشود.
«۶۵۷» نوشته محمد چرمشیر و شهرام گیلآبادی و به کارگردانی گیلآبادی هم ازجمله نمایشهای موفق این روزهای تئاتر است و با استقبال خوب مخاطبان روبهرو شده. به جز متن نمایش که نام چرمشیر را یدک میکشد، باید حضور بازیگر نامآشنایی چون سیما تیرانداز را ازجمله دلایل این اقبال دانست. ۶۵۷ هر شب از ساعت ۱۹ در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه میرود.
نمایش «اتول سورون طهران الف ۱» به کارگردانی و بازی شهروز دلافکار هم از دیگر نمایشهای قابلتوجه این روزهاست؛ اثری که ساعت ۱۸ و ۴۵ دقیقه هر روز در سالن استاد ناظرزادهکرمانی تماشاخانه ایرانشهر اجرا میشود.
علی برجی هم بهعنوان کارگردان این روزها نمایش «آهو» را براساس طرحی از سیروس همتی و با موضوعی مرتبط با حضرت امام رضا(ع) در تماشاخانه مهر حوزه هنری روی صحنه دارد؛ نمایشی که ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه اجرا میشود.
آثار نویسندگان سرشناس هم که این روزها برداشتی از متنهای آنها در تئاتر ایران اجرا میشود، از این قرار است: چه کسی از ویرجینیا وولف میترسد نوشته ادوارد آلبی(ساعت ۲۰ تماشاخانه صحنه آبی)، تئاتر بیحیوان نوشته ژان میشل ریب(ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه تماشاخانه سیمرغ بنیاد بیدل دهلوی)، اتاق نوشته هارولد پینتر (ساعت ۱۸ و ۱۹ و ۳۰ دقیقه تماشاخانه ملک)، کودک مدفون نوشته سام شپارد (ساعت ۱۹ سالن شماره یک خانه نمایش دا)، مردگان بیکفن و دفن نوشته ژان پل سارتر و با ترجمه پری صابری (ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه عمارت نوفللوشاتو)، خانه عروسک نوشته هنریک ایبسن (ساعت ۱۹ سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان)، خانه برناردا آلبا نوشته فدریکو گارسیا لورکا (ساعت ۱۹ سالن اصلی برج آزادی).
اینها البته نمونهای از حضور نامهای آشنای نویسندگی، کارگردانی و بازیگری است که این روزها سهم خوبی از اقبال مخاطبان دارند اما اشاره به این اسمها نباید مانع از توجه به استعدادهای جویای نام شود که سهم آنها هم در این روشنایی چراغ تئاتر محفوظ است.
تنور داغ موسیقی
موسیقی نیز که سال گذشته را با تجربه تلخ پنج ماه بدون برگزاری کنسرت بهدلیل ناآرامیها پشتسر گذاشت، با شروع سال جدید تنور کنسرتها آنقدر داغ شد که اغلب چهرههای عرصه موسیقی حضور در صحنه را تجربه کردند. این درحالی است که برگزاری پرتعداد کنسرتهای «با من بخوان» علیرضاقربانی در کاخ سعدآباد تهران پس از برگزاری کنسرتهای شهرستانش یکی از نکات قابلتوجهی است که میتوان درباره کنسرتهای سال ۱۴۰۲ به آن اشاره کرد. کنسرتهایی که هم به لحاظ تعداد و هم استقبال مخاطبان از روند فروش بلیت، رکوردهای قابل توجهی را ثبت کردند.در این میان افزوده شدن برگزاری مجموعه کنسرتهای «در هوای بیچگونگی» علی قمصری و سهراب پورناظری و همچنین ورود گروه «سون» به کورس برگزاری کنسرتها بعد از مدتها دوری از اجراهای زنده و همچنین برگزاری تازهترین کنسرت ارکستر ملی ایران به رهبری آرش امینی بعد از مدتها توقف در فعالیتهای این مجموعه موسیقایی از دیگر نکاتی است که میتوان به اشاره کرد.