دفاع از پایان‌نامه روی آنتن
در سه سال گذشته، برنامه «پایان‌نامه» شبکه چهار سیما، صحنه‌ای متفاوت از دانشگاه‌ها و پژوهش ایران به تصویر کشیده است؛ جایی که نه فقط دستاوردهای دانشجویان که هویت پژوهشی کشور تازه معنا می‌یابد. این برنامه تبدیل به نقطه اتصال تازه‌ای میان دانشگاه‌های سراسر کشور، صنعت و جامعه شده است.
محمد طالبی، تهیه‌کننده و مجری این برنامه، از مسیری سخن می‌گوید که از یک ایده چالش‌برانگیز تا ساخت یک فضای رقابتی و انگیزشی برای پژوهشگران ایرانی ادامه یافته؛ فضایی که امروز هم محلی برای دیده‌شدن پژوهش‌های کاربردی است و هم دریچه‌ای برای ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه. او در این مصاحبه از نقطه آغاز، موانع، دستاوردها و چشم‌انداز برنامه پایان‌نامه می‌گوید. محمد طالبی که بیش از یک دهه در عرصه تولید برنامه‌های تلویزیونی با محور پژوهش و علم فعالیت می‌کند، معتقد است پایان‌نامه پژوهش را از اتاق‌های دفاع بیرون کشیده و آن را به بستری برای حل معضلات واقعی صنعت و جامعه بدل ساخته است.
جرقه شکل‌گیری برنامه «پایان‌نامه» چگونه شکل گرفت؟
دغدغه من همیشه نسبت به دیده‌شدن دستاوردهای دانشگاهی و پل‌زدن میان علم و رسانه بسیار جدی بوده و شکل‌گیری پایان‌نامه هم دقیقا از همین دغدغه آغاز شد. سه سال پیش، ما احساس کردیم جای یک برنامه تخصصی و البته فراگیر که بتواند پژوهش‌ها، پایان‌نامه‌ها و جلسات دفاع دانشگاهی را به خانه‌های مردم بیاورد، واقعا خالی است. شعارمان این بود که دستاوردهای دانشگاهی باید دستگیر زندگی مردم هم بشوند.
ظاهرا برنامه از ابتدا شکل زنده داشت. کمی درباره دلایل این انتخاب و چالش‌هایش صحبت کنید.
بله، فصل اول برنامه زنده بود. ما تصمیم گرفتیم یک جلسه دفاع واقعی را، درست مثل همان چیزی که دانشجو تجربه می‌کند، به صورت زنده و بدون دخل‌و تصرف روی آنتن شبکه چهار ببریم. البته این کار جذابیت و تازگی داشت اما چالشی بزرگ برای همه، هم ما، دانشجویان و حتی برای مخاطب بود. زنده بودن برنامه، به‌ویژه برای دانش‌آموختگانی که باید همزمان به چالش علمی و حضور در برابر دوربین پاسخگو باشند، استرس زیادی ایجاد می‌کرد و هماهنگی‌های فنی و محتوایی واقعا پیچیده بود. به‌علاوه، مخاطب هم باید دقیقا در همان بازه مشخص برنامه، بیننده می‌شد که برای هدف تأثیرگذاری بر بستر عمومی جامعه، محدودیت‌هایی به‌وجود می‌آورد.
آیا همین مسائل باعث شد که ساختار برنامه در فصل‌های بعدی تغییر کند؟
دقیقا. فصل دوم و سوم به‌کلی با فصل اول متفاوت شد. ما تصمیم گرفتیم ساختار برنامه را به قالب ترکیبی ببریم: ما جلسات دفاع را ضبط و تدوین می‌کنیم، آیتم‌های مختلفی طراحی و سعی کردیم ابعاد آموزشی و فرهنگ پژوهش را هم پررنگ‌تر جلوه بدهیم. هدف این بود که برنامه صرفا به نمایش صرف یک پایان‌نامه تبدیل نشود، بلکه تلاش کردیم فضای پژوهشی، دغدغه‌های دانشجویان و داوران و حتی دشواری‌های روند پژوهش را هم نشان دهیم. حتی در بخش اصلی برنامه، گفت‌وگو با استاد راهنما طوری طراحی شده است که حتی مخاطبان غیرمتخصص نیز بتوانند کلیات و اهمیت موضوع را بفهمند.
