چرا الکترود جوشکاری می چسبد؟

الکترودها میله‌‌های فلزی هستند که با یک پوشش خاص پوشانده شده و در جوشکاری برای ایجاد قوس الکتریکی بین دو قطعه استفاده می‌شوند. الکترود در مدل‌ها و سایزهای مختلفی در بازار وجود دارد که با توجه به نوع جوشکاری و ماده‌ای که قرار است جوش داده شود انتخاب می‌شود. یکی از چالش‌هایی که هنگام استفاده از الکترود جوشکاری ممکن است با آن روبه رو شوید، چسبیدن الکترود است. چسبیدن الکترود به قطعه کار می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی چون کاهش سرعت کار، کاهش کیفیت جوش و یا حتی آسیب به تجهیزات شود. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی دلایل چسبیدن الکترودهای جوشکاری و راه‌های پیشگیری از آن بپردازیم.

علت چسبیدن الکترود هنگام جوشکاری

چسبیدن الکترود هنگام جوشکاری مسئله‌ای است که می‌تواند بسیار دردسرساز شود. این حالت به دلایل مختلفی پیش می‌آید که در ادامه شما را با رایج‌ترین آنها آشنا می‌کنیم.

• تنظیم نبودن آمپر مناسب جوشکاری دستگاه جوش

• مناسب نبودن الکترود جوشکاری علت نگرفتن جوش

• تنظیم نبودن زاویه و حرکت دست در جوشکاری

• کثیف بودن سطح فلز برای جوشکاری

• طول قوس کوتاه

با داشتن اطلاعات کافی می‌توان راحت‌تر از بروز آنها جلوگیری کرد. برای مثال مسئله آمپر یکی از مهم‌ترین مواردی است که تاثیر زیادی بر چسبیدن الکترود هنگام جوشکاری دارد. در ادامه به بررسی گسترده هر یک از موارد بالا خواهیم پرداخت و شما را با دلایل احتمالی چسبیدن الکترود آشنا خواهیم کرد.

دلیل اول: عدم انتخاب آمپر مناسب در جوشکاری

اگر آمپر دستگاه جوش را برحسب ضخامت فلز و نوع الکترود تنظیم کنید، تا حد زیادی از مشکل چسبیدن الکترود جوشکاری پیشگیری کرده‌اید. آمپر نباید بیشتر و یا کمتر از حد معمول باشد. در صورتی که آمپر دستگاه جوش برای جوشکاری ضخامت فلز، بالاتر از حد استاندارد تنظیم شود، به احتمال زیاد دما بسیار بالا رفته و با موضوع چسبیدن الکترود به سطح فلز روبه رو خواهید شد.

در مقابل فلزات با ضخامت کم، آمپر کمتری برای جوشکاری می‌خواهند. در این حالت هم اگر از آمپر خیلی کم و ناکافی برای جوشکاری استفاده کنید با مشکلاتی روبه رو می‌شوید. پس می‌توان گفت نوع فلز، ضخامت آن و انتخاب آمپر مناسب از مواردی هستند که می‌توانند باعث چسبیدن الکترود شوند.

دلیل دوم: مناسب نبودن الکترود جوشکاری

انتخاب یک الکترود مناسب برای جوشکاری از دیگر عواملی است که ارتباط مستقیمی با چسبیدن آن دارد. در واقع انتخاب الکترود باید براساس قطعه کار، نوع جوش و شرایط محیطی انتخاب شود. حال اگر الکترود نامناسبی را برای کاربردهای جوشکاری مختلف تهیه کنید، به این دلیل که سیم جوش با نیازهای قطعه همخوانی ندارد، با چالش‌هایی چون کاهش کیفیت جوش و چسبیدن الکترود روبه رو خواهید شد.

موضوع دیگر اینست که نوع پوشش الکترود و خصوصیات آن هم می‌توانند کیفیت جوش را کاهش و یا افزایش دهند. برای مثال برخی از الکترودها دارای پوشش‌هایی هستند که به عنوان محافظ در برابر اکسیداسیون عمل می‌کنند و مانع از زنگ زدن قطعه می‌شود.

دلیل سوم: تنظیم نبودن زاویه حرکت دست

یکی از نکات مهم در فرایند جوشکاری که در نگاه اول چندان مهم به نظر نمی‌آید حرکت دست است. این حرکت به سه صورت تخت، قائم و یا مورب انجام می‌شود. در واقع زاویه جوشکاری به شکل قرارگیری فلزی زیر الکترود بستگی داشته و به شکل افقی یا عودی تعیین می‌شود. اما طور کلی باید گفت زاویه جوشکاری با توجه به نوع ضخامت قطعه کار و نیازهای جوشکاری مشخص می‌شود.

اگر الکترود در زاویه مناسبی نسبت به قطعه کار قرار بگیرد، باعث افزایش کیفیت جوش شده و با مشکلاتی چون چسبیدن الکترود روبه رو نمی‌شوید. بنابراین جوشکاران باید با دقت بالا زاویه جوشکاری را مشخص کرده و آن را به خوبی با قطعه کار هماهنگ کنند. توجه به این موضوع باعث می‌شود در پایان جوش بسیار تمیز و دقیقی داشته باشید.

دلیل چهارم: آلوده بودن سطح فلز جوشکاری

تمیزی سطح قطعه کار مورد دیگری است که کمتر کسی به آن توجه می‌کند. اما باید بدانید این موضوع تاثیر بسیار زیادی بر کیفیت جوشکاری خواهد داشت. در صورتی که سطح جوش کثیف باشد، با مشکلاتی جون چسیدن سیم جوش به قطعه کار، اتصال ضعیف و کیفیت پاییین جوش روبه رو خواهید شد. اگر روی سطح کار آلودگی‌ها، ذرات، چربی و یا دیگر آلاینده‌ها وجود داشته باشد، لایه‌های جداکننده‌ای تشکیل می‌دهد که در نهایت اتصال کامل قطعه و جوش را کاهش می‌دهند.

همچنین وجود آلودگی رو سطح کار می‌تواند باعث به وجود آمدن نقاط ضعف در جوش شده و در نهایت خرابی‌ها و ترک‌هایی را روی نقطه جوش تشکیل دهد. پس برای حفظ کیفیت جوش باید قبل از شروع جوشکاری، سطح قطعه را کاملا تمیز کرده و آلودگی‌های روی آن را از بین برد. با این کار نه‌تنها احتمال چسبیدن الکترود را تا حد زیادی کاهش می‌دهید، بلکه به کیفیت و دوام جوش نیز کمک زیادی می‌کنید.

دلیل پنجم: طول قوس کوتاه

به فاصله‌ای که بین نوک قوس و سطح فلز پایه وجود دارد، طول قوس می‌گویند. حال اگر حین جوشکاری، الکترود را بیش از حد به فلز پایه نزدیک کنید، به قطعه کار می‌چسبد. حال بالعکس اگر سیم جوش را بیش از حد از قطعه کار دور کنید، باعث خاموش شدن قوس می‌شوید. در نتیجه باید توجه داشته باشید که طول قوس در انجام فرایند جوشکاری در مقدار مناسب باشد.

راهکارهای پیشگیری از چسبیدن الکترود جوشکاری

چسبیدن الکترود در جوشکاری مسئله‌ای است که می‌تواند بسیار دردساز شود. اما در این بین راهکارهایی وجود دارند که با توجه به آنها می‌توان احتمال روبه رویی با این مشکل را به حداقل رساند. در ادامه شما را با این راهکارها آشنا خواهیم کرد.

• تنظیم دقیق دستگاه جوشکاری: تنظیم صحیح دستگاه جوشکاری و قرار دادن جریان الکتریکی آن در مقدار مناسب، می‌تواند تا حد زیادی به جلوگیری از چسبیدن الکترود کمک کند.

• کسب تجربه کافی: تمرین و تجربه کافی در انجام فرایند جوشکاری می‌تواند تاثیر زیادی در جلوگیری از چسبیدن الکترود داشته باشد. در واقع روبه رویی با این مشکل در جوشکاران کم‌تجربه بیشتر به چشم می‌خورد.

• نگهداری و تعمیرات تجهیزات: رسیدگی و تعمیرات مرتب تجهیزات جوشکاری مثل تعویض کردن به موقع قطعات خراب و فرسوده، باعث عملکرد هرچه بهتر دستگاه و پیشگیری از چسبیدن الکترود می‌شود.

• استفاده از الکترودهای مرغوب: مورد دیگری که تاثیر زیادی در جلوگیری از چسبیدن الکترود دارد انتخاب یک سیم جوش مناسب و باکیفیت است. الکترودهای باکیفیت دارای پوشش مناسبی هستند و به شکل صحیح می‌سوزند.

انتخاب الکترود مناسب برای جوشکاری

قبل از هرچیزی ابتدا باید به سراغ تهیه یک الکترود مناسب برای انجام جوشکاری بروید. در تهیه یک الکترود مناسب باید به مواردی چون پایداری قوس، جوش هموار، پاشیدگی کم و سهولت در پاک کردن سرباره توجه داشته باشید. الکترود آما یکی از الکترودهای مناسب در بازار است که عملکرد مطلوبی داشته و اتصال با دوامی ایجاد می‌کند. در ادامه شما را با چند فاکتور مهم در انتخاب الکترود جوشکاری آشنا می‌کنیم:

• پوشش فلاکس: هر الکترودی دارای یک پوشش فلاکس بخصوص است که دور تا دور الکترود را در بر می‌گیرد. این پوشش جنس‌های مختلفی از جمله اکسید سدیم، آهک، سلولز و ... دارد.

• سایز الکترود: اندازه الکترود مسئله بسیار مهمی است که باید با توجه به طراحی اتصال، ضخامت قطعه کار، ضخامت لایه جوش، روش جوشکاری و مقدار شدت جریان انتخاب شود. تمام موارد گفته شده در اندازه سایز مناسب الکترود مهم هستند و نباید از کنار آنها ساده گذشت.

• مهارت و تجربه اپراتور: اکثر افراد تازه‌کار در صنعت جوشکاری تجربه و مهارت لازم را برای کار با هر نوع الکترودی ندارند. توانایی کار با برخی از الکترودها آسان‌تر است و این نوع سیم جوش‌ها برای افراد تازه‌کار گزینه مناسب‌تری هستند.

تأثیر محیط و شرایط جوی بر چسبیدن الکترود جوشکاری

مورد دیگری که لازم است بدانید تاثیر شرایط محیطی و جوی بر چسبیدن الکترود است. در واقع دما و رطوبت محیط کاری مواردی هستند که می‌توانند باعث تغییر ویژگی‌های الکترود و همچنین قطعه کار شوند. به عنوان مثال فلزات در محیط‌های سرد شکننده می‌شوند و الکترودها نیز نمی‌توانند به خوبی گرم شود.

همچنین اگر در محیط‌های کاری مرطوبی نیز قرار داشته باشید، پوشش الکترودها می‌تواند این رطوبت را جذب کرده و تشکیل قوس الکتریکی را بسیار دشوار کند. این موارد در نهایت باعث چسبیدن سیم جوش می‌شوند.

اهمیت انتخاب صحیح الکترود جوشکاری

انتخاب الکترودهای جوشکاری در هر پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم سیم جوش در انواع مختلفی وجود دارند که هرکدام از آنها برای استفاده در شرایط و موقعیت‌های بخصوصی طراحی شده است. برای مثال برای جوشکاری فولادهای ضد زنگ از الکترودهای مخصوص این آلیاژ باید استفاده شود این در حالیست که از این الکترود نمی‌توان برای جوشکاری آلومینیم استفاده کرد.

حال اگر در انتخاب صحیح سیم جوش دقت کافی نداشته باشید با مشکلات زیادی روبه رو می‌شوید. یکی از مهم‌ترین مشکلات چسبیدن الکترود است. این حالت همچنین می‌تواند منجر به جوش ضعیف، خرابی قطعه کار و اتصال نامناسب نیز گردد. جدا از نوع الکترود باید توجه داشته باشید که پوشش آن نیز با شرایط کار سازگار باشد.

نتیجه‌گیری

چسبیدن الکترود به قطعه کار مشکل رایجی است که سرعت فرایند کار را به شدت کاهش داده و جوش بی‌کیفیتی تحویل می‌دهد. با شناخت دلایلی که به آنها اشاره کردیم بهتر می‌توانید به شناسایی و رفع این مشکل بپردازید.