آلا نمایش قدرت مادرانگی

سینما و تلویزیون با قدرت روایتگری خود می‌توانند هم آگاهی عمومی را بالا ببرند و هم تابوهای اجتماعی را در این حوزه بشکنند‌؛ به‌ویژه وقتی بدانیم زوج‌های ایرانی زیادی با مشکل ناباروری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و بسیاری از این موارد قابل درمان است اما هنوز موانع فرهنگی و ذهنی زیادی بر سر راه مراجعه به مراکز درمانی وجود دارد. باید دقت داشت که فرهنگ‌سازی از طریق رسانه، به‌ویژه در ایران که هنوز برخی مسائل مربوط به ناباروری در محاق سکوت قرار دارد، می‌تواند مسیر درمان و پذیرش را برای زوج‌ها هموارتر کند و حتی سیاست‌های حمایتی بیشتری را به‌دنبال داشته باشد. در همین راستا، لازم است دانسته شود که سریال «آلا» با پرداختن به موضوع فرزندآوری و درمان ناباروری، گامی مهم در این مسیر برداشته است. به همین بهانه جام‌جم ‌سراغ نفیسه روشن، بازیگر نقش دکتر هدی ایزدی، پزشک ارشد مرکز درمان ناباروری آلا رفته تا از تجربه ایفای این نقش و تأثیرات اجتماعی آن بیشتر بدانیم. گفت‌وگوی ما را در ادامه بخوانید. 
 
چالشی مادرانه در نقش پزشکی مهربان
نفیسه روشن، بازیگر در سریال آلا با اشاره به پذیرش نقش خود گفت: در بطن ماجرا، پذیرفتن نقشی کسی که صاحب فرزند است، هنوز برای من دشوار است. این یکی از چالش‌های بزرگ من بود چرا که وقتی مادر نیستید، اجرای حس یک مادر بسیار سخت است. البته کسانی که تجربه مادر‌بودن دارند، شاید راحت‌تر با این نوع نقش‌ها کنار بیایند. در ابتدا پذیرش این نقش برایم خیلی سخت بود اما از آنجایی که خودم کودکان را بسیار دوست دارم، سعی کردم ارتباطم را حفظ کنم. از طرفی این دو کودک بسیار پرانرژی و شاد بودند و همین باعث شد ارتباط عاطفی خوبی برقرار شود و این بخش از نقش را به‌راحتی اجرا کنم.  روشن در بیان ابعاد دیگر این نقش ادامه داد: در مورد بعد پزشکی این شخصیت در بیمارستان و به‌عنوان دکتر ایزدی، باید بگویم که خانواده ما یک پزشک فوق‌‌العاده مهربان دارد و من گاهی به مطب ایشان می‌روم. آنچه که در رسیدن به شخصیت دکتر ایزدی و تعامل با بیماران به من کمک کرد، نوع رفتار و صحبت‌های ایشان در مطب، مخصوصا با خانم‌هایی که مشکل ناباروری دارند، بود. خانم دکتر حاجیان (پزشک خانوادگی) در برخوردهایش با مهربانی صحبت می‌کند، شوخی می‌کند و همیشه لبخند بر لب دارد. گاهی وقتی سر فیلمبرداری بودیم و در اصطلاحات پزشکی به مشکل برمی‌خوردیم، با این‌که ممکن بود خانم حاجیان آن‌زمان در مطب مشغول ویزیت بیماران باشند  یا حتی پیش آمد یک‌بار که در حال رفتن به اتاق عمل بودند، با ایشان تماس می‌گرفتیم و تا شماره من را روی صفحه گوشی می‌دیدند، بلافاصله پاسخ می‌دادند و در آشنایی با اصطلاحات کمک حال بودند. 
 
تجربه‌ها و روایت‌های واقعی
بازیگر نقش دکتر هدی ایزدی با بیان دغدغه‌های مادرانگی عنوان کرد: مادرانگی یکی از دغدغه‌های خود من هم هست. این دغدغه‌ای نیست که پنهان کنم. من اکنون در آستانه ۴۲ سالگی هستم و چون ازدواج نکرده‌ام و فرزندی ندارم، همیشه به این موضوع فکر می‌کنم. مادرم همواره به من می‌گوید که مراقب باش دیر نشود، یا مثلا پیشنهاد می‌دهد که از روش‌هایی استفاده کنم تا شاید روزی اگر خواستم، بتوانم بچه‌دار شوم. این توصیه‌ای است که مادرم همیشه به من می‌کند و گاهی خودم هم واقعا به آن فکر می‌کنم، مخصوصا هنگام بازی در سریال آلا و مواجهه با هر بخش و هر قسمت که مربوط به این بیماران بود، خیلی عمیق به مسائل آنها فکر می‌کردم. روشن درادامه تشریح کرد:‌ درموردی دیگرآشنایی دارم که دقیقا یکی از داستان‌های سریال آلا را تجربه کرده است‌؛ خانمی با آقایی ازدواج می‌کند و به‌دلیل مشکلات نخاعی، خانم نمی‌تواند بچه‌ را نگه دارد. بنابراین تصمیم می‌گیرند یک مادر جایگزین اختیار کنند اما در هفت‌ماهگی بارداری، به دلیل برخی مشکلات، زوج از هم جدا می‌شوند. در نهایت، آقا به مادر جایگزین می‌گوید که به من ربطی ندارد، یا مادر بچه را نگه دارد یا او را به پرورشگاه ببرد. در نهایت مادر، کودک را نگه می‌دارد، چون تخمک متعلق به خودش بود و اکنون کودک نزد مادر، پدربزرگ و مادربزرگش زندگی می‌کند. نمی‌توان کتمان کرد که این موضوع متأسفانه به یک دغدغه عجیب برای افراد تبدیل شده است. 
 