تنوع رشته‌ها و مراسم دفاع مهمانان مختلف هم از ویژگی‌های این برنامه است. معیار انتخاب پایان‌نامه‌ها برای حضور در برنامه چه بود؟
از همان ابتدا هدف ما این بود که فقط به چند رشته محدود نشویم و سبدی متنوع از رشته‌ها را به نمایش بگذاریم. به خاطر محدودیت تعداد برنامه در هر سال، مجبور شدیم از هر رشته فقط چهار پایان‌نامه انتخاب کنیم اما تلاش کردیم گستره رشته‌ها شامل هنر، پزشکی، فنی مهندسی، علوم‌پایه، حقوق و… باشد. نکته مهم دیگر، اولویت‌دادن به موضوعات روز کشور بود؛ برای مثال اگر سراغ رشته حقوق می‌رفتیم، مسائلی مثل چالش‌های حقوقی مهم مد‌نظرمان بود، در فنی مهندسی، موضوعاتی مثل بهینه‌سازی نیروگاه‌ها را انتخاب می‌کردیم. به‌عبارتی، مهم‌ترین معیار ما این بود که پژوهش‌ها واقعا مسأله‌محور و نیازمحور باشند.
فرآیند انتخاب و جذب پایان‌نامه‌ها برای حضور در برنامه چگونه است؟
این فرآیند هم از طریق معرفی معاونت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها انجام می‌شود و هم با راه‌اندازی سامانه مخصوص ثبت‌نام در ایرانداک، دانشجویان می‌توانند به شکل مستقیم مشخصات و خلاصه پایان‌نامه خود را ارسال کنند. کمیته‌ای تخصصی پس از ارزیابی، برترین‌ها را انتخاب می‌کند.
چه راهکارهایی برای جذب مخاطب غیردانشگاهی اندیشیدید؟
یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار همین بود! عموم مردم شاید تصور می‌کنند پژوهش و دفاع پایان‌نامه موضوعی صرفا دانشگاهی است اما ما تمام تلاش‌مان را کردیم تا هم به نیاز بزرگ جامعه نخبگان پاسخ بدهیم و هم بتوانیم مخاطبان عمومی‌تری را جذب کنیم. برای همین، ساختار برنامه را طوری تغییر دادیم که هم خبرهای پژوهشی جذاب و هم گزارش‌هایی از زندگی واقعی پژوهشگران و معرفی ابزارهای نوین هوش‌مصنوعی در آن گنجانده شود. از زبان ساده بهره گرفتیم، آیتم‌های کوتاه و کاربردی برای زندگی روزمره مردم طراحی کردیم. حتی روابط دوطرفه با مخاطبان در قالب سؤال و نظر برقرار کردیم تا برنامه برای عامه مردم نیز جذاب باشد.
آیا در کاهش فاصله دانشگاه و صنعت هم به موفقیت‌هایی رسیدید؟
ما در این سال‌ها عملا پلی میان دانشگاه و صنعت ایجاد کردیم. بسیاری از شرکت‌های خصوصی و دستگاه‌های اجرایی بعد از پخش بعضی برنامه‌ها متوجه شدند که راه‌حل‌هایی برای مسائل‌شان پیشاپیش در دل دانشگاه‌ها وجود دارد. موارد متعددی داشتیم که بعد از حضور یک دانشجو و ارائه محصول صنعتی یا بهینه‌سازی در برنامه، ارتباط با بخش‌های صنعتی یا حتی سرمایه‌گذاران برقرار شده است. اگرچه ما دفتر ارتباط با صنعت نداریم اما با همین شبکه‌سازی و معرفی توانمندی‌ها در رسانه، دریچه‌ای برای تعامل و سرمایه‌گذاری گشودیم و این برای من و تیم پایان‌نامه یک دستاورد ارزشمند است.
