رهبر انقلاب در این پیام، ضرورت دقت و تلاش مضاعف در عرصه رسانه را یادآور شدند و بر این نکته تأکید کردند که پیروزی یک طرف در میدانهای مختلف، بیشتر به توانایی او در انتقال پیام وابسته است تا به ابزارهای نظامی.با این حال برخی رسانهها تلاش کردند تا این پیام را بهگونهای تحلیل کنند که به انتقاد از مسئولان فعلی صداوسیما تعبیر شود. این شیطنتها بهنظر میرسد که هدفی فراتر از فهم صحیح پیام داشته و سعی در به حاشیه راندن محتوای اصلی آن پیام روبه جلو دارد. در واکنش به این برداشتها، مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب، با انتشار پیامی در فضای مجازی، به این حاشیهسازیهای رسانهای پاسخ داد و در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: پیام رهبر انقلاب به دستاندرکاران رسانه ملی، پیامی است بدون آداب و ترتیب، ساده و بیتکلف، صریح و متمرکز بر حرف اصلی با مخاطب و تراز عملکرد گذشته و آینده فعالان رسانه بهویژه صداوسیما. وی تاکید کرد: برداشت و استفاده له و علیه، ناروا و به حاشیه راندن متن است.این واکنش به خوبی نشاندهنده تلاش برخی رسانهها برای به حاشیه بردن اصل پیام رهبر انقلاب است. در واقع این شیطنت رسانهای میتواند بهعنوان یک استراتژی برای تخریب اعتبار رسانه ملی و منحرف کردن افکارعمومی از مسائل واقعی تلقی شود.
از سوی دیگر، این واکنشها و تحلیلهای جهتدار میتواند نشاندهنده ناتوانی برخی رسانهها در درک عمیق پیامهای رهبر انقلاب باشد. این امر نه فقط به اعتبار رسانهها آسیب میزند، بلکه میتواند باعث بیاعتمادی مردم به اخبار و تحلیلهای منتشر شده شود. با این حال واکنش بهموقع عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب مانع از آن شد تا برخی رسانهها با اغراض سیاستزده فرمان کلیدی صادر شده به رسانهها بهخصوص رسانه ملی در مضاعف کردن دقت، تلاش و ابتکار را به حاشیه ببرند.
پیامی برای اعتمادسازی در رسانه
درهمین زمینه و به جهت تبیین بهتر پیام معظمله جامجم با دو تن از اساتید رسانه و تحلیلگران سیاسی گفتوگو کرده است.دکتر امیدعلی مسعودی، استاد ارتباطات دانشگاه در اینخصوص پیام رهبرمعظم انقلاب را بهعنوان پیامی برای اعتمادسازی در رسانهها ارزیابی کرد و گفت:به نظر میرسد پیام مقام معظم رهبری به همایش اخیر به رسانهملی ختم نمیشود. این پیامی هوشمندانه است که فعالان رسانهای ما بهویژه صداوسیما باید آن را نصبالعین خودشان قرار بدهند و بتوانند از این پیام بسیار ارزنده که راهنما و گشاینده راه برای اعتمادسازی رسانهها در قبال مخاطبانشان است، استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه ما در مقابل رسانههای غربی که با پشتوانهای از شرکتهای چندملیتی که عمدتا طبق اسناد خود آمریکاییها صاحبان آنها صهیونیستها هستند، قرار داریم تاکید کرد: غربیها در مسیر سلطه رسانهای خود بر جهان از ایجاد هرگونه اتحادیه یا انجمن از طرف کشورهای اسلامی بهشدت جلوگیری میکنند. بهعنوان نمونه، صداوسیما در زمان دولت آقای بوش تصمیم گرفت که اتحادیهای از تلویزیونهای کشورهای اسلامی تشکیل بدهد، با وجود اینکه همه کشورهای اسلامی در تهران جمع شده بودند و قرار بود اساسنامهای برای این اتحادیه نوشته شود، با یک نطق پر از اتهام رئیسجمهور آمریکا علیه ایران، این اتحادیه بلاتکلیف باقی ماند و اسیر تفرقهای شد که غربیها در میان کشورهای اسلامی ایجاد کردند.
