هزینه‌های نجومی فیلمساز را به کمدی‌سازی می‌کشاند
چند روزی است که پرده نقره‌ای میزبان جدیدترین کمدی سینمای ایران است؛ کمدی‌ای از یک کارگردان جوان فیلم‌اولی که پیش از این تجربه کارگردانی سریال‌های تلویزیونی موفقی مانند سقوط یک فرشته و چوب‌خط را در صداوسیما داشته است.
فیلم «ملاقات با جادوگر» که هفته اول اکران خود را تجربه می‌کند،تاکنون توانسته به فروشی بالغ بر یک میلیارد و۹۰۰میلیون تومان دست پیدا کند که نشان می‌دهد می‌تواند یکی از اکران‌های موفق فصل تابستان باشد. به همین بهانه روزنامه جام‌جم به گفت‌وگو با حمید بهرامیان، کارگردان این فیلم و شرایط کار سینماگران جوان پرداخته است.
از آنجایی که فیلم ملاقات با جادوگر یک کمدی سیاسی به حساب می‌آید، دلیل انتخاب شما برای این موضوع چه بود؟
من با واژه کمدی سیاسی خیلی موافق نیستم، چون فیلم ملاقات با جادوگر یک فیلم سیاسی نیست، بلکه یک فیلم انتقادی است که ممکن است به هر بخشی انتقاد داشته باشد اما درباره این موضوع که چرا چنین متنی را انتخاب کردم، باید بگویم که در انتخاب متن خیلی دخیل نبودم اما در تغییر متن چرا. فیلمنامه نوشته پیمان عباسی بود و آقای اعتباریان تهیه‌کننده فیلم می‌خواستند که این فیلم را تولید کنند و بعد از فرازوفرودهای مختلف قرعه کار به نام من افتاد اما دیدم که این فیلمنامه باب سلیقه من نیست و جنس کمدی آن کمدی‌ای بود که من نمی‌توانستم آن را بسازم. به همین خاطر با همکاری امیرمهدی ژوله بازنویسی فیلمنامه را شروع کردیم و به فیلم‌نامه‌ای تبدیل شد که اکنون روی پرده سینما شاهد آن هستیم.
فیلم اشاره‌های سینمایی به چند فیلم ایرانی و خارجی دارد، سرچشمه این ارجاعات کجاست؟
در فیلم اشاراتی به سکانس معروف فیلم مالنا شده و اشاره دیگر به سکانس یکی از فیلم‌های قدیمی سینمای ایران بوده؛ البته درباره ارجاع دوم، من آن فیلم را ندیده‌ام یا خیلی وقت پیش دیده‌ام و احتمالا این سکانس در ناخودآگاهم ثبت شده بود و در این فیلم فرصت بروز یافت.همچنین در متن فیلمنامه نیز به فیلم اعتراض ارجاع داده شده که تمام این ارجاعات حاکی از علاقه من و امیرمهدی ژوله به سینماست و خود را وامدار نسل‌های پیشین می‌دانیم و اگر امروز فیلمی می‌سازیم حتما بخش اعظمی از آن به خاطر فیلم‌هایی است که دیده‌ایم و درس‌هایی است که از آن فیلم‌ها گرفته‌ایم و احساس دینی است که به سینما داریم. طبیعی است در یک فیلم کمدی این ارجاعات وجود دارد؛ چراکه فکر نمی‌کنم در ژانرهای دیگر بستری برای این ادای دین فراهم باشد.
