پشت پرده گرانی برنج

همچنین به‌نظر می‌رسید که با توجه به افزایش قیمت برنج خارجی به‌دلیل کمبود در بازار، حتی برنج داخلی نیز با افزایش قیمت روبه‌رو شود‌؛ به‌همین‌دلیل شاهد انتقاد واردکنندگان برنج و نمایندگان مجلس در‌خصوص عدم واردات این محصول و کنترل قیمت آن بودیم.کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران به معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نامه نوشته بود که بازار گرانی برنج ساماندهی شود و از رشد تا ۶۰ درصدی قیمت در برخی از استان‌ها به‌دلیل نامتوازن بودن توزیع گله کرده بود. مجمع نمایندگان استان‌های ساحلی و جنوب کشور هم طی نامه‌ای به رئیس‌جمهوری، به کمبود و افزایش قیمت برنج و فشار بر قشرهای کم‌درآمد استان‌های ساحلی و مرزی اشاره کرده بودند.مرکز آمار نیز به‌صراحت در گزارشات دو‌ماه اخیر خود اعلام کرده که قیمت برنج خارجی و داخلی در بازار به‌شدت افزایش یافته. به طوری که فقط در مهر‌ماه امسال متوسط قیمت برنج ۱۷ درصد افزایش داشت و قیمت برنج خارجی در این ماه از کیلویی ۶۰هزار و۴۳۰تومان به ۷۰هزار و ۷۰۰ تومان افزایش یافت. برنج ایرانی هم از ۱۲۲هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. از این رو واردکنندگان برنج و نمایندگان مجلس معتقد بودند که وزارت جهاد کشاورزی باید ممنوعیت هر‌ساله واردات برنج در ۴ ماه سال (از مرداد ماه تا آبان ماه) را به مانند سال ۱۴۰۱ لغو کند. به‌منظور حمایت از برنج‌کاران و تولیدکنندگان، در ماه‌های مرداد، شهریور، مهر و آبان ممنوعیت واردات برنج اعمال می‌شود.مجری طرح برنج کشور گفته بود که امسال دو میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج در کشور تولید شده و ۵۰۰ هزار تن هم واردات داریم و نیازی به واردات نیست. سهراب سهرابی تاکید کرد که برنج‌های رسوب‌شده در گمرک پس از دوران ممنوعیت چهارماهه ترخیص خواهد شد. 
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج در‌همین‌خصوص گفت: قیمت مشخصی برای برنج خارجی نمی‌توان اعلام کرد، چراکه در مغازه‌ها به‌دلیل کمبود، نرخ‌ها به‌طور سلیقه‌ای و بعضا افزایش ۶۰ تا ۷۰درصدی قیمت اعمال می‌شود. مسیح کشاورز می‌گوید: در فصل برداشت، دولت هیچ اقدامی برای کاهش دوره ممنوعیت یا ورود بارهای رسوبی به بازار نداشت که این امر منتج به کمبود جدی و افزایش ۵۰ درصدی قیمت برنج خارجی در بازار شد که نمایندگان استان‌های جنوبی به این موضوع اعتراض کردند.به‌گفته وی، مقدار کمی برنج توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران وارد بازار شده اما بعید است که بتواند در کاهش قیمت در بازار اثر‌گذار باشد چراکه افزایش قیمت برنج خارجی منجر‌به افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت کالای هم‌ردیف همچون برنج پرمحصول ایرانی شده است. کشاورز از واردات ۴۵۰ هزارتن برنج توسط بخش خصوصی قبل از دوره ممنوعیت خبر داد و گفت: بعد از دوره ممنوعیت، ۱۰۰ هزارتن برنج رسوبی وارد بازار می‌شود که بخشی از نیاز بازار مرتفع خواهد شد‌؛ درحالی که برای تنظیم بازار ایام پایان سال نیاز است که ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن برنج وارد شود. 
     
