اما در این سناریوی عجیبوغریب، اینفلوئنسرها میتوانند از بهاشتراکگذاشتن نکات مراقبت از پوست به راهاندازی کلینیکهای خود، با ارائه همه چیز، از صورت گرفته تا عملهای زیبایی، تغییر ماهیت دهند. این بلاگرها با پیروان وفادار خود که مشتاق امتحان آخرین روندهای مورد تاییدشان هستند،میتوانند پلتفرمهای رسانههای اجتماعی خود را به مراکز زیبایی شلوغ تبدیل کنند. درحالیکه این ایده در مورد اخلاقیات و ایمنی تردیدهایی را ایجاد میکند، اما دنیای رسانههای اجتماعی مراقبتهای بهداشتی را با اهداف تجاری به روشی ترکیب میکنند که جذاب و بحثبرانگیز است!
این روزها فروش مجوزهای پزشکی به غیرپزشکان با هدف ایجاد کلینیک بهعنوان یک روند بحثبرانگیز و نگرانکننده در صنعت بهداشت و درمان مطرح است.هرچند که این موضوع به دلیل غیرقانونی بودن چندان عیان و آشکار نیست اما نمیتوان حقیقت وجود آن راانکارکرد.گواه این ماجرا نیزتاسیس قارچگونه کلینیکها ومراکز پزشکی مختلف ازسوی افراد غیرمتخصصی مثل بلاگرها و شکایات ثبتشده در پزشکیقانونی کشوراست!موضوعی که دکترعلی سلحشور،سرپرست اداره کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی با تأیید آن، علت را باز شدن پای سرمایهگذاران به عرصه پزشکی تحت تأثیر بالارفتن هزینههای تاسیس مطب و خرید تجهیزات از سوی پزشکان میداند.
مراکز پزشکی، اینبار با مدیریت بلاگر!
این روزها دخالت، افراد غیرمتخصص مثل بلاگرها در امور پزشکی به روند نگرانکنندهای منجر شده است که در آن افراد فاقد صلاحیت، مراکز پزشکی خود را ایجاد میکنند. گسترش شبکههای مجازی مثل اینستاگرام از یکسو وسود بالای خدمات زیبایی از سوی دیگر، باعث شده تا این حوزه علیرغم حساسیتهای خاص خود به یک بیزینس برای افراد سرمایهدار تبدیل شود. افرادی مثل برخی بلاگرها که کمترین مدرک تحصیلی راهم ندارند، اما به لطف بالاآمدن صفحهشان در اینستاگرام، حالا دک و پوزی بههمزدهاند و به فکر احداث مراکز زیبایی و سود چندبرابری آن افتادهاند و حالا همین مخاطبان روزمرگی آنها، میشوند مراجعین مطب زیباییشان! این رشد قارچگونه مراکز شبهپزشکی که اکنون در کشور ما باب شده شاید در تبلیغات بیعیبونقص به نظر برسد اما مانند یک بمبساعتی هرلحظه ممکن است یک فرد راقربانی کند،چراکه این مراکز بهظاهر پزشکی میتواند بیماران را گمراه کند تا تصور کنندمراقبت قانونی دریافت میکنند، درحالیکه درواقعیت ممکن است در معرض درمانهای اثباتنشده و اقدامات ناایمن قرار گیرند.
ترکیب برندسازی شخصی با خدمات پزشکی
یکی از چالشهای بازشدن پای افرادی مثل بلاگرها به حوزه سلامت، ترکیب برندسازی شخصی با خدمات پزشکی است که نهتنها اعتبار ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی واقعی را تضعیف میکند، بلکه خطرات قابلتوجهی برای سلامت عمومی به همراه دارد. بنابراین یکی از مهمترین آسیبهای دخالت این افراد در امور پزشکی، بهخطرافتادن بالقوه ایمنی بیمار است، چراکه مجوزهای پزشکی برای اطمینان از اینکه پزشکان تحت آموزشهای دقیق قرار گرفتهاند و مهارتهای لازم برای ارائه مراقبت ایمن و مؤثر را دارند طراحی شدهاند. بنابراین غیرپزشکانی که این مجوزها را اجاره و از آنها تنها برای بیزینس خود استفاده میکنند، فاقد دانش پایه پزشکی برای تصمیمگیری آگاهانه در مورد مراقبت از بیمار هستند و همین مسأله به تشخیصهای اشتباه، درمانهای نامناسب و در نهایت پیامدهای نامطلوب سلامتی منجر میشود. علاوهبراین، گسترش کلینیکهایی که توسط افراد غیرپزشک اداره میشوند، میتواند کیفیت خدمات مراقبتهای بهداشتی را کاهش دهد. این کلینیکها ممکن است سود را بر رفاه بیمار ترجیح دهند و به اجرای شیوههایی منجر شوند که مبتنی بر شواهد نیستند. بیمارانی که بهدنبال مراقبت هستند ممکن است گمراه شوند و باور کنند که مراقبتهای پزشکی با کیفیت بالایی دریافت میکنند، درحالی که خود را تحت درمانهای ناکافی یا مضر قرار میدهند. بنابراین بسیار مهم است که بیماران و مراجعین هوشیار باشند و از متخصصان دارای مجوز راهنمایی بگیرند تا اطمینان حاصل نمایند که مراقبتهای پزشکی مناسب و مبتنی بر علم را دریافت میکنند.