برنامه پایان‌نامه تا چه اندازه توانست نقش‌آفرینی واقعی در پیوند دانشگاه و صنعت داشته باشد؟ نمونه عینی از این تأثیرگذاری دارید؟
یکی از اهداف کلیدی ما از ابتدا، این بود که نشان دهیم دستاوردهای دانشگاهی تنها روی کاغذ باقی نمی‌مانند و می‌توانند راه‌حل مسائل صنعت و جامعه باشند. خوشبختانه، هر بار که پایان‌نامه‌ای در برنامه مطرح شد، مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی و دولتی که تا پیش از این شاید شناختی نسبت به ظرفیت دانشگاه‌ها نداشتند، به برنامه مراجعه کردند تا با دانشجوها و اساتید در ارتباط باشند. به طور مشخص، مواردی داشتیم که بعد از پخش یک جلسه دفاع یا معرفی دستاورد صنعتی، بلافاصله گفت‌وگوهایی برای اجرای طرح یا جذب سرمایه انجام شد. مثلا در بخش فنی و مهندسی، بارها پایان‌نامه‌هایی که محصول ملموسی ارائه داده بودند، در همکاری با صنعتگران به مرحله تولید انبوه رسیده‌اند یا حتی به رفع مشکل یک مجموعه صنعتی کمک کرده‌اند. این ارتباط البته هنوز گسترده نشده و راه درازی پیش‌رو داریم اما امروز جاافتاده که پایان‌نامه، فقط یک سند دانشگاهی نیست؛ با این برنامه موفق شدیم اعتماد و باور مدیران صنعتی و مسئولان اجرایی به راهکارهای دانشگاهی را تقویت کنیم و نشان دهیم پژوهش دانشگاهی می‌تواند تغییر واقعی رقم بزند. برای خود من و تیم‌مان، همین بازخوردها و حضور پررنگ فعالان صنعت در کنار دانشجوها، بزرگ‌ترین موفقیت است.
از چالش‌های فنی و سازمانی تهیه برنامه به ویژه در جلسات دفاع بگویید.
واقعیت این است که ساخت این برنامه از سخت‌ترین پروژه‌ها در تلویزیون بوده. جلسه دفاع، فضایی بسیار حساس و پرتنش است؛ دانشجو تحت فشار است، داوران مسئولیت دارند و ما به‌عنوان گروه تولید باید بدون ایجاد کمترین اخلالی جلسه را مستندسازی کنیم. سعی کردیم از کمترین و بی‌صداترین تجهیزات استفاده کنیم تا استرس دانشجو بیشتر نشود. از لحاظ هماهنگی، فرآیند پیچیده‌ای وجود دارد؛ باید با معاونت پژوهشی، استاد راهنما، داوران و حتی بخش‌های مختلف دانشگاه هماهنگ بود. گاهی فقط برای یک جلسه دفاع، شاید چند هفته مذاکره و برنامه‌ریزی لازم است تا هیچ آسیبی به روند علمی و روحی جلسه وارد نشود.
انتقادات به برنامه، مخصوصا درباره ایجاد استرس برای دانشجویان، را چگونه پاسخ می‌دهید؟
این یکی از پرتکرارترین انتقادهاست اما ما از ابتدا سعی کردیم این دغدغه را جدی بگیریم. شخصا همیشه تأکیدم به تیم این است که هیچ تغییر محسوسی نباید در جلسه دفاع ایجاد کنیم. حتی قبل از ضبط، تیم تحریریه ما دست‌کم یکی‌دو ساعت با دانشجو صحبت می‌کند تا آمادگی و آرامش لازم را پیدا کند. هدف ما فقط دیده‌شدن پژوهش و معرفی ظرفیت دانشگاه‌هاست نه ایجاد اضطراب. با همه محدودیت‌ها، استقبال دانشجویان و دانشگاه‌ها انگیزه ما را دوچندان کرده است.