کاهش ۳۰ درصدی واردات برنج
آمارهای گمرک نشان می‌دهد در هفت‌ماهه سال جاری ۵۱۵ هزار و ۵۲۸ هزار تن برنج به ارزش ۵۷۶ میلیون و ۸۸۳هزار دلار وارد کشورمان شده است، در‌حالی‌که در همین بازه زمانی در سال گذشته ۶۹۷ هزار تن برنج به ارزش ۸۱۶ میلیون‌دلار وارد شده بود. این آمار نشان می‌دهد واردات برنج طی هفت‌ماهه سال جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته به‌لحاظ وزنی ۲۶درصد و به‌لحاظ ارزشی ۳۰ درصد کمتر شده است. این میزان برنج وارداتی از امارات متحده عربی، پاکستان، تایوان، مناطق آزاد و هندوستان وارد کشورمان شده، به‌طوری‌که ۵۴ هزار و ۵۲۱ تن آن به‌ارزش ۶۰ میلیون و ۴۱۴هزار دلار از امارات متحده عربی، ۱۶۷ هزار و ۲۴۱ تن برنج به‌ارزش ۱۸۵ میلیون و ۲۳۱ هزار دلار از مبدا پاکستان، ۱۹۲ تن برنج به‌ارزش ۲۱۳ هزار دلار از مبدا تایوان، ۱۱ هزار و ۶۶۴ تن برنج به‌ارزش ۱۶ میلیون و ۱۱۰ هزار دلار از مناطق آزاد و ۲۸۱هزار و ۹۱۰ تن برنج به‌ارزش ۳۱۴ میلیون و ۹۱۵ هزار دلار از مبدا هندوستان به کشور وارد شده است. 
     
آغاز توزیع برنج‌های تنظیم بازاری
با این‌حال، به‌نظر می‌رسد با توجه به آزادشدن واردات برنج طی روزهای آینده و توزیع برنج تنظیم بازاری شاهد برگشت آرامش به این بازار باشیم.با این‌حال، وزیر جهاد کشاورزی از آغاز ثبت سفارش واردات برنج از هفته جاری خبر داد و گفت: در زمان مقرر قانونی، ثبت سفارش برنج انجام می‌شود که به‌حد نیاز خواهد بود، البته امسال نیاز ما کمتر است. 
غلامرضا نوری قزلجه با بیان این‌که برنج‌فروشان رضایت نسبی از بازار عمده‌فروشی دارند، تاکید کرد: تنظیمات درست برای آسیب‌ندیدن تولیدکننده داخلی را ادامه می‌دهیم. رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی در‌همین‌خصوص از توزیع ۲۰۰ تن برنج تنظیم بازار خبر داد و گفت: با آغاز توزیع برنج‌های تنظیم بازار، شاهد ثبات در بازار هستیم. 
رضا کنگری ادامه داد: با توجه به روند افزایشی قیمت برنج خارجی در بازار، بازرگانی دولتی وزارت جهاد در راستای تعدیل قیمت ۲۰۰ تن برنج تنظیم بازار در اختیار اتحادیه بنکداران قرار داده است.وی از توزیع برنج‌های تنظیم بازار خارجی در بازار خبر داد و گفت: اکنون شرکت بازرگانی دولتی ایران هرکیلو برنج هندی را با قیمت ۴۵ هزارتومان درب انبار در اختیار بنکداران مواد غذایی قرار می‌دهد تا با نرخ ۴۶ هزار و ۸۰۰ در خواروبارفروشان و سوپرمارکت‌ها توزیع شود و در نهایت با نرخ ۵۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد. کنگری با بیان این‌که توزیع برنج‌های تنظیم بازار منجر‌به ثبات قیمت شده است، بیان کرد: از اول آذر‌ماه با رفع ممنوعیت، بازار به تعادل می‌رسد، کمااین‌که با توزیع برنج‌های تنظیم بازار از روزهای اخیر قیمت به ثبات رسیده و همواره طبق وعده مسئولان، توزیع برنج‌های تنظیم بازار استمرار خواهد داشت. 
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: گرچه ۲۰۰ تن برنج خارجی تنظیم بازار رقمی نیست اما با آغاز توزیع آن محتکران اقدام به عرضه کردند که بنابر مکاتبه صورت‌گرفته امیدواریم در روزهای آتی شاهد ثبات قیمت باشیم. کمااین‌که در کاهش قیمت برنج خارجی در بازار اثر گذاشته است.  او گفت: با آزادشدن ثبت سفارش از ابتدای آذر، بازار برنج به ثبات و آرامش می‌رسد، به‌طور کلی در بحث تنظیم بازار وقتی اطلاع‌رسانی می‌شود تا قبل از توزیع، ثبات بر بازار حاکم می‌شود درحالی‌که محدودیت عرضه بازار را دچار چالش می‌کند.