با توجه به این‌که ملاقات باجادوگر اولین فیلم سینمایی است که ساخته‌اید و درگونه کمدی است،افق دیدتان کجاست؟ آیا همین‌گونه راه را ادامه می‌دهید، یا برنامه‌ای برای ورود به دیگر گونه‌های سینمایی هم دارید؟
من اولین فیلمی که می‌خواستم بسازم یک فیلمنامه غیرکمدی بود و خیلی دوست داشتم آن را کار کنم اما به‌عنوان کسی که سال‌هاست در سینما دستیاری کرده و به‌دنبال فرصتی برای ساخت فیلم است،سعی کردم از هر فرصتی که پیش می‌آید نهایت استفاده را ببرم. برای من این فرصت در کمدی ایجاد شد و سعی کردم از این فرصت استفاده کرده تا فیلمسازی را شروع کنم و بتوانم فیلم‌های خودم را بسازم. من عاشق کمدی هستم و خیلی‌خیلی کمدی را دوست دارم و هیچ‌وقت کمدی‌ساختن را کنار نخواهم گذاشت اما ساخت فیلم گونه کمدی اولویت من نیست.من فیلمنامه‌هایی دارم که مخصوص خودم است و دوست دارم آنها را بسازم. فیلم بعدی هم که ساختم و الان با اسم موقت «به خاطر یک کیف دلار» شناخته می‌شود، یک فیلم کمدی است، اما تلاشم این است فیلم‌های پس از آن را در گونه‌هایی غیر از کمدی بسازم، چون فکر می‌کنم در آن گونه‌ها موفق‌تر خواهم بود.
این روزها هزینه فیلمسازی بسیار بالا رفته و فیلمسازان مستقل امکان ساخت یک اثر سینمایی را ندارند و به همین خاطر وارد پروسه ساخت فیلم‌های تجاری و کمدی می‌شوند، آیا شما هم به همین خاطر وارد ساخت یک اثر کمدی شدید یا خیر؟
بدون شک بخشی از دلیلی که باعث ساخت این اثر شده، ناشی از همین مسأله و روزگاری است که بر ما می‌گذرد و نمی‌توان آن را انکار کرد و بخشی از آن به‌دلیل فشارهای اقتصادی بوده اما اگر فشارهای اقتصادی هم نبود و من حق انتخابی آزادانه داشتم که چه فیلمی را بسازم، حتما از هر دو فیلمی که می‌ساختم یکی کمدی بود. گونه کمدی را دوست دارم و فیلم دومم در عین کمدی‌بودن متفاوت از فیلم اولم است.با این‌که فیلم ملاقات با جادوگر تا به اینجا بازخورد بسیار خوبی داشته اما قطعا فیلم دومم اثر پخته‌تری خواهد بود، ولی نمی‌دانم فشارهای اقتصادی و تنگناهایی که گریبانگیر بچه‌های سینماست، چقدر باعث تغییر در سلیقه‌ها خواهد شد اما احساس می‌کنم این هم خود بخشی از روند فیلمسازی است و طی آن بلوغ اتفاق می‌افتد.
فیلم ملاقات با جادوگر تولید سال۱۳۹۸است وگفتنی است که ازسال۱۳۹۸ تا‌به‌امروز اتفاقات زیادی مانندکرونا رخ داده، می‌خواستم درباره این فاصله زمانی تا اکران توضیح دهید؟
ما وقتی می‌خواستیم فیلم را درسال ۱۳۹۸ اکران کنیم، پاندمی کرونا شروع شد و سینماها تعطیل شدند و پس از آن کشور وارد شرایط ویژه‌ای شد که امکان اکران فیلم را از ما سلب کرد و همین‌طور پشت هم اتفاقات مختلفی افتاد که نشد فیلم به اکران برسد.
تمام این اتفاقات و فاصله‌ای که ازتولید تااکران ایجاد شد، مخصوصا درباره فیلم‌های کمدی که به موضوعات روز جامعه می‌پردازند، ممکن است باعث صدمه به فیلم شود. آیا به نظرتان این فاصله باعث صدمه به فروش فیلم ملاقات با جادوگر خواهد شد یا خیر؟
من فیلم ملاقات با جادوگر را سه بار به همراه مخاطبان دیدم که یک بار آن اکران مردمی بود و مردم خبر داشتند که کارگردان فیلم حضور دارد و به من لطف داشتند اما دو بار دیگر در اکران عمومی فیلم رفتم و در این دو تجربه واکنش‌هایی که دیدم خیلی زیاد حال مرا خوب کرد و متوجه شدم تاریخ‌مصرف فیلم نگذشته است. فیلم هنوز حرف خود را دارد؛ چراکه عشق و عاشق‌شدن، پدر و مسئول دولتی که اختلاس می‌کند، حرف دیروز و امروز نیست و در جامعه جریان دارد یا کلاهبرداری که حق یک دختر بی‌پناه را خورده، درد امروز جامعه است و هنوز وقتی فیلم را می‌بینید به نظر نمی‌رسد که فیلم مربوط به پنج سال پیش باشد.