حجم متقاضیان حضور و پراکندگی جغرافیایی چگونه است؟
استقبال فراتر ازانتظار بوده. فقط سال گذشته بیش از۳۰۰۰ درخواست حضور داشتیم و حتی در بازه کوتاه چند ماهه اخیر بیش از ۱۷۰۰درخواست دیگر؛ این تازه جدای ازمتقاضیانی است که ازطرف دانشگاه معرفی می‌شوند.خوشبختانه این استقبال فقط به تهران محدود نیست. در این فصل، با سفر به استان‌هایی مثل یزد، اصفهان و مشهد، ظرفیت‌های علمی خارج از مرکز هم بیشتر دیده شد؛ خیلی از جلسات دفاعی که ضبط کردیم، حتی از نظر کیفی از برخی جلسات پایتخت هم به‌مراتب قوی‌تر بودند.
دورنمای «پایان‌نامه»
مهم‌ترین برنامه آینده ما تقویت کاربردی‌شدن پژوهش‌هاست.روی این موضوع کار می‌کنیم که بتوانیم پای نماینده‌ای از صنعت یا دستگاه مسئول را به جلسات دفاع باز کنیم؛ مثلا اگر دانشجویی پژوهشی درباره بهینه‌سازی نیروگاه دارد، کارش همانجا توسط نماینده وزارت نیرو بررسی و درباره اجرایی‌شدنش بحث شود.امیدواریم با حمایت وزارت علوم وهمکاری دانشگاه‌ها، بتوانیم این رویکرد را نهادینه کنیم.همچنین می‌خواهیم پرونده‌ها و پژوهش‌هایی راکه موفق به تبدیل ایده به محصول شده‌اند، بیشتر به جامعه معرفی کنیم. موفقیت این برنامه، کار یک گروه بزرگ است؛ از اعضای اتاق فکر تا خبرنگاران، سردبیران و حتی دانشجوهایی که با همه دغدغه‌ها، حاضر شدند پژوهش خود را با مردم به اشتراک بگذارند. من معتقدم هنوز راهی طولانی برای گسترش فرهنگ پژوهش، ارتباط بهتر دانشگاه و جامعه و دیده‌شدن شایسته پایان‌نامه‌ها در کشور وجود دارد اما امیدوارم «پایان‌نامه» بخشی از این جریان باشد؛ جریانی که نهایتا به حل چالش‌ها و مشکلات واقعی کمک کند.
جرقه شکل‌گیری برنامه «پایان‌نامه» چگونه شکل گرفت؟
دغدغه من همیشه نسبت به دیده‌شدن دستاوردهای دانشگاهی و پل‌زدن میان علم و رسانه بسیار جدی بوده و شکل‌گیری پایان‌نامه هم دقیقا از همین دغدغه آغاز شد. سه سال پیش، ما احساس کردیم جای یک برنامه تخصصی و البته فراگیر که بتواند پژوهش‌ها، پایان‌نامه‌ها و جلسات دفاع دانشگاهی را به خانه‌های مردم بیاورد، واقعا خالی است. شعارمان این بود که دستاوردهای دانشگاهی باید دستگیر زندگی مردم هم بشوند.
ظاهرا برنامه از ابتدا شکل زنده داشت. کمی درباره دلایل این انتخاب و چالش‌هایش صحبت کنید.
بله، فصل اول برنامه زنده بود. ما تصمیم گرفتیم یک جلسه دفاع واقعی را، درست مثل همان چیزی که دانشجو تجربه می‌کند، به صورت زنده و بدون دخل‌و تصرف روی آنتن شبکه چهار ببریم. البته این کار جذابیت و تازگی داشت اما چالشی بزرگ برای همه، هم ما، دانشجویان و حتی برای مخاطب بود. زنده بودن برنامه، به‌ویژه برای دانش‌آموختگانی که باید همزمان به چالش علمی و حضور در برابر دوربین پاسخگو باشند، استرس زیادی ایجاد می‌کرد و هماهنگی‌های فنی و محتوایی واقعا پیچیده بود. به‌علاوه، مخاطب هم باید دقیقا در همان بازه مشخص برنامه، بیننده می‌شد که برای هدف تأثیرگذاری بر بستر عمومی جامعه، محدودیت‌هایی به‌وجود می‌آورد.
