فرارسیدن سالگرد دفاع مقدس بهانهای شد تا با سردار محمدهادی اسماعیل زاده یکی از رزمندگان دوران جنگ تحمیلی و راوی رشادت و پایمردیهای دلیرمردانی که از جان خود گذشتند تا حتی یک وجب از خاک کشور در اشغال نیروهای بیگانه نماند باب گفتگو را باز کنیم.
سردار اسماعیل زاده در گفتگو با
جامجم آنلاین با اشاره به تفاوتهایی که میان جنگ و دفاع از سرزمین وجود دارد خاطرنشان کرد: اساسا طبیعت انسان و اجتماع از جنگ به خاطر خشونت و تلخیهای فراوانی که دارد گریزان است، اما با این وصف، دفاع و مقاومت در برابر تهاجم به آب و خاک و مرز و بوم و همچنین ایستادگی در برابر عقیده و آرمان و جلوگیری از تجاوز همواره به عنوان یک ارزش تلقی میشود.
وی با بیان اینکه جهاد در آموزههای دینی و قرآنی به عنوان یک پدیده مثبت مورد توجه و تاکید بوده تصریح کرد: در دین اسلام جهاد واجب است، چون باید در برابر دشمن ایستادگی کرد و از آنجایی که مردم ایران تابع دستورات دین مبین هستند طبیعی بود که وقتی از سوی دشمن مورد تهاجم قرار گرفتند برای دفاع از آرمانها و ارزشهای اسلامی جان خود را در طبق اخلاص بگذارند و با دفاع از کشور بپردازند. از همین رو بود که با تبیین عالمانهای از سوی امام راحل درباره ضرورت دفاع و ایستادگی در برابر تجاوز و تهاجم دشمن صورت گرفت مردم با جان و دل و شور و شوق فراوان در جبهه نبرد حق علیه باطل حضور پیدا کردند؛ بنابراین از یک منظر تبعیت محض مردم از قوانین و مقررات اسلامی و همچنین اطاعت پذیری از ولایت فقیه عامل و انگیزه مهمی برای پایمردیهای آنها در طول هشت سال جنگ تحمیلی بود.
این راوی دوران دفاع مقدس ادامه داد: علاوه بر تبعیت پذیری مردم ایران از احکام اسلام و قرآن، طبیعت انسانها با هر گونه تجاوز و تهاجمی مخالفت است و در شرایطی عادی و روزمره هم اگر شما در کوچه و خیابان کسی را ببیند که مورد ظلم واقع شده است حتما به او کمک میکنید یا اگر خانه و کاشانه شما مورد حمله قرار گیرد طبیعی است که از حریم خود دفاع میکنیم؛ بنابراین زمانی که مرزهای کشور مورد تهاجم قرار گرفت از نظر عقلی کاملا منطقی به نظر میرسید که مردم ایران با توجه به سابقه طولانی که در ایستادگی در برابر ظلم و ستم داشتند حمله دشمن را تحمل نکنند و برای دفاع از این سرزمین اسلحه دست بگیرند و از جان و مال و ناموس خود و دیگران دفاع کنند. چنین مقابلهای و رویارویی البته ارزشمند و قابل تقدیر است؛ بنابراین دفاع کاملا امری طبیعی است.
سردار اسماعیل زاده با اشاره به رهبری و راهبریهای هوشمندانه امام خمینی در طول دوران دفاع مقدس خاطرنشان کرد: جنگ سختترین حالت یک کشور است و اگر یک رهبر هوشمندی مدیریت نبرد را به عهده نگیرد حتما دفاع مردم منجر به پیروزی نخواهد شد. از این رو نقش امام کاملا در این عرصه بیبدیل است. البته رهبری و هدایت اولیه یک بحث و ماندگاری و وفاداری مردم نسبت به رهبر خود بحث دیگری است. در برخی از مواقع ممکن است هدایت اولیهای از سوی رهبران صورت گیرد، اما در ادامه ممکن است حمایت مردم کاهش پیدا کنند. تاریخ دوران دفاع مقدس به خوبی نشان داد که علاوه بر هدایتگری و رهبری امام خمینی شیوه تدبیر امور از سوی ایشان بگونهای بود که وفاداری مردم تا آخرین روزهای دفاع مقدس تداوم پیدا کرد و همین مساله عامل اصلی برای پیروزی نهایی مردم ایران در برابر دشمن متجاوز بود.
