شهریه؛ داستان تکراری مدارس دولتی

مساله دریافت وجه در موضوع مشارکت‌های مردمی باید یک امر داوطلبانه و توأم با رضایت برای والدین باشد و در این فرآیند مبلغی از سوی مدارس تعیین نشود. اگر اولیا تمایل داشتند، مبلغی را پرداخت کنند. البته امسال فقط شاهد معضل دریافت شهریه نیستیم، بلکه چند روز پیش بود که علی‌فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش‌و‌پرورش خبر از تغییر محدوده جغرافیایی مدارس برای ثبت‌نام دانش‌آموزان داد و گفت: «قبلا عنوان می‌‌شد محدوده ثبت‌نام در محدوده تعیین‌شده آموزش‌و‌پرورش و شهرداری باشد اما امسال این محدوده از محلی که مدرسه وجود دارد تا شعاع مدرسه بعدی تعیین شده‌است.» حالا نگرانی والدین برای درس خواندن و امتحانات فرزندان‌شان کم بود، باید در کنار آن دغدغه چنین مسائلی را هم داشته باشند که کار را برای آنان کمی سخت‌تر می‌کند. 
     
شگرد مدارس دولتی برای دریافت شهریه!
طبق اصل سی‌ام قانون اساسی، دولت مکلف به حمایت رایگان از گسترش وسایل تحصیلات عالی تا سرحد خودکفایی کشور شده است اما پرس‌و‌جوی خبرنگار جام‌جم از والدینی که فرزندان‌شان در مدارس تحصیلی درس می‌خوانند، حاکی از آن است که قریب به اتفاق این مدارس از خانواده‌ها هزینه‌ای را با عنوان «کمک‌های مردمی» یا «کمک به مدرسه» دریافت می‌کنند.خانم جعفری، مادر دو دانش‌آموز پسر در مقطع دوم وششم ابتدایی در محدوده خیابان پیروزی تهران است، او به ما می‌گوید: «هرکدام از مدارس فرزندانم مبلغی حدود یک تا یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان را در طول سال دریافت می‌کنند. زمان دریافت آن هر سه، چهار ماه یک‌بار و پیش از دریافت کارنامه است.» البته این مادر توضیح می‌دهد که اگر هزینه را نپردازیم، مدیر مدرسه با جملاتی همچون عدم ثبت‌نام دانش‌آموز و عدم تحویل کارنامه، ما را تهدید می‌کند.به نظر می‌رسد تنها راهکار و شگرد مدارس دولتی برای دریافت هزینه از خانواده‌ها، تحویل ندادن کارنامه دانش‌آموز است، چرا که تقریبا در بین این پرس‌وجوهای خبرنگار ما هم، این موضوع مشابه وجود داشت وهمه والدین نیز به آن اذعان داشتند. خانم نامی یکی دیگر از والدینی است که دخترش در مدرسه‌ای دولتی در مقطع پنجم ابتدایی و در شرق تهران درس می‌خواند. این مادر نیز به ما توضیح می‌دهد: «در ابتدای سال تحصیلی،مدرسه مبلغی که شروع آن ازیک میلیون و ۵۰۰هزارتومان است را به‌عنوان کمک به مدرسه دریافت می‌کند.» البته این مادر از خدمات ارائه شده در قبال چنین هزینه‌ای ابراز رضایت می‌کند. 
         
سرانه پایین و نامنظم مدارس دولتی
با وجود این‌که حمید طریفی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌و‌پرورش اعلام کرده که به‌‌جز پول بیمه و کتاب‌های درسی که از طریق سایت پرداخت می‌‌شودومدارس هنگام ثبت‌نام حق دریافت هیچ هزینه‌‌ای راازوالدین ندارند.محمدصادق عبداللهی، مدیر گروه آموزش‌و‌پرورش مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به سرانه پایین و نامنظم آموزش‌و‌پرورش به مدارس دولتی، به جام‌جم می‌گوید: «این سرانه‌ها واقعا کفاف هزینه‌های جاری مدارس را هم نمی‌دهد.مدیر مدارس عادی دولتی با این وضعیت، چاره‌ای جز دریافت کمک‌های مردمی ندارند. چرا که هزینه‌های جاری مدارس همچون آب، برق، گاز،اینترنت و...بسیار بیشتر ازاین اعتبارات است.»این درحالی است که بر‌اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، کلیه واحدهای آموزشی، پرورشی و ورزشی در مدارس دولتی وزارت آموزش‌و‌پرورش، از پرداخت هزینه‌های مصرف برق، گاز و آب تا سقف الگوی مصرف معاف‌هستند. 

مصائبی از جنس مدارس دولتی
با وجود معافیت قانونی مدارس دولتی از پرداخت هزینه‌های آب،‌ برق وگاز اما در عمل باید همه این هزینه‌هارابپردازند!یکی از معلم‌های مدرسه استثنائی در جنوب تهران می‌گوید: «مدرسه ما توان پرداخت هزینه آب، برق و گاز خودرا ندارد و بارها توسط اداره آب یا برق و گاز به مدرسه هشدار قطع فوری داده شده‌است.»عبداللهی هم از گلایه مدیران مدارس مختلف درخصوص چنین هزینه‌هایی خبر می‌دهد و می‌افزاید: «باید آموزش‌و‌پرورش نظام‌مند ودرقالب یک چارچوب مشخصی این کارراانجام دهدومدام به کتمان چنین موضوعی نپردازد. بهتر این است که برای اولیا هزینه‌ها شفاف شود.»به هر حال رفع مشکلات و زیرساخت‌های سیستم آموزش‌و‌پرورش کار یکی دو روز نیست، بلکه نیاز به یک برنامه جامع، مدیریت قابل و نظارت درست قوانین و فرهنگ‌سازی درست در جامعه دارد.