آیا همین مسائل باعث شد که ساختار برنامه در فصل‌های بعدی تغییر کند؟
دقیقا. فصل دوم و سوم به‌کلی با فصل اول متفاوت شد. ما تصمیم گرفتیم ساختار برنامه را به قالب ترکیبی ببریم: ما جلسات دفاع را ضبط و تدوین می‌کنیم، آیتم‌های مختلفی طراحی و سعی کردیم ابعاد آموزشی و فرهنگ پژوهش را هم پررنگ‌تر جلوه بدهیم. هدف این بود که برنامه صرفا به نمایش صرف یک پایان‌نامه تبدیل نشود، بلکه تلاش کردیم فضای پژوهشی، دغدغه‌های دانشجویان و داوران و حتی دشواری‌های روند پژوهش را هم نشان دهیم. حتی در بخش اصلی برنامه، گفت‌وگو با استاد راهنما طوری طراحی شده است که حتی مخاطبان غیرمتخصص نیز بتوانند کلیات و اهمیت موضوع را بفهمند.
تنوع رشته‌ها و مراسم دفاع مهمانان مختلف هم از ویژگی‌های این برنامه است. معیار انتخاب پایان‌نامه‌ها برای حضور در برنامه چه بود؟
از همان ابتدا هدف ما این بود که فقط به چند رشته محدود نشویم و سبدی متنوع از رشته‌ها را به نمایش بگذاریم. به خاطر محدودیت تعداد برنامه در هر سال، مجبور شدیم از هر رشته فقط چهار پایان‌نامه انتخاب کنیم اما تلاش کردیم گستره رشته‌ها شامل هنر، پزشکی، فنی مهندسی، علوم‌پایه، حقوق و… باشد. نکته مهم دیگر، اولویت‌دادن به موضوعات روز کشور بود؛ برای مثال اگر سراغ رشته حقوق می‌رفتیم، مسائلی مثل چالش‌های حقوقی مهم مد‌نظرمان بود، در فنی مهندسی، موضوعاتی مثل بهینه‌سازی نیروگاه‌ها را انتخاب می‌کردیم. به‌عبارتی، مهم‌ترین معیار ما این بود که پژوهش‌ها واقعا مسأله‌محور و نیازمحور باشند.
فرآیند انتخاب و جذب پایان‌نامه‌ها برای حضور در برنامه چگونه است؟
این فرآیند هم از طریق معرفی معاونت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها انجام می‌شود و هم با راه‌اندازی سامانه مخصوص ثبت‌نام در ایرانداک، دانشجویان می‌توانند به شکل مستقیم مشخصات و خلاصه پایان‌نامه خود را ارسال کنند. کمیته‌ای تخصصی پس از ارزیابی، برترین‌ها را انتخاب می‌کند.
چه راهکارهایی برای جذب مخاطب غیردانشگاهی اندیشیدید؟
یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار همین بود! عموم مردم شاید تصور می‌کنند پژوهش و دفاع پایان‌نامه موضوعی صرفا دانشگاهی است اما ما تمام تلاش‌مان را کردیم تا هم به نیاز بزرگ جامعه نخبگان پاسخ بدهیم و هم بتوانیم مخاطبان عمومی‌تری را جذب کنیم. برای همین، ساختار برنامه را طوری تغییر دادیم که هم خبرهای پژوهشی جذاب و هم گزارش‌هایی از زندگی واقعی پژوهشگران و معرفی ابزارهای نوین هوش‌مصنوعی در آن گنجانده شود. از زبان ساده بهره گرفتیم، آیتم‌های کوتاه و کاربردی برای زندگی روزمره مردم طراحی کردیم. حتی روابط دوطرفه با مخاطبان در قالب سؤال و نظر برقرار کردیم تا برنامه برای عامه مردم نیز جذاب باشد.