وی اضافه کرد: امام هم فرمانده کل قوا بود و هم مرجعیت شیعی را به عهده داشت و مردم علاوه بر اینکه از ایشان تقلید میکردند نسبت به شیوه راهبری ایشان در طول دفاع مقدس هم اطمینان خاطر داشتند. نکته قابل تامل اینکه تدبیر جنگ از سوی ایشان همواره باعث گشایشهایی در بن بستهای مختلف میشد. فرمانده کل قوا مسوولیت تعیین راهبردی و ترسیم دکترین نظامی را دارد و در طول دوران دفاع مقدس هم امام راحل بخوبی از عهده این شرایط برآمد و بازوان اجرایی و زیرمجموعههای ستادی و لجستیکی به شیوهای مناسب به خدمت جنگ درآورد. در مقاطعی هم ممکن بود که در بین نحوه اداره جنگ نوع نگاهها متفاوت باشد. به عنوان نمونه در مقطعی رزمندگان ایرانی امکان حضور در خاک عراق را پیدا کردند و در همان زمان این احتمال وجود داشت که ممکن است این حضور در بخشهایی باعث آسیب به مردم عراق شود. امام راحل در این مرحله کاملا راهبرد را مشخص کردند و تاکید داشتند که به هیچ وجه نباید به مردم عراق صدمه و آسیبی وارد شود. به عبارت دیگر باید گفت امام نقش راهبردی و کلیدی در طول دوران دفاع مقدس داشتند.
سردار اسماعیل زاده با اشاره به حضور همه اقشار جامعه در همه عرصههای دوران جنگ تحمیلی، دفاع مقدس را جلوه از وحدت اقوام و مذاهب در ایران اسلامی دانست و گفت: امام در جایی گفته اند ما ریشههای انقلاب اسلامی را در دوران دفاع مقدس مستحکم کردیم. یکی از این ریشه ها، وحدت مردم ایران حول یک محور مشترک بود و همه با هر انگیزه و دیدگاهی این انگیزه را داشتند که از کشورشان در برابر تهاجم خارجی دفاع کنند. وقتی ایران مورد تجاوز قرار گرفت همه اقوام و اقشار پای کار آمدند و از آب و خاک و سرزمین شان دفاع کردند، چون به خوبی میدانستند که اگر در برابر تهاجم ایستادگی نکنند کشور سرنوشت خوبی را پیدا نخواهد کرد. از این رو به طور قطع و یقین باید دوران دفاع مقدس را عاملی برای تحکیم و همبستگی میان ملت ایران دانست.
این راوی دفاع مقدس بیان روایت درباره این رخداد هشت ساله را کاری سهل و ممتنع خواند و گفت: روایتگری دوران جنگ تحمیلی نه کار پیچیده و نه کاری آسان است، اما نکته مهم این است که باید روحیه نسل جوان را آن دوره را ندیدند کامل شناخت و در زمان و مکان مناسب و زبان و بیان هنرمندانه به روایتگری پرداخت. حتما این روایتگری باید درست و منطقی و بدون پرهیز از اغراق و غلو باشد تا باورپذیری آن برای نسل جوان امکان پذیر باشد. در این شیوه روایتگری باید توجه داشت که بیان حقیقت حتما نیازمند مخاطب شناسی درست است. تردیدی نیست که رزمندگان ما جلوهای از اخلاص و خلوص نیت بودند و از ویژگی فردی و شخصی بسیار پسندیدهای بهره میبرند، اما پیشبرد دفاع مقدس در طول هشت سال صرفا متکی به ویژگیهای و خصوصیات ارزشمند فردی نبود بلکه حتما عقل و تدبیر هم در پیروزی بسیاری از عملیاتها نقش مهم و اساسی داشت. از همین رو است که معتقدم روایتگری درست و بدون اغراق میتواند نقش مهمی در بازخوانی و بازآفرینی دوران دفاع مقدس داشته باشد.