چراغ سبز بازار کار به دانشگاه

در یک دهه گذشته هم سهم دانشگاهی‌ها از جمعیت فعال اقتصادی روی شیب نزولی قرار گرفته بود اما به نظر می‌رسد آرام‌آرام بازار دارد روی خوش خود را به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نشان می‌دهد. پیش از این بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که یکی از دلایل مهم بیکاری فارغ‌التحصیلان عدم مهارت‌آموزی آنهاست؛ به این معنا که بازار کار برای آنهایی بیشتر فراهم بوده که مهارت بیشتری داشته باشند تا مدرک تحصیلی بالاتری! این موضوع را می‌توان از عدم علاقه داوطلبان کنکور به انتخاب رشته هم متوجه شد، می‌دانیم که در چهار سال گذشته همواره نیمی از داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته بوده‌اند قید درس و دانشگاه را زده‌اند و ترجیح داده‌اند حداقل چهار سال زودتر شانس خود را برای کار امتحان کنند اما روند این موضوع در شش سال گذشته نشانه‌های امیدوارکننده‌ای را پیش‌روی ما می‌گذارد؛ این‌که در همه این سال‌ها از تعداد بیکاران دانشگاهی کاسته و به جمعیت شاغلان دانشگاهی اضافه شده است. این موضوع در آینده احتمالا بهتر هم خواهد شد، چرا که خود دانشگاه‌ها به کم‌کردن ظرفیت رشته‌هایی پرداخته‌اند که بازار کار آنها چندان متناسب با رشته تحصیلی نیست و به ظرفیت‌هایی افزوده‌اند که تصور می‌شود در آینده بازار کار بهتری داشته باشند. به گواه آمارهای موجود نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش‌عالی در تابستان امسال به پایین‌ترین سطح خود از تابستان ۱۳۹۷رسیده و نزدیک به ۱۲درصد برآورد شده است. به عبارت دیگر از هر ۱۰۰ فارغ‌التحصیل حاضر در بازار کار، نزدیک به ۱۲ نفر بدون شغل است. همچنین تعداد شاغلان فارغ‌التحصیل در تابستان امسال به بالاترین میزان خود از تابستان سال ۱۳۹۷ رسیده است. در نتیجه وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان آموزش‌عالی از تابستان ۱۳۹۷ تا تابستان امسال روندی رو به رشد داشته است. با این‌حال همچنان نرخ بیکاری این گروه از نرخ بیکاری کل کشور بالاتر بوده و این امر نشان‌دهنده مشکلات ساختاری در بازار کار فارغ‌التحصیلان است. به بیان دیگر افراد تحصیلکرده در بازار کار با فرصت‌های شغلی مناسب و مورد نیاز مواجه نیستند. منظور از جمعیت فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در بازار کار کسانی است که حداقل مدرک کاردانی را دارا هستند و در بازار کار یا به فعالیتی مشغولند یا جویای کار هستند. بنابراین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان از نسبت جمعیت بیکار این گروه به کل جمعیت فعال فارغ‌التحصیل به‌دست می‌آید. در این میان با شیوع کرونا تمامی وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان با روندی منفی رو‌به‌رو شد. بعد از فروکش کردن کرونا، در حدفاصل تابستان ۱۳۹۹ تا تابستان ۱۴۰۳، تمامی متغیرهای اشتغال مربوط به فارغ‌التحصیلان بهتر شده‌است.