شما درفیلم ملاقات باجادوگر جلوی دوربین وپشت دوربین باتیمی حرفهای همکاری داشته‌اید؛تجربه کارباچنین گروهی چگونه بود؟
اولین بازیگری که ما برای فیلم انتخاب کردیم، آقای علیرضا خمسه بود و ایشان انسان بسیار دوست‌داشتنی و بازیگر منظمی هستند و همکاری با ایشان جزو تجربه‌های لذت‌بخش من بود. از همکاری با بازیگران دیگر مثل مانی حقیقی، امیرمهدی ژوله، خانم نسیم ادبی و...نیز بسیار لذت بردم.آن‌قدر جوپشت صحنه دوستانه بود و همه بچه‌ها با حال خوب سر صحنه حاضر می‌شدند و فیلم را از خودشان می‌دانستند که سر صحنه با مسأله و مشکلی مواجه نشدیم. درباره عوامل پشت صحنه یکی کسانی که از او بسیار آموختم و حضور او افتخاری بود برای من که با ایشان همکاری داشتم، آقای نظام کیایی بود. همچنین دیگر بچه‌های پشت صحنه که اسم نمی‌برم، چون ممکن است اسمی را فراموش کنم همه از کار کردن لذت می‌بردند. البته تجربه‌ای که خودم در مقام دستیار کارگردانی داشتم هم در ایجاد چنین فضایی تاثیرگذار بود.
هدف؛ رضایت مخاطب
اکنون تنها دغدغه من این است که فیلم به حق خودش برسد واین امرمستلزم این است که فرآیند پخش فیلم تبلیغ شود،چون فیلم در این فرآیند تبلیغات زیادی ندارد.من تمام تلاش خود را کردم که فیلم دیده شود، ولی من فقط یک نفر هستم و آن‌قدر قدرت ندارم تا فیلم دیده شود. تا به اینجا فروش فیلم بد نبوده و فیلم ملاقات باجادوگر باتوجه به این‌که کمتر ازیک هفته ازاکران فیلم می‌گذرد،تقریبا رتبه چهارم را از نظر فروش روزانه کسب کرده و امیدوارهستم که بیننده با فیلم آشنا شود.من نارضایتی‌ای از بیننده هنگام خروج از سینما ندیده‌ام و تماشاگران هنگام تماشای فیلم هیجان‌زده می‌شدند و امیدوارم فیلم به جایگاه خودش برسد.
از آنجایی که فیلم ملاقات با جادوگر یک کمدی سیاسی به حساب می‌آید، دلیل انتخاب شما برای این موضوع چه بود؟
من با واژه کمدی سیاسی خیلی موافق نیستم، چون فیلم ملاقات با جادوگر یک فیلم سیاسی نیست، بلکه یک فیلم انتقادی است که ممکن است به هر بخشی انتقاد داشته باشد اما درباره این موضوع که چرا چنین متنی را انتخاب کردم، باید بگویم که در انتخاب متن خیلی دخیل نبودم اما در تغییر متن چرا. فیلمنامه نوشته پیمان عباسی بود و آقای اعتباریان تهیه‌کننده فیلم می‌خواستند که این فیلم را تولید کنند و بعد از فرازوفرودهای مختلف قرعه کار به نام من افتاد اما دیدم که این فیلمنامه باب سلیقه من نیست و جنس کمدی آن کمدی‌ای بود که من نمی‌توانستم آن را بسازم. به همین خاطر با همکاری امیرمهدی ژوله بازنویسی فیلمنامه را شروع کردیم و به فیلم‌نامه‌ای تبدیل شد که اکنون روی پرده سینما شاهد آن هستیم.
