قبرستان جن‌ها گنجینه‌ای از تمدن و افسانه در چابهار

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، در قلب بلوچستان در نزدیکی چابهار روستای باستانی تیس آرمیده است. این روستا با قدمتی چند هزار ساله، نه تنها گنجینه‌ای از تاریخ و تمدن بوده، بلکه در میان مردم محلی و گردشگران به واسطه قبرستان جن‌ها و داستان‌های رمزآلودش، شهرتی دوچندان یافته است.

روستای تیس، با موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی دریای عمان، در طول تاریخ همواره مورد توجه بوده، این روستا در دوران هخامنشیان بندری مهم برای تجارت با هند و سایر مناطق بوده که آثار به جا مانده از آن دوران، گواهی بر این مدعاست.

مسجد جامع تیس، یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران، با معماری منحصر به فرد خود، جلوه‌ای از هنر و فرهنگ اسلامی را به نمایش می‌گذارد. قلعه پرتغالی‌ها، با دیوار‌های بلند و برج‌های دیده‌بانی، یادآور دوران استعمار و نبرد‌های تاریخی است.

قبرستان جن‌ها و راز و رمز‌های خاموش

در نزدیکی روستای تیس، قبرستانی باستانی به نام "قبرستان جن‌ها" یا "گورستان شماره ۱ تیس" قرار دارد. این قبرستان، با سنگ قبر‌های بزرگ و عجیب‌الخلقه خود، همواره منبع الهام داستان‌های ترسناک و رمزآلود بوده و مردم محلی می‌گویند  این قبر‌ها متعلق به جن‌ها بوده و شب‌ها نباید به آن نزدیک شد. باستان‌شناسان، اما نظری متفاوت دارند؛ آن‌ها معتقدند  این قبرها، متعلق به مردمان باستانی تیس بوده و شکل و اندازه آن‌ها، نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی و ثروت متوفی است.

داستان‌های زیادی در مورد قبرستان جن‌ها و روستای تیس نقل می‌شود برخی می‌گویند که شب‌ها صدای ناله‌های جن‌ها از قبرستان به گوش می‌رسد، برخی دیگر معتقدند که ارواح مردگان در این روستا سرگردان هستند. این داستان‌ها، هرچند ترسناک، اما جذابیت خاصی به روستای تیس بخشیده‌اند و گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشانند.

روستای تیس علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی نیز بوده که سواحل زیبا، تالاب‌های پرندگان مهاجر و کوه‌های مرتفع، از جمله این جاذبه‌ها هستند و گردشگران می‌توانند در این روستا، از تماشای آثار باستانی لذت ببرند، در سواحل به تفریح بپردازند، از تالاب‌ها دیدن کنند و در کوه‌ها به کوهنوردی بپردازند.

تاریخچه قبرستان جن تیس

طبق اسناد تاریخی، روستای تیس قدمتی ۲۵۰۰ ساله دارد، در کتاب‌های مربوط به فتوحات اسکندر مقدونی به روستای تیس با نام «تیز» هم اشاره شده این نام بعد‌ها تغییر کرده و ما امروزه این روستا را با نام «تیس» می‌شناسیم.

روستای تیس در زمان حمله‌ اعراب به ایران به دست لشکریان بصره می‌افتد. در آثار مورخان و جغرافی‌دانان دوره اسلامی از این روستا به‌عنوان مرکز تجارت شکر و گندم سیستان یاد شده و نام آن با عنوان «بندر تزیا» و یا «تسی» آمده است.

قبرستان تیس در واقع از دو بخش مجزا تشکیل شده، یک بخش گورستان محل دفن افراد از دست رفته روستای تیس و بخش دیگر همان گورستان جن‌هاست.

قدمت قبرستان جن‌ها به سده چهار هجری قمری و دوره‌ی صفویه بازمی‌گردد، بلوچ‌ها به این مکان «جن سنط» یا گورستان جن نیز می‌گویند، این قبرستان در سال ۱۳۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

علت نامگذاری قبرستان جن‌ها

قبرستان جن تیس به چند دلیل غیرعادی و فراطبیعی تلقی می‌شود؛ برای مثال برخلاف گور‌های عادی که در خاک حفر می‌شوند، قبر‌های این گورستان در بستر سنگی و صخره‌ای در پای کوه حفر شده‌اند، همچنین اندازه گور‌های قبرستان جن تیس بسیار عظیم هستند و هیچ شباهتی به گورستان انسان‌ها ندارند.

از سوی دیگر با توجه به قدمت بالای این قبرستان، بسیار عجیب است که انسان‌ها توانسته باشند در سده چهارم هجری موفق به ساخت قبر‌هایی سنگی به این عظمت شده باشند.

اگر بعد از غروب آفتاب به گورستان جن‌ها نزدیک شوید طبق باور مردم محلی، دچار نفرین اجنه می‌شوید

در قبرستان جن‌ها قبری کامل با ۲۲۵ سانتی‌متر طول و ۱۱۰ متر عرض نیز دیده می‌شود، با توجه به داستان‌های ترسناکی که در مورد قبرستان جن‌ها وجود دارد، مردم روستا هنگام عزاداری و سر زدن به ازدست‌رفتگانشان مواظب هستند که شب‌هنگام به این گورستان نزدیک نشوند و مزاحم عزاداری اجنه نشوند.

مردم محلی به دلیل چنین مواردی، قبرستان تیس را متعلق به موجوداتی فرازمینی همچون اجنه می‌دانند. طبق داستان‌های محلی و باور مردم بومی این منطقه گفته می‌شود که پس از غروب آفتاب و هنگام شب، اجنه به این قبرستان می‌آیند و برای مردگان خود عزاداری می‌کند و اگر از نزدیک آن رد شوید و دقت کنید، صدای آن‌ها را خواهید شنید.

البته توجه داشته باشید که تنها از ساعت ۸ صبح تا ۶ بعدازظهر امکان بازدید از این مکان وجود دارد و اگر بعدازاین ساعت به قبرستان تیس مراجعه کنید با درب‌های بسته مواجه خواهید داشت. اگر بعد از غروب آفتاب به این گورستان نزدیک شوید نیز، طبق باور مردم محلی، دچار نفرین اجنه می‌شوید.

دیدنی‌های اطراف گورستان جن تیس

در اطراف قبرستان تیس و در نزدیکی آن اماکن دیدنی دیگری نیز وجود دارند که در صورت بازدید از روستای تیس می‌توانید از این جاذبه‌های گردشگری نیز دیدن کنید که آرامگاه سید غلام رسول، در ۹ کیلومتری روستای تیس یکی از اماکن مقدس برای مردم محلی و از دیدنی‌های این روستا به شمار می‌آید.

غار‌های بان میستی تیس که غار‌هایی سه‌گانه در ۱.۵ کیلومتری روستا هستند نیز از دیدنی‌های جذاب اطراف تیس هستند، طبق اسناد تاریخی این غار‌ها درگذشته محل عبادت مردم بوده‌اند.

مسجد جامع تیس در ۹۰۰ متری روستا، یکی دیگر از جاذبه‌های این منطقه است، این مسجد یکی از اولین مساجد ساخته شده در ایران بوده که معماری آن مشابه مساجد هند و پاکستان است.

قلعه‌ پرتغالی‌ها که هنگام حمله‌ پرتغالی‌ها به ایران ساخته شده نیز از دیگر جاذبه‌های این منطقه بوده که در فاصله‌ ۲.۵ کیلومتری این روستا قرار گرفته است.