کالایی شدن مجوزهای پزشکی
همانطور که گفته شد، متأسفانه این روزها انگیزههای مالی پشت فروش مجوزهای پزشکی باعث ایجاد نگرانیهای اخلاقی میشود. هنگامی که مجوزهابهعنوان کالادرنظرگرفته میشوند،تمرکز از مراقبت ازبیمار به تولید سودتغییر میکند. علاوهبراین، ایجاد کلینیک توسط افراد غیرپزشک میتواند به پراکندگی خدمات مراقبتهای بهداشتی کمک کند. هنگامی که مراقبت خارج از یک سیستم هماهنگ ارائه میشود،بیماران ممکن است باچالشهایی درتداوم آن مواجه شوندکه به شکافهایی دردرمان و پیگیری منجر میشود.این چندپارگی میتواندتوانایی مدیریت مؤثر بیماریهای مزمن رامختل کندوممکن است به افزایش هزینههای مراقبتهای بهداشتی در طول زمان منجر شود. برای رسیدگی به فروش مجوزهای پزشکی به غیرپزشکان نهادهای نظارتی باید موضعی پیشگیرانه اتخاذ کنند. اجرای دقیقتر الزامات صدور مجوز و نظارت برعملیات کلینیک برای حفظ رفاه بیمار ضروری است. کمپینهای آگاهی عمومی همچنین میتواند نقش مهمی در آموزش بیماران در مورد صلاحیت ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی و خطرات احتمالی مرتبط با جستوجوی مراقبت در کلینیکهایی که توسط افراد غیرپزشک اداره میشود، ایفا کند.
بلاگرها چگونه کلینیک تاسیس میکنند؟
شاید برای شما هم سؤال باشد که چطور یک فرد بدون صلاحیت در امور پزشکی میتواند یک مطب یا بهاصطلاح خوشان کلینیک راهبیندازد و نام آن را هم در بوق و کرنا کند؟! دکترخلیل صداقتپیشه، متخصص پوست، مو و زیبایی و عضو کمیسیون پزشکیقانونی در گفتوگو با جامجم به این سؤال پاسخ میدهد ومیگوید: برخی افرادی که تا دیروز کارشان تبلیغ کلینیکهای زیبایی بوده وقتی میبینند که این کلینیکها چقدر درآمد دارندطمع میکنند که خودشان نیز از طریق شراکت یا بهطور مستقل به احداث چنین مرکزی اقدام کنند، اما چون این افراد پزشک نیستند وصلاحیت لازم را ندارند با اجاره پروانه یک پزشک دیگر این کار را انجام میدهند. مثلا چندی پیش شکایتی در مورد یکی ازمراکز کاشت ابرو در تهران ثبت شد. وقتی پزشک صاحب پروانه آن مرکز به پزشکی قانونی فراخوانده شد، با یک پزشک ۹۰ساله مواجه شدیم که حتی شرایط جسمانی مناسبی هم نداشت. برای ما محرز بود که این پزشک نمیتواند کارحساسی مثل کاشت ابرو را انجام داده باشد اما چون پروانه آن مرکز به اسم ایشان ثبت شده بود، باید به قانون بهدلیل شکایت ثبتشده پاسخ میداد. وی ادامه میدهد: این درحالیاست که طبق قانون، پروانه پزشکی به نام هرکسی که هست، فردخودش نیز باید درمطب یا کلینیک حضورداشته باشد.حتی درکلینیکهایی که ساعات ارائه خدمات آن طولانی است،فرد باید پزشک جانشین را به وزارت بهداشت معرفی کند اما متأسفانه در برخی موارد شاهد هستیم که این مقررات رعایت نشده و پروانههای پزشکی با مبالغ چندصدمیلیونی توسط افراد فاقد صلاحیت اجاره میشوند.