در حال حاضر هر شب بیش از ۱۰ کنسرت در شهرهای مختلف ایران روی صحنه میرود که اگر بخواهیم با وضعیت سالهای گذشته مقایسه کنیم حتی از سال ۹۸ پیش از شیوع کرونا هم پیشی میگیرد. به عنوان مثال، شب گذشته جمعه ۲ تیر؛ ۱۱ کنسرت، «با من بخوان» به خوانندگی علیرضا قربانی در کاخ سعدآباد، «شب باران عشق تهران» به رهبری آرمین قیطاسی و خوانندگی مهدی یغمایی در برج میلاد تهران، ارکستر ملی ایران به رهبری آرش امینی در تالار وحدت تهران، محسن یگانه در رویال هال اسپیناس تهران، کنسرت ویژه بانوان گروه «نهال» به سرپرستی لیلا نجفی در تالار وحدت تهران، کنسرت «در هوای بی چگونگی» سهراب پورناظری و علی قمصری در ایوان عطار کاخ سعدآباد تهران، برگزار شد و کنسرتهای حجت اشرف زاده در سالن حافظ شیراز، حامیم در مرکز همایشهای بینالمللی تبریز، کسری زاهدی در سالن شهید آوینی بندرعباس، آرون افشار در تالار لوتوس لنگرود و گرشا رضایی در تالار وحدت ارومیه روی صحنه رفتند و امروز ۱۰ کنسرت حجت اشرف زاده در سالن حافظ شیراز، کنسرت حامیم در سالن میلاد نمایشگاه بینالمللی تهران، کنسرت بابک جهانبخش در فرهنگسرای شهر کرد، کنسرت «با من بخوان» به خوانندگی علیرضا قربانی در کاخ سعد آباد تهران کنسرت محسن یگانه در رویال هال اسپیناس تهران، کنسرت بهنام بانی در سالن ایرانیان قزوین، کنسرت میثم ابراهیمی در مرکز همایشهای بینالمللی تبریز، کنسرت علی عبدالمالکی در مرکز همایشهای برج میلاد تهران، کنسرت گرشا رضایی در تالار وحدت ارومیه، کنسرت «در هوای بیچگونگی» سهراب پورناظری و علی قمصری در ایوان عطار کاخ سعدآباد تهران و کنسرت آرون افشار در سالن فرهنگ و هنر کرمان برگزار میشود.
استقبال از یار مهربان
اگر بخواهیم در حوزه کتاب هم به رونق فصل بهار اشاره کنیم بدون شک فروش سی و چهارمین نمایشگاه کتاب خود گواه روزهای خوب یار مهربان است.این نمایشگاه در آخرین روزهای اردیبهشت در بخش حضوری و مجازی توانست۴۰۱ میلیارد تومان کتاب بفروشد و مردم سراسر کشور ۲۵۱ میلیارد و ۲۹۰ میلیون تومان در بخش حضوری و ۱۴۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در بخش مجازی از این نمایشگاه کتاب خریدند. این در حالی است که ۵/۳ میلیون کتاب طی ۱۰ روز توسط مردم خریداری شد و این نشان از آن دارد که علاوه بر استقبال از سینما، تئاتر وموسیقی که جنبه تفننی نیز دارند، عموم مردم به حوزه فرهنگ و کتاب هم توجه قابل توجهی دارند.
بازگشت هنر به گالریها
گالریها هم این روزها روند خوبی دارند و توانستهاند به وضعیت فرهنگی و اقتصادی هنر گرمایی دوباره ببخشند. گالریها که پس از کرونا هنوز فعالیت خود را جدی نکرده بودند به دلیل ناآرامیهای سال گذشته شش ماه تعطیلی را پشت سر گذاشتند اما با شروع فصل بهار فضای نگارخانهها هم به حالت عادی برگشته و شاهدیم که هر هفته هنرمندانی از نسلهای مختلف، هنر آثار خود را در نمایشگاهها پیشروی مخاطبان قرار میدهند. این روزها ۵۴ نمایشگاه در گالریهای شهر تهران برپاست که از این میان ۲۹ نمایشگاه روز گذشته تازه افتتاح شدند. این آمار کم سابقه در چهار سال اخیر برابری دارد با اوج دوران نمایشگاههای هنری که هر هفته ۶۰نمایشگاه در گالریهای شهر میزبان علاقهمندان به هنر بودند و تکرار این روند نشان میدهد حال حوزه هنرهای تجسمی هم خوب است.اگر نگاهی کلی به نمایشگاههایی که این روزها در گالریها برپاست داشته باشیم، میبینیم که اتفاقا آثار چهرههای شناخته شدهای همچون علی نصیر، فریده لاشایی، محمدعلی بنی اسدی، فرح اصولی، فرشید ملکی، رعنا فرنود، گیزلا سینایی، بهداد لاهوتی، شهریار رضایی و.... در گالریهای مختلف پیش روی هنرمندان قرار گرفته است.این در حالی است که موزه هنرهای معاصر تهران نیز با برپایی دو نمایشگاه «رد پا ـــ درنگی بر مراوده هنرمند و جهان پیرامون» و «هایپررئالیسم: از تصویر تا واقعیت» آثار قابل توجهی از هنرمندان خارجی و ایرانی را از گنجینه این موزه به نمایش گذاشته که تاکنون هم با استقبال قابل توجهی روبهرو شده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد