کودک است و قدرت تشخیص مواد از همدیگر را ندارد؛ احتمالا به خیال نوشیدن آب یا تجربه و امتحانکردن مادهای که با آن مواجه شده، اولین رفتار، نزدیککردن آن به دهانش و بعد هم خوردن آن ماده است. اما در چنین لحظات حساس و دلهرهآوری چه باید کرد؟
کودک چیزی را خورده است که نباید بخورد؛ مادهای اسیدی و ضدعفونیکننده که هر بزرگسالی را میتواند مسموم و دچار حال بد کند چه برسد به کودکان که توان و تحملی کمتر از بزرگسالان دارد. حالا چه باید کرد؟ کمکگرفتن از اورژانس و رساندن کودک به مراکز درمانی، تنها راه پیش پای والدین کودک برای نجات و رفع حال بد اوست. متخصصانی که درچنین مواقعی، همه نشانهها و علائم را چک میکنند، از آزمایش خون وعکس قفسه سینه کمک میگیرند ودرنهایت بهترین و سریعترین راه درمانی را برای کودک انتخاب میکنند.
به سادگی از آن عبور نکنید
خوردن یا استنشاق مواد ضدعفونیکننده و شوینده، چیزی نیست که بتوان بهسادگی از کنار آن عبور کرد و با خیال گذشت زمان و خوراندن آب به کودک، انتظار رفع علائم مسمومیت را داشت، چراکه آب پادزهر ماده مسموم نیست و برای رفع عوارض آن، نیاز به روشها و راهکارهایی جدیتر وجود دارد: «بله، گاهی مسمومیت بسیار سطحی است و بهسادگی رفع میشود اما گاهی بیتوجهی به اتفاقی که پیشآمده، میتواند عوارضی بسیار جدی به همراه داشته باشد که گاهی خدایناکرده باعث ازدسترفتن جان فرد هم بشود.» موضوعی که دکتر محمدرضا وحیدی، متخصص کودکان و نوزادان هم به آن اشاره میکند و از جدیگرفتن چنین اتفاقی میگوید. پس شاید در قدم اول بهتر است حواسمان را بهطور کامل به کودکمان بدهیم و به قول قدیمیها، یک لحظه هم از او چشم برنداریم و اگر هم به هر دلیلی با چنین اتفاقی مواجه شدیم، بهسادگی از آن نگذریم و فورا به پزشک متخصص مراجعه کنیم.
از عارضه که حرف میزنیم از چه حرف میزنیم؟
فرزندتان ممکن است جیغ بکشد و گریه کند؛ تلخ بودن و اسیدی بودن آن ماده مسموم حالش را بد کرده و بیتابی میکند. اگر کودک نمیتواند چیزی را با دست ببلعد و قورت دهد، احتمال سوختگی گلو وجود دارد. اگر بالا میآورد و استفراغ میکند، یعنی ماده مسموم به سمت پایین جریان پیدا کرده و مری و معدهاش را تحت تاثیر قرار داده است. اگر بهدرستی و مثل همیشه نمیتواند بهراحتی نفس بکشد، ممکن است ریه و قفسه سینهاش آسیب دیده باشد.قرمزی زبان هم ازدیگر علائم سوختگی است که میتواند نشان از شدت مقدار ماده قورتدادهشده و میزان مسمومیت باشد. همه این علائم، آن مواردی هستند که باید بهطورکامل به پزشک اورژانس توضیح داده شود تا آنها بدانند که چطور به این مشکلات رسیدگی کنند.
راهکار چیست؟
دور هرگونه خوددرمانی، درمان خانگی و خلاقیت را خط بکشید؛ موضوعی که دکتر وحیدی هم آن را تایید میکند و میگوید: «از خوراندن مواد دیگر به کودک خودداری کنید. نه آب، نه شیر و نه هیچ ماده دیگری که فکر میکنیم خنثیکننده است را به کودک ندهیم، چراکه ممکن است این مواد با ماده مسموم ترکیباتی بدهند که کار برای درمان سختتر میشود.» واقعیت این است که خوردن برخی مواد سبب تشدید عوارض ناشی از مسمومیت میشود؛ پس بیدرنگ کودک را به پزشک برسانید. در چنین مواقعی، پزشک علائم حیاتی کودک مانند فشارخون، ضربانقلب، دمای بدن و تنفسش را کنترل میکند و مطابق با آنچه میبیند دستور درمان میدهد. در چنین مواقعی، آزمایش خون اختصاصی گرفته میشود که دیاکسیدکربن سیستمیک و PH خون کودک بهدستبیاید تا متوجه تغییرات در خون کودک بعد از مسمومیت شوند.
فرصت بدهید
ممکن است در لحظات اولیه، نشانهها و عوارضی از مسمومیت در کودک دیده نشود اما با گذشت زمان، علائم خودشان را نشان دهند. برای همین است که قریببهاتفاق متخصصان و پزشکان در چنین مواقعی، گذر زمان را ضروری میدانند: «حتی اگر نشانهها و آزمایشهای اولیه، نتایج نرمالی داشته باشد، بهتر است کودک ۶ ــ ۵ ساعت تحت نظر باشد تا بعد از گذشت زمان، تغییرات در خون یا علائم حیاتیاش ایجاد نشود که اگر این اتفاق بیفتد، به سرعت تحت رسیدگی و درمان قرار بگیرد.» این را دکتر محمدرضا وحیدی، متخصص کودکان میگوید ومعتقد است که این تحت نظر بودن، بسیار مهم است چراکه ممکن است بعد از گذشت چند ساعت اتفاقاتی بیفتد که نیاز به درمان فوری دارد. در این مدت هم کودک با سرم تغذیه میشود تا خوردن ماده خوراکی نتواند حال او را از آنچه که هست بدتر کند.