فیلم اشاره‌های سینمایی به چند فیلم ایرانی و خارجی دارد، سرچشمه این ارجاعات کجاست؟
در فیلم اشاراتی به سکانس معروف فیلم مالنا شده و اشاره دیگر به سکانس یکی از فیلم‌های قدیمی سینمای ایران بوده؛ البته درباره ارجاع دوم، من آن فیلم را ندیده‌ام یا خیلی وقت پیش دیده‌ام و احتمالا این سکانس در ناخودآگاهم ثبت شده بود و در این فیلم فرصت بروز یافت.همچنین در متن فیلمنامه نیز به فیلم اعتراض ارجاع داده شده که تمام این ارجاعات حاکی از علاقه من و امیرمهدی ژوله به سینماست و خود را وامدار نسل‌های پیشین می‌دانیم و اگر امروز فیلمی می‌سازیم حتما بخش اعظمی از آن به خاطر فیلم‌هایی است که دیده‌ایم و درس‌هایی است که از آن فیلم‌ها گرفته‌ایم و احساس دینی است که به سینما داریم. طبیعی است در یک فیلم کمدی این ارجاعات وجود دارد؛ چراکه فکر نمی‌کنم در ژانرهای دیگر بستری برای این ادای دین فراهم باشد.
با توجه به این‌که ملاقات باجادوگر اولین فیلم سینمایی است که ساخته‌اید و درگونه کمدی است،افق دیدتان کجاست؟ آیا همین‌گونه راه را ادامه می‌دهید، یا برنامه‌ای برای ورود به دیگر گونه‌های سینمایی هم دارید؟
من اولین فیلمی که می‌خواستم بسازم یک فیلمنامه غیرکمدی بود و خیلی دوست داشتم آن را کار کنم اما به‌عنوان کسی که سال‌هاست در سینما دستیاری کرده و به‌دنبال فرصتی برای ساخت فیلم است،سعی کردم از هر فرصتی که پیش می‌آید نهایت استفاده را ببرم. برای من این فرصت در کمدی ایجاد شد و سعی کردم از این فرصت استفاده کرده تا فیلمسازی را شروع کنم و بتوانم فیلم‌های خودم را بسازم. من عاشق کمدی هستم و خیلی‌خیلی کمدی را دوست دارم و هیچ‌وقت کمدی‌ساختن را کنار نخواهم گذاشت اما ساخت فیلم گونه کمدی اولویت من نیست.من فیلمنامه‌هایی دارم که مخصوص خودم است و دوست دارم آنها را بسازم. فیلم بعدی هم که ساختم و الان با اسم موقت «به خاطر یک کیف دلار» شناخته می‌شود، یک فیلم کمدی است، اما تلاشم این است فیلم‌های پس از آن را در گونه‌هایی غیر از کمدی بسازم، چون فکر می‌کنم در آن گونه‌ها موفق‌تر خواهم بود.
این روزها هزینه فیلمسازی بسیار بالا رفته و فیلمسازان مستقل امکان ساخت یک اثر سینمایی را ندارند و به همین خاطر وارد پروسه ساخت فیلم‌های تجاری و کمدی می‌شوند، آیا شما هم به همین خاطر وارد ساخت یک اثر کمدی شدید یا خیر؟
بدون شک بخشی از دلیلی که باعث ساخت این اثر شده، ناشی از همین مسأله و روزگاری است که بر ما می‌گذرد و نمی‌توان آن را انکار کرد و بخشی از آن به‌دلیل فشارهای اقتصادی بوده اما اگر فشارهای اقتصادی هم نبود و من حق انتخابی آزادانه داشتم که چه فیلمی را بسازم، حتما از هر دو فیلمی که می‌ساختم یکی کمدی بود. گونه کمدی را دوست دارم و فیلم دومم در عین کمدی‌بودن متفاوت از فیلم اولم است.با این‌که فیلم ملاقات با جادوگر تا به اینجا بازخورد بسیار خوبی داشته اما قطعا فیلم دومم اثر پخته‌تری خواهد بود، ولی نمی‌دانم فشارهای اقتصادی و تنگناهایی که گریبانگیر بچه‌های سینماست، چقدر باعث تغییر در سلیقه‌ها خواهد شد اما احساس می‌کنم این هم خود بخشی از روند فیلمسازی است و طی آن بلوغ اتفاق می‌افتد.
فیلم ملاقات با جادوگر تولید سال۱۳۹۸است وگفتنی است که ازسال۱۳۹۸ تا‌به‌امروز اتفاقات زیادی مانندکرونا رخ داده، می‌خواستم درباره این فاصله زمانی تا اکران توضیح دهید؟
ما وقتی می‌خواستیم فیلم را درسال ۱۳۹۸ اکران کنیم، پاندمی کرونا شروع شد و سینماها تعطیل شدند و پس از آن کشور وارد شرایط ویژه‌ای شد که امکان اکران فیلم را از ما سلب کرد و همین‌طور پشت هم اتفاقات مختلفی افتاد که نشد فیلم به اکران برسد.
تمام این اتفاقات و فاصله‌ای که ازتولید تااکران ایجاد شد، مخصوصا درباره فیلم‌های کمدی که به موضوعات روز جامعه می‌پردازند، ممکن است باعث صدمه به فیلم شود. آیا به نظرتان این فاصله باعث صدمه به فروش فیلم ملاقات با جادوگر خواهد شد یا خیر؟
من فیلم ملاقات با جادوگر را سه بار به همراه مخاطبان دیدم که یک بار آن اکران مردمی بود و مردم خبر داشتند که کارگردان فیلم حضور دارد و به من لطف داشتند اما دو بار دیگر در اکران عمومی فیلم رفتم و در این دو تجربه واکنش‌هایی که دیدم خیلی زیاد حال مرا خوب کرد و متوجه شدم تاریخ‌مصرف فیلم نگذشته است. فیلم هنوز حرف خود را دارد؛ چراکه عشق و عاشق‌شدن، پدر و مسئول دولتی که اختلاس می‌کند، حرف دیروز و امروز نیست و در جامعه جریان دارد یا کلاهبرداری که حق یک دختر بی‌پناه را خورده، درد امروز جامعه است و هنوز وقتی فیلم را می‌بینید به نظر نمی‌رسد که فیلم مربوط به پنج سال پیش باشد.
شما درفیلم ملاقات باجادوگر جلوی دوربین وپشت دوربین باتیمی حرفهای همکاری داشته‌اید؛تجربه کارباچنین گروهی چگونه بود؟
اولین بازیگری که ما برای فیلم انتخاب کردیم، آقای علیرضا خمسه بود و ایشان انسان بسیار دوست‌داشتنی و بازیگر منظمی هستند و همکاری با ایشان جزو تجربه‌های لذت‌بخش من بود. از همکاری با بازیگران دیگر مثل مانی حقیقی، امیرمهدی ژوله، خانم نسیم ادبی و...نیز بسیار لذت بردم.آن‌قدر جوپشت صحنه دوستانه بود و همه بچه‌ها با حال خوب سر صحنه حاضر می‌شدند و فیلم را از خودشان می‌دانستند که سر صحنه با مسأله و مشکلی مواجه نشدیم. درباره عوامل پشت صحنه یکی کسانی که از او بسیار آموختم و حضور او افتخاری بود برای من که با ایشان همکاری داشتم، آقای نظام کیایی بود. همچنین دیگر بچه‌های پشت صحنه که اسم نمی‌برم، چون ممکن است اسمی را فراموش کنم همه از کار کردن لذت می‌بردند. البته تجربه‌ای که خودم در مقام دستیار کارگردانی داشتم هم در ایجاد چنین فضایی تاثیرگذار بود.
هدف؛ رضایت مخاطب
اکنون تنها دغدغه من این است که فیلم به حق خودش برسد واین امرمستلزم این است که فرآیند پخش فیلم تبلیغ شود،چون فیلم در این فرآیند تبلیغات زیادی ندارد.من تمام تلاش خود را کردم که فیلم دیده شود، ولی من فقط یک نفر هستم و آن‌قدر قدرت ندارم تا فیلم دیده شود. تا به اینجا فروش فیلم بد نبوده و فیلم ملاقات باجادوگر باتوجه به این‌که کمتر ازیک هفته ازاکران فیلم می‌گذرد،تقریبا رتبه چهارم را از نظر فروش روزانه کسب کرده و امیدوارهستم که بیننده با فیلم آشنا شود.من نارضایتی‌ای از بیننده هنگام خروج از سینما ندیده‌ام و تماشاگران هنگام تماشای فیلم هیجان‌زده می‌شدند و امیدوارم فیلم به جایگاه خودش برسد.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
لزوم کامل‌تر شدن حکم قابل تحسین دادگاه لاهه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تکرار اتهامات واهی علیه ایران
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بازی اروپا در پازل اسرائیل | رای شجاعانه دادگاه کیفری بین‌المللی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
گفت و گو
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد