قطعا یکی از مهمترین پیشنیازها در بحث عفاف و حجاب، دسترسی آسان و ارزان به پوشاک اسلامی است لذا بر این اساس این موضوع نهتنها از منظر فرهنگی و اجتماعی بلکه از جنبههای اقتصادی نیز قابل بررسی است. متاسفانه این روزها بهرغم بهکارگیری سیاستهای فرهنگی مختلف جهت گسترش حجاب و عفاف، افزایش قیمت در بازار لباس و بهخصوص لباسهای متناسب با حجاب، شرایط پارادوکسیکالی را ایجاد کرده است. چراکه از یکسو مسئولان و دغدغهمندان از الزام فرهنگی شدن پوشش اسلامی سخن میگویند و از طرفی دیگر سر کیسه خرید این محصولات را شل نمیکنند!اگرچه در سالهای اخیر برپایی سلسلهنمایشگاههای پوشاک ایرانی ــ اسلامی تا حدی توانسته بستر مناسبی را برای عرضه پوشاک عفیفانه و پاسخ به نیاز بانوان محجبه فراهم کند اما این نمایشگاهها فقط یک سکوی فروش موقت و صرفا مسکنی برای عرضه پوشاک اسلامی است که قاعدتا نمیتواند بازار این پوشاک را اقناع کرده و به سردرگمی همیشگی بانوان برای تهیه پوشاک مناسب و در شأن بانوی محجبه پایان دهد.
علت اهمیت حجاب و تاکید بر پوشش اسلامی چیست؟
یکی از دغدغهها و مسائلی که در چند سال اخیر مورد توجه مسئولان، توده مردم، اندیشمندان حوزه فرهنگ و حتی فعالان اقتصادی دغدغهمند نسبت به فرهنگ قرار گرفته، مسأله پوشش است. یکی از علتهای اصلی اهمیت به این مسأله هم این است که پوشش در هر جامعه بیانگر فرهنگ و هویت آن جامعه است. اینکه هر فرد در اجتماع از چه مدی پیروی میکند نشانگر آن است که مردم کشور مذکور چه میزان توانستهاند هویت و فرنگ اصیل خود را حفظ کنند و از تهاجم فرهنگی از دیگر فرهنگها ممانعت ورزند. در کشور ما بهعنوان یک کشور اسلامی نیز از دیرباز به پوشش مردان و زنان توجه فراوان میشده و افراد با پوشش کامل در جامعه حضور داشتند. در سالهای اخیر اما این مسأله دستخوش تغییراتی قرار گرفته است. فشار و تبلیغات فرهنگی غرب در گسترش کالاهای خود و بازتعریف پوشش برای افراد جامعه از یکسو و مصرفگرایی و گرانی در بازار ایران و اقلام مرتبط با حجاب از سویی دیگر بر آتش تنور این مسأله افروخته است.
کش و قوس سیاستهای فرهنگی گسترش حجاب و عفاف
در طول این سالها طرحها و راهکارهای مختلفی برای گسترش عفافوحجاب تصویب شد. مثلا در دیماه ۱۳۸۴ بود که راهکارهای گسترش این مقوله بهصورت مصوبه در آمد و برای ۲۸ دستگاه وظایفی تعیین شد تا در عرصه عفافوحجاب فعالیت کنند، اما ظاهرا از بین این ۲۸ دستگاه فقط دو دستگاه وزارت ارشاد و نیروی انتظامی در این حوزه گام برداشتند که بر همین اساس وزارت ارشاد کارگروه ساماندهی مدولباس را راهاندازی و نیروی انتظامی هم قانون امنیت اجتماعی را تصویب کردند اما برخی دیگر از نهادها اگرچه متولیان فرهنگ پوشش هستند اما در عمل تنها به برگزاری همایشها و نمایشگاههایی که بعضا از منظر علمی آسیبزننده هستند، خلاصه شدند و عملا انگار این راهکارها برای تحقق اهداف مدنظر آنچنان مفید واقع نشد!
چشم امید به طرحی تازه!
پس از لایحه عفاف و حجاب پس از چندین بار رفتوبرگشت در مجلس و شورای نگهبان، بهعنوان راهحلی جدید برای بهبود وضعیت پوشش اسلامی در کشور تصویب شد که بهنظر میرسد در سیاستگذاریهای آن به بعد اقتصادی این مقوله نیز توجه شده است. طرح فرهنگی شدن پوشاک اسلامی یکی از موارد موجود در لایحه عفاف و حجاب بود که قرار است بهواسطه آن، انواع و اقسام پوشاک اسلامی به شکل یارانهای تحتحمایت قرار گیرند و موجب کاهش چشمگیر قیمت این پوشاک شود. مثلا پیشبینی میشود با اجرای درست این طرح، قیمت چادر مشکی به میزان ۳۰ درصد کاهش پیداکند.
لزوم استفاده از راهکارهای تشویقی در امر حجاب
حجتالاسلام محسن غرویان، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم در گفتوگو با جامجم در رابطه با راهکارهای پوشش اسلامی در کشور میگوید: در امر تعلیم و تربیت افراد بهطور کلی دو روش تنبیهی و تشویقی وجود دارد. ما باید در این زمینه از راهکارهای تشویقی استفاده کنیم. یکی از راهکارهای تشویقی در این زمینه نیز این است که پوشاک ارزانقیمت در اختیار مردم قرار دهیم تا افراد با هر سطح مالی بتوانند آن را خریداری کنند. وی با اشاره به گرانی کالاهای مرتبط با حجاب میافزاید: اکنون چادر مشکی چندمیلیونی را چه کسی میتواند بخرد؟ بنابراین ما وقتی به جامعه پیشنهاد میدهیم، باید همه جوانب آن را بسنجیم؛ مثلا گفته میشود که چادر حجاب برتر است اما قیمت آن نیز که نباید برتر باشد! بر این اساس لازم است تا دولت کالاهای حجاب را بسیار ارزان یا حتی رایگان در اختیار مردم بگذارد، چراکه جنبه اقتصادی، کارهای فرهنگی و میزان هزینهای که مردم باید بابت آن بپردازند بسیار مهم است.