بگومگو میان روسایجمهور آمریکا و اوکراین از آنجا آغاز شد که زلنسکی از ترامپ پرسید چه حرفی خطاب به متحدانی دارد که نگران هستند او بیش از اندازه با پوتین همسوست.
ترامپ صدایش را بالا برد و این اظهارات زلنسکی را بیادبانه توصیف کرد. او سپس گفت: «شما کارتی در دستتان ندارید.» معاون رئیسجمهور آمریکا نیز با صدای بلند در برابر دوربینها از زلنسکی خواست تا قدردان رئیسجمهور آمریکا باشد. این تنش باعث شد زلنسکی که برای امضای قرارداد معادن به این کشور سفر کرده بود سفرش بدون نتیجه به پایان برسد و فقط تصویری از یک سیاستمدار شکست خورده و تحقیر شده از وی در نگاه دنیا به ثبت برسد.
اوکراین؛ آینه عبرت اعتماد به آمریکا
سه سال قبل رهبرمعظم انقلاب با هشدار نسبت به این مسأله و مسیر غلط دولت اوکراین فرموده بودند: «عبرت اول در قضیه اوکراین، این است که پشتیبانی قدرتهای غربی از کشورها و دولتهایی که دستنشانده آنها هستند یک سراب است، واقعیت ندارد، این را همه دولتها بدانند… هم رئیسجمهور اوکراین همین چند روز پیش گفت هم رئیسجمهور فرار، افغانستان چندی قبل گفت؛ ما اعتماد کردیم به آمریکا، اعتماد کردیم به دولتهای غربی ولی ما را تنها گذاشتند. به اینها نمیشود اعتماد کرد».
اتفاق رخ داده در نمایش زنده کاخ سفید نشان داد تا چه میزان راهبرد رهبر انقلاب اسلامی در ارتباط با دولت دوم دونالد ترامپ منطقی و حکیمانه بوده است. چند روز بعد از آنکه رئیسجمهور جدید آمریکا سیاست فشار حداکثری را علیه کشورمان اعلام کرد برخی جریانهای غربگرای داخلی با آدرس غلط مذاکره، اقدام به ریلگذاری برای افکار عمومی جهت مذاکره با رئیسجمهور آمریکا کردند. صحبت از مذاکره تحت فشار تحریم حتی از سوی برخی نزدیکان و رسانههای دولتی نیز شنیده میشد.
رهبرمعظم انقلاب ۱۹ بهمن و در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با نقش برآب کردن خوابهای پلید دشمن برای تحقیر ملت ایران صحبتهایی تاریخی بیان کردند که امروز بیش از پیش منطق آن برای عموم مردم و حتی سیاستمداران مشخص میشود. ایشان با اشاره به تجربه مذاکره با آمریکا و خروج این کشور از برجام فرمودند: « مذاکره با چنین دولتی غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیرشرافتمندانه است و با آن نباید مذاکره کرد.»
رهبر انقلاب، تجربه منفی دهه ۹۰ و حدود دو سال مذاکره با آمریکا و چند کشور دیگر را که منجر به انعقاد معاهده هستهای شد، دلیلی بر بیفایده بودن مذاکره با آمریکا خواندند و افزودند: دولت آن روز ما، با آنها نشست، رفت و آمد و مذاکره کرد، خندیدند، دست دادند و رفاقت و همه کار کردند و معاهدهای تشکیل شد که در آن، طرف ایرانی با سخاوت بسیار زیاد، امتیازهای زیادی به طرف مقابل داد اما آمریکاییها به آن معاهده عمل نکردند.
قبلا و در دور اول دونالد ترامپ نیز کاخ سفید با بازی روانی خود تلاش کرد تا دوگانه جنگ یا مذاکره را به دولت وقت ایران تحمیل کند. مسئولان دولت تدبیر و امید نیز هر بار نسبت به این مذاکرات دچار امیدواری کاذب میشدند. آمریکاییها نیز برای استفاده از این فضا تلاش میکردند تا واسطههایی را برای شکلگیری یک مذاکره نابرابر و تحقیرآمیز فراهم آورند و نمایشی از ضعف و رسوایی جهانی را برای مردم ایران رقم بزنند. رهبر معظم انقلاب اما با مقابله به هنگام، عرصه را به تحقیر آمریکا تبدیل کردند و سیاست راهبردی «نه جنگ میشود و نه مذاکره میکنیم» را اعلام کردند. تاریخ نیز ثابت کرد مذاکره تحت شروط زیادهخواهانه آمریکا برخلاف بازی رسانهای صورت گرفته، منجر به جنگ نشد.
شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن در جریان سفرش در خرداد ۹۸ به ایران حامل پیام رئیسجمهور آمریکا برای تهران بود. رهبر انقلاب اسلامی خطاب به نخستوزیر ژاپن گفتند: ما در حسننیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم اما درخصوص آنچه از رئیسجمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمیدانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد.
ایشان با اشاره به سخنان نخستوزیر ژاپن مبنی بر اینکه آمریکا آماده مذاکرات صادقانه با ایران است، فرمودند: ما این حرف را اصلا باور نمیکنیم زیرا مذاکرات صادقانه از جانب شخصی همچون ترامپ، صادر نمیشود. صداقت در میان مقامات آمریکایی بسیار کمیاب است.
اکنون درستی این سیاست داهیانه و تجربه تاریخی توسط بسیاری از کشورها نیز فهم شده و حکمت غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیرشرافتمندانه بودن مذاکره با آمریکا برای همگان مشخص گشته است.
تجربه ایستادگی کانبرا
مالکوم تورنبول، نخستوزیر سابق استرالیا چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، طی یادداشتی در «فارین افرز» از تجربه خود در برخورد با ترامپ در سالهای دوره اول او نوشت. او که کشورش در همان زمان بر سر دو موضوع تعرفهها و مهاجرت با آمریکا مشکل داشت، توضیح داده که چگونه در برابر زیادهخواهی دونالد ترامپ نرمش نشان نداده و در صورتی که در برابر آمریکای ترامپ ضعف نشان میداد منافع ملی کشورش
خدشهدار میشد.
او با انتقاد از اینکه برخی رهبران دنیا تصور میکنند بهترین روش برای تعامل با ترامپ همان روشی است که بنجامین دیزرائیلی، نخستوزیر قرن نوزدهم بریتانیا، برای برخورد با پادشاهان پیشنهاد کرده بود یعنی «استفاده از چاپلوسی و اغراق در تملق»، گفته بود این دقیقا بدترین راه برای تعامل با ترامپ است.
تسلیم در برابر قلدری فشار را بیشتر میکند
تورنبول تاکید میکند: چه در دفتر ریاستجمهوری و چه در زمین بازی، تسلیم شدن در برابر قلدری، فقط قلدری بیشتری را تشویق میکند. تنها راه برای کسب احترام از افرادی مانند ترامپ، ایستادگی در برابر آنهاست.
نخستوزیر سابق استرالیا معتقد است کلیشهای که از ترامپ بهعنوان یک هیولای تکبعدی و غیرمنطقی ساخته شده، آنقدر جا افتاده که بسیاری فراموش میکنند او، زمانی که به نفعش باشد، میتواند بهشکل هوشمندانهای معاملهگر باشد. مانند اکثر زورگویان، او دیگران را وادار به تبعیت از ارادهاش میکند، اما زمانی که نتواند، سعی میکند معامله کند. اما برای رسیدن به مرحله معامله، طرف مقابل ترامپ ابتدا «باید در برابر زورگویی او ایستادگی کند.»
صحبتهای این مقام سابق استرالیایی درست در مقابل کنش و سیاستورزی ضعیف ولودیمیر زلنسکی است. زلنسکی سالها با وابسته کردن امنیت کشور خود و سیاست بندواگنی (دنبالهروی)در برابر آمریکا وزن راهبری کییف را در تحولات بینالملل پایین آورد که نتیجه آن دست خالی یا به قول ترامپ نداشتن کارت بازی در نظام جهانی برای این کشور شد. تحقیر امروز اوکراین نتیجه تضعیف نگاه امنیت درونزا و استقلال محوری این کشور در سالهای اخیر و تکیه کردن به قدرتهای عضو ناتو بود اما راه حل نجات این کشور در ایستادگی و تقویت ساخت درونی قدرت در این کشور باید
جستوجو میشد.