رمضانیه؛ خدای پاسخگو

آن احساس آزادی و رهایی روح را دقیقتر از هرزمان در شب فطر می‌شود تجربه کرد و آن حسرت دردناک پایان‌یافتن روزهای تجلی خدا را نیز. چنان دست به ملکوت نزدیک است و چنان سرشاری روح از روشنایی هر میهمانی را پرمی‌کند که پاسخ‌گویی دعاهایش را دردم می‌بیند و پاسخ‌گرفتنش را از خدایی که پذیراگر و پذیرایی‌کننده میهمانان است چونان تجربه‌ای شگفت‌انگیز زندگی‌می‌کند و البته حسرت می‌برد که کاش همیشه این قدر راه روشن و بی‌دست‌انداز بود و پروا این قدر منتشر بود و پرهیزگاری مثل این روزها همیشه خدا چه در کوچه‌های شهر چه در پستوهای دل‌ها روشنی‌بخش مرام و روش‌هامان بود.

در جزء دیروز (دهم) فرازی از سوره توبه، آیه های 14 و 15 مخاطبانش را می‌نوازد: و یشف صدور قوم مومنین و یتوب ا... علی من یشاء و ا... علیم حکیم 

سخن از توبه در آغاز ماه، بسیار در احادیث خاندان وحی آمده. اما توبه را مردمان به معنای بازگشتن‌شان از گناه شمرده‌اند و بس در حالی که چنین نیست بلکه همان گونه که حضرت علامه طباطبایی ره در المیزان روشنگری فرموده توبه در مرحله پیوسته دارد که نخست بایستی خدا توبه کند سپس بنده؛ به دیگرعبارت، خدا اگر به ما رویکردی نداشته باشد و سزاواری توجه او و ازگشتش را به خودمان نداشته باشیم و زمینه روی‌آوردن و مهرآوری خدا را در وجودمان آماده نکرده باشیم، توبه فقط تبدیل به لقلقه زبان و ترک عادت تا مدتی کوتاه می‌شود و سپس روز از نو روزی نو یعنی باز هم لغزش و درغلتیدن به نارسایی و نکرده‌کاری (=خطا) و ناراستی همچنان عادت روزآمد می‌شود.  

این که چگونه سزاواری توجه خدا را به خودمان در وجودمان ایجاد کنیم و بپروریم؛ تنها یک تجربه خلاقه شخصی نیست بلکه بقدری در داده‌های وحیانی و سخنان آسمانی اهل بیت س در این باره راهکار و سرنخ و الگو آمده که شاید شمار نداشته باشد. مهم سخن امام ما علی ع است که الاعمال بالنیات؛ دل را که پاکیزه کنی بی‌گمان کم حرکنی نیست و کمک‌کاری و مددرسانی خدا هم که اندازه ندارد و همیشه آماده به خدمت است. می‌ماند همت خودت و کوشایی‌ات در گامزدن و پیشرفتن.

نکته قرآن را بگیریم که خدا هرکه را بسزا بداند توفیق بازگشت او را فراهم می‌اورد و راه را برایش هموار می‌سازد. خدایی که پیش از بازگشت بنده به او نخست خودش به سوی بنده گراییده و به او روی آورده بس که مشتاق آفرینه‌اش است. مگر بزرگان دین ما نگفته‌اند که اگر بنده دورافتاده و بخودستمگر می‌دانست خدا چه اشتیاق دم افزونی به او دارد و بازگشت و روی‌آوردنش را با چه شوری چشم‌براه است، از شادمانی به غشوه مرگ می‌افتاد و جان به لب می‌شد. 

در بخش یازدهم قرآن، امروز خوانده یا می‌خوانید که اگر خدا روابداند تا گزندی به کسی برساند هرگز هیچ بازدارنده‌ای و بردارنده‌ای ندارد و آن رنج ماندگار می‌شود و اگر بخواهد به کسی نیکی و خوبی و خوشی برساند، هیچ کسی نمی‌تواند جلوگیری کند و نگذارد زیرا خدا از روی فزون‌بخش خود عنایت فرموده و این فزون‌بخشی را هیچکسی نمی‌تواند از فیض‌رسانی بازبدارد.

مهم همین سزاواری درک و دریافت است که در ما باشد. آماده و پرورده برای برخورداری از عنایت حضرت دوست بجوشد و بکوشد و با نیایش و رازو نیاز بخروشد. اللهم الرزقنا بفضلک