مسعودی خاطرنشان کرد: امروز رسانهملی در مواجهه با غولهای رسانههای وابسته به شرکتهای چندملیتی که حقیقتا رقابت با آنها کار دشواری است، باید زمینهساز شکلگیری اتحادیه خبرگزاریهای جهان اسلام باشد. البته این کار میتواند آسان شود اگر با عقاید، افکار، نیازها و احساسات مخاطبان در داخل و خارج از کشور آشنا شویم و بکوشیم ضمن تأمین نیازهای مخاطبان، پیام انقلاب و فرهنگ اصیل ایرانی را هم به دنیا معرفی کنیم.
این استادارتباطات باتاکید بر اینکه دراین زمینه تمامرسانههایجریان اصلی مسئولیت دارند،بیانکرد:نکتهبعدیدربحث مخاطبسازی، انتقاد از خود است.به هرحال، باید توجه داشته باشیم که بهجز معصومین همه جایزالخطا هستند. در جایی که تحلیلها و پیشبینیهای رسانه درست از آب درنیامده است، رسانه باید از خودش انتقاد کند و سعی کرده با انتقاد از خودش اعتماد مخاطب را جلب کند.
حاشیهسازی پسندیده نیست
دکتر روح ا... احمدزاده کرمانی، تحلیلگر سیاسی و رسانه ای نیز ضمن انتقاد از حاشیهسازیهای اخیر گفت: پیام مقام معظم رهبری به نشست «افق تحول رسانهملی» هرچند کوتاه اما بسیار جامع و مؤثر بود.این پیام بر این نکته تأکیدداردکه رسانه باید در گام نخست به صورت آفندی عمل کند؛ چرا که بزرگترین پدافند در اقدامات و طراحیهای رسانهای، آفند است. هرگاه رسانه به فرآیندهای واکنشی دچار شود و ازکنشگری وآفند باز بماند، در فضای رسانهای، جامعه مخاطبان خود و تأثیرگذاریاش را از دست خواهد داد.
وی با اشاره به تاکید رهبرانقلاب بر بحث ابتکار و خلاقیت ادامه داد: رسانه باید بهعنوان یک میدان بازی عمل کرده و در فضای
افکار عمومی، میدانسازی کند.اگر رسانه بتواند میدانهای رسانهای را بهدرستی تعریف کند، در ارائه روایت اول موفقتر خواهد بود؛ زیرا اساسا روایت اول محصول کنشگری فعال در میدانی است که رسانه طراحی میکند. این امر به عنصر ابتکار و خلاقیت که در اقدامات رسانهای بسیار حائز اهمیت است، بازمیگردد.
احمد زاده کرمانی با تاکید بر اینکه ما در یک جامعه متراکم اطلاعاتی و انبوهی از اطلاعات سرریز شده از رسانههای داخلی و خارجی مواجه هستیم، افزود: در بسیاری از رسانههای بیگانه، با مفهومی به نام «فراواقعیت» روبهرو هستیم که ماهیت موضوعات را قلب میکند و آنها را به سمت جهتگیریها و سوگیریهایی سوق میدهد که میتواند در انحراف افکار عمومی از واقعیت مؤثر باشد.وی بیان کرد: بنابراین، رسانه در مدیریت فراواقعیتهای مهاجم به جامعه مخاطبان خود باید با حداکثر هوشیاری عمل کند و پروژه عقیمسازی آثار سوء و القائات غلطرسانی رسانههای بیگانه را به پیش ببرد.
این تحلیلگر سیاسی درپایان خاطرنشان کرد:به نظر میرسد این پیام،هرچند مختصر،حاوی مطالب کلیدی وفنی بسیار مهمی در حوزه مدیریت محتوای رسانهای است.پرداختن به حواشی اصل موضوع ومحتوای این پیام را به حاشیه می راند که این امر مطلوب نیست.