آیا در کاهش فاصله دانشگاه و صنعت هم به موفقیت‌هایی رسیدید؟
ما در این سال‌ها عملا پلی میان دانشگاه و صنعت ایجاد کردیم. بسیاری از شرکت‌های خصوصی و دستگاه‌های اجرایی بعد از پخش بعضی برنامه‌ها متوجه شدند که راه‌حل‌هایی برای مسائل‌شان پیشاپیش در دل دانشگاه‌ها وجود دارد. موارد متعددی داشتیم که بعد از حضور یک دانشجو و ارائه محصول صنعتی یا بهینه‌سازی در برنامه، ارتباط با بخش‌های صنعتی یا حتی سرمایه‌گذاران برقرار شده است. اگرچه ما دفتر ارتباط با صنعت نداریم اما با همین شبکه‌سازی و معرفی توانمندی‌ها در رسانه، دریچه‌ای برای تعامل و سرمایه‌گذاری گشودیم و این برای من و تیم پایان‌نامه یک دستاورد ارزشمند است.
برنامه پایان‌نامه تا چه اندازه توانست نقش‌آفرینی واقعی در پیوند دانشگاه و صنعت داشته باشد؟ نمونه عینی از این تأثیرگذاری دارید؟
یکی از اهداف کلیدی ما از ابتدا، این بود که نشان دهیم دستاوردهای دانشگاهی تنها روی کاغذ باقی نمی‌مانند و می‌توانند راه‌حل مسائل صنعت و جامعه باشند. خوشبختانه، هر بار که پایان‌نامه‌ای در برنامه مطرح شد، مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی و دولتی که تا پیش از این شاید شناختی نسبت به ظرفیت دانشگاه‌ها نداشتند، به برنامه مراجعه کردند تا با دانشجوها و اساتید در ارتباط باشند. به طور مشخص، مواردی داشتیم که بعد از پخش یک جلسه دفاع یا معرفی دستاورد صنعتی، بلافاصله گفت‌وگوهایی برای اجرای طرح یا جذب سرمایه انجام شد. مثلا در بخش فنی و مهندسی، بارها پایان‌نامه‌هایی که محصول ملموسی ارائه داده بودند، در همکاری با صنعتگران به مرحله تولید انبوه رسیده‌اند یا حتی به رفع مشکل یک مجموعه صنعتی کمک کرده‌اند. این ارتباط البته هنوز گسترده نشده و راه درازی پیش‌رو داریم اما امروز جاافتاده که پایان‌نامه، فقط یک سند دانشگاهی نیست؛ با این برنامه موفق شدیم اعتماد و باور مدیران صنعتی و مسئولان اجرایی به راهکارهای دانشگاهی را تقویت کنیم و نشان دهیم پژوهش دانشگاهی می‌تواند تغییر واقعی رقم بزند. برای خود من و تیم‌مان، همین بازخوردها و حضور پررنگ فعالان صنعت در کنار دانشجوها، بزرگ‌ترین موفقیت است.
از چالش‌های فنی و سازمانی تهیه برنامه به ویژه در جلسات دفاع بگویید.
واقعیت این است که ساخت این برنامه از سخت‌ترین پروژه‌ها در تلویزیون بوده. جلسه دفاع، فضایی بسیار حساس و پرتنش است؛ دانشجو تحت فشار است، داوران مسئولیت دارند و ما به‌عنوان گروه تولید باید بدون ایجاد کمترین اخلالی جلسه را مستندسازی کنیم. سعی کردیم از کمترین و بی‌صداترین تجهیزات استفاده کنیم تا استرس دانشجو بیشتر نشود. از لحاظ هماهنگی، فرآیند پیچیده‌ای وجود دارد؛ باید با معاونت پژوهشی، استاد راهنما، داوران و حتی بخش‌های مختلف دانشگاه هماهنگ بود. گاهی فقط برای یک جلسه دفاع، شاید چند هفته مذاکره و برنامه‌ریزی لازم است تا هیچ آسیبی به روند علمی و روحی جلسه وارد نشود.
