این درحالی است که این حملات تنها دو روز مانده به دور ششم گفتوگویهای غیرمستقیم ایران و ایالاتمتحده بهوقوع پیوست، مذاکراتی که از سوی منابع غربی گفته میشود میتوانست در دور آخر خود به نتایج ملموسی دست پیدا کند. از همینرو برخی کارشناسان سیاسی حملات نظامی وحشیانه رژیمصهیونیستی به کشورمان را در جهت برهمزدن هرگونه مذاکره و توافق میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هستهای کشورمان ارزیابی میکنند.
از سوی دیگر عدهای دیگر از سیاسیون براساس گفتهها و اظهارات مقامات آمریکایی از جمله دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالاتمتحده، دور جدید مذاکرات میان دو کشور را از ابتدا یک اقدام فریبکارانه دانستند که قصدی جز منحرفکردن اذهان طرف ایرانی از اقدامات رژیمصهیونیستی نداشته است.
حال با گذشت یک هفته از تقابل همهجانبه ایران با اسرائیل و عدم دستیابی این رژیم به اهداف از پیش تعیین شده و پاسخهای غیرقابل تصور ایران که توانسته شرایط بغرنج سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در اراضی اشغالی پدید آورد متحدان غربی نتانیاهو ازجمله انگلیس، فرانسه، آلمان و آمریکا با افزایش فعالیتهای دیپلماتیک خود سعی دارند ایران را به سمت یک صلح تحمیلی سوق دهند که البته این موضوع بهدقت در دومین پیام تلویزیونی رهبرمعظمانقلاب مورد اشاره قرار گرفت که ملت ایران بههیچ عنوان قواعد «صلح تحمیلی» را نخواهند پذیرفت.
در همین رابطه طرفهای غربی در چند روز گذشته با ارسال پیامهای متفاوت سعی داشتهاند با ایجاد فشار دیپلماتیک ایران را بر سر میز مذاکرات بنشانند تا از این طریق، به دو هدف عمده خود یعنی نجات رژیمصهیونیستی از یک شکست وجودی (موجودیتی) و تحمیل قواعد مد نظر خود در پروندههای مختلف از جمله موضوع هستهای دست پیدا کنند. این درحالی است که سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان پیش از عزیمت به ژنو به منظور دیدار با مسئولان سه کشور غربی با تاکید بر این نکته که جمهوری اسلامی در شرایط حاضر که تهاجمات رژیمصهیونیستی به خاک کشورمان ادامه دارد، خواهان مذاکره با هیچ کشوری نیست خصوصا اینکه ایران ایالاتمتحده را شریک این جنایات میداند و از همینروی هیچ حرفی با سران این کشور ندارد.
شکست محاسباتی رژیمصهیونیستی و پاسخ کوبنده ایران
رژیم صهیونیستی با حمایت مستقیم آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، حملات خود را با هدف تخریب زیرساختهای نظامی و هستهای ایران آغاز کرد. این حملات که به شهادت چندین فرمانده ارشد نظامی، دانشمندان هستهای و شهروندان کشورمان انجامید، با ادعای جلوگیری از پیشرفت برنامه هستهای ایران انجام گرفت. بااینحال، پاسخ موشکی ایران در روزهای بعد، تحت فرمان رهبر انقلاب، نهتنها توان بازدارندگی ایران را به نمایش گذاشت، بلکه رژیمصهیونیستی را با خسارات گسترده در مناطق مسکونی و نظامی مواجه کرد. این پاسخ که بهگفته رسانههای داخلی، شامل استفاده از موشکهای فوقسنگین دوربرد در سیزدهمین موج حملات بود، نشان داد که ایران توانایی پاسخگویی قاطع به هرگونه تجاوز را دارد. رهبر انقلاب در دومین پیام خود پس از آغاز جنگ تحمیلی، در 28 خرداد ۱۴۰۴، فرمودند: «ملت ایران در مقابل جنگ تحمیلی محکم میایستد، همانگونه که در مقابل صلح تحمیلی نیز محکم خواهد ایستاد و تسلیم هیچکس نخواهد شد. دشمن صهیونی باید مجازات شود و در حال مجازاتشدن است.» این پیام، که نشانه عزم راسخ ایران برای حفظ استقلال و اقتدار بود، بر عدم پذیرش هرگونه فشار خارجی تأکید داشت و خطوط قرمز ایران را در برابر صلح تحمیلی ترسیم کرد.