اجاره پروانه آنقدر عمومیت ندارد
سلحشور با بیان اینکه درحالحاضر اجاره پروانه آنقدر عمومیت ندارد، میگوید: درحالحاضر اکثر پزشکان ترجیح میدهند که خودشان کارهای زیبایی را انجام دهند و سود حاصل از آن را دریافت کنند، لذا این مسأله عمومیت ندارد، اما با توجه به حساسیتهای این حوزه، حتی وجود یک مورد نیز ایراد است و نباید باشد. وی با اشاره به لزوم ایجاد یک دستورالعمل کارآمد برای برخورد با مداخلهگران حوزه پزشکی میافزاید: اکنون دستورالعملهای تبلیغاتی در این حوزه مشکل دارد و اگرچه این مسائل اکنون رسیدگی میشوند اما آنقدر تعداد این صفحات زیاد است که گاهی از کنترل خارج میشود. سلحشور ادامه میدهد: شرایط فعلی نیازمند ایجاد یک دستورالعمل مناسب درکنارعوامل بازدارنده است. برهمین اساس برخورد باید برای همه یکجور باشد و بهطور یکسان برای همه اعمال شود.علاوهبرآن، باید ظرفیت برای رسیدگی و بررسی همه این صفحات افزایش پیدا کند. سرپرست اداره کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی درآخر تأکیدمیکند: نباید فراموش کنیم که پزشکان اکثرا درس خواندهاند که مردم را درمان کنند. متأسفانه درحالحاضر ما آنقدر تعرفههای درمانی را پایین نگه داشتهایم که داریم با دست خودمان پزشکان را از حیطه درمان خارج و به سمت امور زیبایی هدایت میکنیم.
سخن آخر
همانطورکه گفته شد،این روزها فروش مجوزهای پزشکی به غیرپزشکان خطرات قابل توجهی برای ایمنی بیمار،کیفیت مراقبت ویکپارچگی سیستم مراقبتهای بهداشتی دارد. بنابراین ضروری است که ذینفعان ــ ازجمله دستگاههای نظارتی، متخصصان مراقبتهای بهداشتی و مردم ــ برای رسیدگی به این موضوع همکاری واطمینان حاصل کنندکه مراقبتهای پزشکی در دستان پزشکان واجد شرایطی است که به سلامت و رفاه بیماران خود متعهد هستند.
رد پای پایینبودن تعرفهپزشکان دراجاره پروانه پزشکی
دکتر علی سلحشور، سرپرست اداره کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در گفتوگو با جامجم با تأیید ماجرای اجاره پروانه پزشکی میگوید: اگرچه طبق قانون، تنها متخصصین پوست صلاحیت تاسیس کلینیک یا مطب زیبایی را دارند اما متأسفانه در سالهای اخیر در شهرهای بزرگ با توجه به بالارفتن هزینههای تاسیس مطب و خرید تجهیزات و عدم اعطای وام از سوی بانکها بهمنظور خرید تجهیزات، پای سرمایهگذارها درحوزه پزشکی وسط آمده است.وی یکی از دلایل این مسأله را پایینبودن تعرفههای پزشکی میداند و میافزاید: وقتی تعرفههای پزشکی پایین است و با کار درمانی نیازهای مالی پزشکان رفع نمیشود، یا پزشکان خودشان به کارهای زیبایی ورود میکنند یا نمیتوانند و برای یک سرمایهگذار کار میکنند یا از آن بدتر پروانهشان را اجاره میکنند. سلحشور ادامه میدهد: یکی دیگر ازابعاد این ماجرا،عدم برخورد با کسانی است که پزشک نیستند اما کارهای پزشکی انجام میدهند مثل بلاگرها و آرایشگران.هرچند که جریمه یکمیلیاردی برای دخالت در امور پزشکی تعیین شده است اما درعمل این موضوع اجرایی نمیشود. سرپرست اداره کل روابط عمومی نظام پزشکی ادامه میدهد: مثلا من پزشک اگر در مطب تزریقی را انجام دهم که باعث اتفاقی برای بیمار شود باید دیه پرداخت کنم، اما اگر همین قصور توسط فردی غیر از پزشک انجام شده باشد یک مبلغ جزئی معادل پنجمیلیون تومان جریمه دریافت میشود و در اینجا داشتن مدرک پزشکی به ضرر فرد تمام شده و انگار ما شرایط را برای حضور غیرپزشکان مهیا کردهایم!