انتقادات به برنامه، مخصوصا درباره ایجاد استرس برای دانشجویان، را چگونه پاسخ می‌دهید؟
این یکی از پرتکرارترین انتقادهاست اما ما از ابتدا سعی کردیم این دغدغه را جدی بگیریم. شخصا همیشه تأکیدم به تیم این است که هیچ تغییر محسوسی نباید در جلسه دفاع ایجاد کنیم. حتی قبل از ضبط، تیم تحریریه ما دست‌کم یکی‌دو ساعت با دانشجو صحبت می‌کند تا آمادگی و آرامش لازم را پیدا کند. هدف ما فقط دیده‌شدن پژوهش و معرفی ظرفیت دانشگاه‌هاست نه ایجاد اضطراب. با همه محدودیت‌ها، استقبال دانشجویان و دانشگاه‌ها انگیزه ما را دوچندان کرده است.
حجم متقاضیان حضور و پراکندگی جغرافیایی چگونه است؟
استقبال فراتر ازانتظار بوده. فقط سال گذشته بیش از۳۰۰۰ درخواست حضور داشتیم و حتی در بازه کوتاه چند ماهه اخیر بیش از ۱۷۰۰درخواست دیگر؛ این تازه جدای ازمتقاضیانی است که ازطرف دانشگاه معرفی می‌شوند.خوشبختانه این استقبال فقط به تهران محدود نیست. در این فصل، با سفر به استان‌هایی مثل یزد، اصفهان و مشهد، ظرفیت‌های علمی خارج از مرکز هم بیشتر دیده شد؛ خیلی از جلسات دفاعی که ضبط کردیم، حتی از نظر کیفی از برخی جلسات پایتخت هم به‌مراتب قوی‌تر بودند.
دورنمای «پایان‌نامه»
مهم‌ترین برنامه آینده ما تقویت کاربردی‌شدن پژوهش‌هاست.روی این موضوع کار می‌کنیم که بتوانیم پای نماینده‌ای از صنعت یا دستگاه مسئول را به جلسات دفاع باز کنیم؛ مثلا اگر دانشجویی پژوهشی درباره بهینه‌سازی نیروگاه دارد، کارش همانجا توسط نماینده وزارت نیرو بررسی و درباره اجرایی‌شدنش بحث شود.امیدواریم با حمایت وزارت علوم وهمکاری دانشگاه‌ها، بتوانیم این رویکرد را نهادینه کنیم.همچنین می‌خواهیم پرونده‌ها و پژوهش‌هایی راکه موفق به تبدیل ایده به محصول شده‌اند، بیشتر به جامعه معرفی کنیم. موفقیت این برنامه، کار یک گروه بزرگ است؛ از اعضای اتاق فکر تا خبرنگاران، سردبیران و حتی دانشجوهایی که با همه دغدغه‌ها، حاضر شدند پژوهش خود را با مردم به اشتراک بگذارند. من معتقدم هنوز راهی طولانی برای گسترش فرهنگ پژوهش، ارتباط بهتر دانشگاه و جامعه و دیده‌شدن شایسته پایان‌نامه‌ها در کشور وجود دارد اما امیدوارم «پایان‌نامه» بخشی از این جریان باشد؛ جریانی که نهایتا به حل چالش‌ها و مشکلات واقعی کمک کند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
داود فتحعلیبیگی معتقد است اقتباس از یک متن باید بهگونهای باشد که با فرهنگ بومی ما سازگاری پیدا کند
شبنشینی مولیر با سعدی افشار
گفت‌وگو با افسانه حسامی‌فرد، اولین کوهنورد زن تاریخ‌ساز ایرانی در مسیر باشگاه هشت هزاری‌ها
افسانه کوهنوردی ایران
تهیه‌کننده، نویسنده و بازیگران مجموعه شبکه سه، از چالش‌های تولید یک قصه اجتماعی میگویند
یزدان؛ تصویری واقعی از یک کلانشهر
در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس، تهدیدات و فرصت‌های هوش مصنوعی برای خانواده‌های ایرانی را بررسی کرده‌ایم