فشارهای دیپلماتیک غرب برای صلح تحمیلی
پس از ناکامی رژیمصهیونیستی در دستیابی به اهداف خود، کشورهای غربی، بهویژه آمریکا، با هماهنگی رژیم صهیونیستی، تلاش برای تحمیل صلحی یکجانبه به ایران را از طریق مذاکرات غیرمستقیم شدت بخشیدند.
این در حالی است که ایران، بهدلیل ادامه حملات رژیم صهیونیستی، هرگونه مذاکره در شرایط جنگی را رد کرد. سیدعباس عراقچی در ۳۰ خرداد و پیش از عزیمت به اروپا اعلام کرد: «تا زمانی که تجاوزات رژیمصهیونیستی ادامه دارد، مذاکره با آمریکا یا هر طرف حامی این رژیم بیمعناست. ایران هیچ پیامی برای مذاکره به کشورهای ثالث ارسال نکرده و نخواهد کرد.» این موضع، نشاندهنده عزم ایران برای حفظ استقلال در برابر فشارهای دیپلماتیک بود.
مواضع قاطعانه ایران در برابر مذاکرات تحت فشار
سیدعباس عراقچی همچنین در واکنش به پیشنهاد مذاکره با آمریکاییها در ژنو، اظهار داشت: «ایران در شرایط جنگی با حامیان رژیم مذاکره نمیکند. رژیمصهیونیستی و حامیانش باید پاسخگوی تجاوزات خود باشند.» این موضع که با واکنشهای مشابه از سوی دیگر مقامات وزارت خارجه همراه بود، نشان داد که کشورمان نهتنها در میدان نظامی، بلکه در عرصه دیپلماتیک نیز ابتکار عمل را در دست دارد. ایران همچنین از طریق متحدان خود، از جمله چین و روسیه که در شورای امنیت سازمان ملل خواستار توقف حملات رژیمصهیونیستی شدند، فشار دیپلماتیک بر غرب را افزایش داد.
دیپلماسی هوشمندانه ایران و حفظ منافع ملی
ایران در مذاکرات پیشین، پیش از تشدید حملات رژیم صهیونیستی، با اتخاذ رویکردی مبتنی بر عزت، حکمت و مصلحت، توانسته بود ابتکار عمل را حفظ کند.
در دور پنجم مذاکرات در رم که در ۱۴ ژوئن ۱۴۰۴ برگزار شد، ایران پیشنهادهایی ارائه کرد که به گفته عراقچی، «راهگشا و منطبق با حقوق بینالمللی» بود.
بااینحال، پس از حملات ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، ایران با قاطعیت اعلام کرد که تا توقف کامل تجاوزات، هیچ مذاکرهای انجام نخواهد داد. این موضع که با حمایت گسترده کشورهای همپیمان، از جمله پاکستان، عراق و ونزوئلا، همراه بود، نشاندهنده موفقیت ایران در ایجاد یک جبهه دیپلماتیک علیه فشارهای کشورهای غربی بود.
ایران همچنین با تأکید بر رفع جامع تحریمها بهعنوان پیششرط هرگونه توافق، مذاکرات پیشین را به سمتی هدایت کرد که منافع ملی کشور حفظ شود.
کمال خرازی، مشاور رهبر انقلاب در ۲۸اردیبهشت ۱۴۰۴ در مجمع گفتوگوهای تهران اظهار داشت: «ایران آماده است در صورت رفع تحریمها، غنیسازی را در چارچوب نیازهای داخلی و تحت نظارت پادمانهای بینالمللی محدود کند.» این موضع نشاندهنده انعطاف دیپلماتیک ایران در عین پایبندی به خطوط قرمز بوده است.
چشمانداز آینده و ایستادگی ایران
با ادامه حملات رژیمصهیونیستی و تشدید فشارهای دیپلماتیک غرب، ایران همچنان بر مواضع اصولی خود پافشاری میکند. کشورمان با تکیه بر توان نظامی، دیپلماسی هوشمندانه و حمایت متحدان منطقهای و جهانی خود، نهتنها در برابر جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی، بلکه در برابر صلح تحمیلی غرب نیز ایستادگی کرده و ابتکار عمل را
در دست دارد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
دکتر محمد اسحاقی، استاد دانشگاه تهران:
محمدرضا مهدوی در گفتوگو با «جامجم»: