سرویس مدارس در چاله «سپند»

افزایش ۴۵درصدی کرایه سرویس مدارس از یک‌سو و حالا اختلالات سامانه کشوری پایش حمل‌ونقل دانش‌آموزی یا همان سپند، مشکلاتی را برای خانواده‌های دانش‌آموزان ایجاد کرده است. البته خانواده‌ها امسال امیدوار بودند با واگذاری سرویس مدارس به وزارت کشور و تشکیل این سامانه، معضلات سرویس مدرسه هم حل شود. برخی خانواده‌ها با وجود ثبت‌‌نام در سامانه سپند، هنوز موفق به تامین سرویس مدرسه برای فرزندان‌شان نشده‌‌اند و با وجود سپری‌شدن هفته اول سال‌ تحصیلی، همچنان برخی دانش‌آموزان به‌دلیل نبود وسیله ایاب‌وذهاب یا دیر به مدرسه رسیدند یا بعضی خانواده‌ها مجبور شدند با خودروی شخصی فرزندان‌شان را جابه‌جا کنند. البته شادی مالکی، مدیرعامل تاکسیرانی شهر تهران اعلام کرده که پیگیر رفع مشکلات این سامانه هستیم.مشکل کمبود سرویس برای دانش‌آموزان از زمانی شدت گرفت که به‌دلیل ویروس کرونا بخشی از آموزش‌ها مجازی شد و دانش‌آموزان خانه‌‌نشین شدند. به‌همین‌دلیل این رانندگان به‌‌تدریج از این حوزه خارج شدند، چرا‌که برای گذران معیشت، مجبور به تغییر حرفه‌شان بودند. به‌هرحال این وضعیت، کمبود سرویس مدارس را پس از حضوری‌شدن آموزش‌ها رقم زد و حالا در شرایطی که خانواده‌ها همچنان در تامین سرویس بلاتکلیف هستند، شهرداری تهران از مدارس خواسته که از متقاضیان ثبت‌‌نام و با پیمانکاران مورد تایید قرارداد منعقد کنند. این موضوع درحالی‌است که طبق آیین‌‌نامه اجرایی حمل‌ونقل دانش‌‌آموزان مصوب تابستان۱۴۰۲، مدارس از عقد هرگونه قرارداد با پیمانکاران سرویس مدارس منع شده و وظیفه تامین آن به عهده وزارت کشور و شهرداری‌ها قرار گرفته است. براساس این آیین‌نامه، هرگونه دخالت مدیران یا سایر مسئولان مدارس در حوزه حمل‌‌و‌نقل دانش‌آموزان، خارج از موارد تعیین‌‌شده در آیین‌‌‌نامه، ممنوع است. معضلی که هرساله دانش‌آموزان و خانواده‌های زیادی را سردرگم می‌کند. 
     
یک سامانه و هزار دردسر
ساماندهی سرویس مدارس یکی از مهم‌‌ترین دغدغه‌های خانواده‌‌ در طول سال تحصیلی به‌شمار می‌رود. اتحادیه حمل‌ونقل کشور هم با هدف به‌‌روزرسانی سیستم ثبت درخواست سرویس دانش‌آموزان، سامانه‌‌ای به نام «سپند» را طراحی کرد، اما گویا اشکالات موجود در این سامانه پاسخگوی نیاز خانواده‌ها درباره این موضوع خاص نبود. سامانه سپند در پذیرش درخواست‌‌ها با مشکلات جدی روبه‌رو بوده و ثبت‌نام والدین محدود یا غیرممکن شده است. مشکل دیگری که والدین در سپند با آن مواجهند، عدم شفافیت در هزینه‌‌های سرویس است. آغاز ثبت‌‌نام در این سامانه از خردادماه بوده و تاکنون هیچ اطلاعاتی درباره هزینه یا راننده سرویس به والدین ارائه نشده است. در عین‌حال، برخی استان‌ها نیز سامانه‌‌های مخصوص به خود را دارند.
     
سپند؛ یک سامانه کشوری تازه‌کار!
به نظرمی‌رسدکه سامانه سپند اولین سال فعالیت جدی خودراسپری می‌کند،چراکه طبق گزارش‌های رسیده به جام‌جم، بیشتر خانواده‌ها از طریق پیمانکارانی که خود مدارس معرفی می‌کنند،برای گرفتن سرویس فرزندان‌شان اقدام می‌کنند. البته تعدادی از خانواده‌ها هم که از این سامانه استفاده کردند، موفق به دریافت خدمات سرویس مدارس نشدند و نارضایتی و گلایه‌هایی را از این بابت دارند. یکی از والدین به خبرنگار ما می‌گوید که هنوز چیزی معلوم نیست و هیچ پیامی مبنی بر این‌که چه خودرو و راننده‌‌ای قرار است فرزندمان را جابه‌‌جا کند، دریافت نکرده‌ایم. البته شادی مالکی، مدیرعامل تاکسیرانی شهر تهران علت این اختلال را اشکالاتی در ورود اطلاعات دانش‌آموزان و کد‌های مدارس می‌داند. وی به خانواده‌ها وعده داده که می‌‌توانند هم در سامانه سپند و هم از طریق سامانه‌‌های شکایات مردمی در شهرداری تهران و بازرسی دولت، نظرات خود را بیان کرده و نسبت به ثبت شکایت خود اقدام کنند.
     
فقط یک مطالعه ساده
مواجه‌شدن خانواده‌ها با چنین اختلالات و معضلاتی، پای تاکسی‌های اینترنتی را به سرویس مدارس باز می‌کند و از آن طرف بحث اعتماد و امنیت دانش‌آموزان را به مخاطره می‌اندازد. بهتر است سازمان‌های مربوط و متولیان این امر سری هم به قوانین و شرایط نظام‌مند سایر کشورها در مورد سرویس‌های مدارس‌شان بزنند و فقط با چند مطالعه تطبیقی بتوانند سراغ اجرای هرچه‌بهتر خدمات سرویس‌‌دهی به مدارس کشور خودمان بروند. 

ممنوعیتی که به نتیجه نرسید!
با وجود این‌که ثبت درخواست والدین برای سرویس حمل‌ونقل دانش‌آموزان از طریق درگاه سامانه سپند تا ۱۰ شهریورماه ادامه داشت، اما به گفته مجید هراتی، معاون انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش امسال نزدیک به ۶۰۰هزار نفر در این سامانه ثبت‌نام کردند. این درحالی‌است که طبق گفته شادی مالکی، مدیرعامل تاکسیرانی شهر تهران فقط نزدیک به ۲۵۰۰ دستگاه در ناوگان خودرویی خدمات ارائه می‌دهند. گویا تا پایان زمان ثبت‌نام خانواده‌ها، کسی به فکر جبران کمبود سرویس مدرسه‌ها نبوده و به‌همین‌خاطر هم‌اکنون دست به دامن مدارس شدندومردم رامقابل آنان قراردادند.معاون انجمن اولیا ومربیان وزارت آموزش‌وپرورش دراین‌باره می‌گوید: «با وجود منع مدارس از انعقاد قرارداد با سرویس مدارس، اما به‌دلیل ناتوانی سامانه سپند از ارائه سرویس مدرسه به تمام متقاضیان، هم‌اکنون به مدیران مدارس اعلام شده در مناطقی که سرویس تامین نشده با پیمانکاران قرارداد منعقد کنند و تا ۱۵مهر مشکل را حل خواهیم کرد.»