تجارت ایران با هند قد کشید

ایران و هند شریک تجاری محسوب می‌شوند که این امر نیز می‌تواند علاوه بر دیپلماسی صورت گرفته ریشه در اشتراکات فرهنگی و تاریخی عمیق بین دو کشور مربوط است. طی دو سال اخیر علاوه بر حوزه‌های حمل‌و‌نقل و فناوری اطلاعات، هندی‌ها یکی از مشتریان پروپاقرص نفت ایران بوده‌اند و به نظر می‌رسد با توجه به سرمایه‌گذاری آنها در توسعه بندر چابهار این روابط اقتصادی و تجاری نیز در سال‌های آینده گسترش یابد؛ بندری که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای ترانزیتی آسیا محسوب شده و دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی را فراهم می‌کند. گزارشی از روند تجارت دو کشور تهیه کردیم که در ادامه می‌خوانید.
کارشناسان معتقدند توافق‌نامه‌هایی که اخیرا هند و ایران در زمینه‌هایی نظیر حمل‌ونقل، کشاورزی و دارویی به امضا رسانده‌اند، خود نشان‌دهنده تمایل دو کشور برای گسترش همکاری‌های دوجانبه است؛ از طرف دیگر تبادلات فرهنگی و علمی بین این کشورها نیز در حال افزایش است که به تقویت روابط دوستانه و درک متقابل بین دو ملت کمک می‌کند.

زمینه‌سازی برای افزایش مبادلات تجاری
پس از تاکید مقامات ایران و هند در حاشیه اجلاس بریکس و سفر قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی ایران به دهلی در تابستان، دو هفته پیش کمیته مشترک بازرگانی و کشاورزی بین دو کشور تشکیل شد. تشکیل کمیته مشترک بازرگانی و کشاورزی بین ایران و هند، تلاش برای توازن در تجارت و پیگیری انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد از زمینه‌های افز‌ایش حجم تجارت دو کشور است.  در این کمیته تخصصی در زمینه توسعه روابط تجاری کشاورزی دو کشور، همکاری‌های دوجانبه در زمینه محصولات باغبانی و تحقیقات مرتبط به آن به‌ویژه درباره گیاهان دارویی، میوه‌های گرمسیری، محصولات گلخانه‌ای، قارچ خوراکی، کشاورزی هوشمند، حل موانع فنی پیش روی صادرات کیوی و بسترسازی تسهیل و توسعه صادرات خرما، سیب درختی، زعفران و مسائل فنی کنترل آفات و بیماری‌ها و کیفیت سموم، موانع گمرکی، جایگزین کردن تجارت آزاد به جای تعرفه ترجیحی و تبادل اطلاعات و همکاری دوجانبه بخش‌های تحقیقاتی دو کشور با حضور معاون بازرگانی وزیر کشاورزی، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، رئیس سازمان حفظ نباتات کشور، مدیر بین‌الملل مرکز تحقیقات کشاورزی، مدیرکل صادرات گمرک ایران و چند نفر از مدیران میانی دیگر برگزار شد.

جزئیات تجارت ایران با هندوستان
براساس آمار گمرک در ۱۰ ماهه امسال شش میلیون و ۲۸ هزار و ۵۶۳ تن و ۷۸۱ کیلوگرم به ارزش یک میلیارد و ۸۲۰ میلیون و ۱۱۲ هزار و ۳۸۲ دلار کالای ایرانی به هندوستان صادر شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته چهار میلیون و ۲۷۲ هزار و ۹۷۸ تن و ۲۶۶ کیلوگرم کالای ایرانی به ارزش یک میلیارد و ۶۰۶ میلیون و ۴۸۳ هزار و ۵۰۵ دلار صادر شده بود. بنابراین در یک‌سال اخیر صادرات کالاهای ایرانی به شبه‌قاره هند به لحاظ وزنی با رشد ۴۱‌درصدی و به لحاظ ارزشی با رشد ۱۳‌درصدی روبه‌رو بوده‌است.همچنین در این بازه زمانی یک میلیون و ۲۷۸ هزار و ۵۸ تن و ۵۶ کیلوگرم کالا از مبدا هندوستان به ارزش یک میلیارد و ۶۳۵ میلیون و ۷۹ هزار و ۳۱۴ دلار وارد شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی یک میلیون و ۶۳۷ هزار و ۲۴۳ تن کالا به ارزش دو میلیارد و ۴۰۵ میلیون و ۲۲۸ هزار دلار کالا از هند وارد کشورمان شده بود.بنابراین در یک‌سال اخیر واردات ایران از شبه‌قاره هند به لحاظ وزنی با کاهش ۲۱‌درصدی و به لحاظ ارزشی با کاهش ۳۲ درصدی روبه‌رو بوده است.همچنین باید به این نکته اشاره کرد که تراز تجاری ایران با هند مثبت ۱۸۵ میلیون دلار به نفع ایران است.

مهم‌ترین کالاهای وارداتی و صادراتی براساس گزارشی که اخیرا وزارت بازرگانی و صنعت هند منتشر کرده است؛ برنج مهم‌ترین کالای صادراتی هند به ایران در سال ۲۰۲۳ بوده است. صادرات برنج هند به ایران در سال ۲۰۲۳ به ۷۲۳ میلیون دلار رسیده‌است. از طرف دیگر صادرات چای هند به ایران ۲۰۲۲ به ۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است. صادرات میوه هند به ایران با ۱۴‌درصد افزایش به ۵۵‌میلیون دلار و صادرات ادویه به ۱۵‌میلیون دلار رسیده‌است.  همچنین باید به این نکته اشاره کرد که فرآورده‌های نفتی مهم‌ترین کالای وارداتی هند از ایران در سال ۲۰۲۳ بوده و ۲۲۱ میلیون دلار فرآورده نفتی از ایران در این سال وارد هند شده است. واردات فرآورده‌های نفتی ایران توسط هند در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل از آن ۲۶درصد افزایش داشته است.  از طرف دیگر مواد خام تولید رنگ با ۱۷۲ میلیون دلار و میوه با ۱۳۶ میلیون دلار به ترتیب دومین و سومین کالاهای وارداتی هند از ایران در سال ۲۰۲۳ بوده است. صادارت مواد خام تولید رنگ از ایران به هند رشد ۱۳درصدی داشته است. ایران همچنین ۹ میلیون دلار ادویه به هند صادر کرده‌است.