دغدغه اصلی، سلامت فرزند است
وی در پاسخ به این‌که در دغدغه مادرانگی چه مسأله‌ای از پررنگ‌ترین دغدغه‌های مادران است، عنوان کرد: سالم‌بودن فرزند از مهم‌ترین دغدغه‌های ممکن است. اگر دقت کرده باشید درباره دغدغه بارداری مینا (یکی از پزشکان مرکز آلا) در یکی از سکانس‌ها همسرش می‌گوید هنوز نتیجه غربالگری نیامده است. استرسی که در آن سکانس می‌دیدم، چه در نقش‌ها و چه در سریال و حتی در زندگی واقعی، من را نسبت به سالم‌بودن بچه بسیار حساس کرده. شاید در سال‌های پیش از این به‌دلیل مسائل قومیتی، جنسیت  یا تعداد بچه‌ها از دغدغه‌های اصلی بود‌ اما الان می‌بینم که آگاهی بالا رفته و می‌گویند پسر یا دختر بودن مهم نیست، فقط سالم باشد. بعد از این‌که نقش دکتر هدی ایزدی را بازی کردم، دقتم به مسائل پزشکی در جامعه هم بیشتر شده. حالا دیگر وقتی خانم بارداری می‌بینم، حس پزشک‌بودن با من همراه است و از شرایط بارداری آنها پرس‌وجو می‌کنم. البته اطلاعاتم هم خیلی بیشتر شد و متوجه شدم که دغدغه اصلی فقط سالم‌بودن فرزند است. 
بازیگر نقش دکتر ایزدی در سریال آلا درخصوص ارتباط نزدیک با افرادی که با مشکل ناباروری درگیرهستند، اظهار کرد: واقعیت این است که من این فرصت را نداشتم که به‌صورت میدانی وارد این تحقیق و ارتباط شوم یا با افراد درگیر  این مسأله صحبت کنم. همان‌طور که گفتم بیشتر خانم دکتر حاجیان به من کمک کرد. این‌گونه بود که ایشان به‌صورت داستانی پیرامون مواردی که در ارتباط درمانی با ایشان بودند برای من صحبت می‌کردند و دغدغه‌ها، مشکلات و احساسات احتمالی آنها را با من در میان می‌گذاشتند. البته همکاران و دوستان دیگر گروه هم تجربیاتی داشتند که مطرح می‌کردند. من و دیگر دوستان تیم بازیگری تلاش می‌کردیم با استفاده از این دست اطلاعات به نقش‌ها نزدیک شویم. 
 
محوریت امید و آگاهی با تلاش تیمی همدل
روشن، خروجی سریال را حاصل تلاشی جمعی دانست و اضافه کرد: در واقع، آنچه شما از هدی ایزدی می‌بینید حاصل یک تلاش جمعی است‌؛ تلاش‌های من، کمک‌های خانم دکتر حاجیان، اطلاعات و قصه‌هایی که بچه‌ها می‌دانستند و تلاش می‌کردند به‌صورت واقعی بیان کنند و همچنین راهنمایی‌های آقای مظفری. این اتفاقات جمعی باعث شد نتیجه کار این‌گونه باشد وگرنه خیلی‌کم پیش می‌آید مادرانی که فرزندان با اختلالات ژنتیکی را باردار هستند، به مسأله آگاه بوده، یا در دسترس باشند. از آنجا که این موارد خیلی نادر بود و تیم آلا زمان زیادی را هم برای ضبط نداشت، فرصت تحقیقات میدانی گسترده نیز پیش نیامد و بیشتر اطلاعات از طریق روایت‌ دوستان به دست می‌آمد.  وی با اشاره به محوریت امید در تعامل بین پزشک و بیمار توضیح داد: امید و آگاهی از محورهای اصلی و بسیار پررنگ سریال آلا هستند. این سریال تلاش کرده در حوزه باروری با دادن اطلاعات بهنگام، به مخاطبان نشان دهد که نباید از موقعیت خود بترسند و تمام انرژی‌شان را باید برای درمان صرف کنند. یکی از نکات مهم این بود که در برخورد با ریحانه، وقتی او نگران موفقیت درمانش بود، به‌عنوان دکتر تأکید می‌کردم که مراحل را باید پله‌پله جلو رفت‌؛ این همان چیزی است که خانم حاجیان به من یاد دادند، یعنی هر درمان باید در مرحله خودش انجام شود و نباید جلوتر رفت. 
 
بازخوردهای امیدبخش و تابوشکنی «آلا»
این بازیگر جوان سریال آلا در خصوص بازخوردهایی که از ایفای نقشش گرفته، گفت: در اینستاگرام دایرکت‌هایی که می‌گیرم نشان‌دهنده این است که خانم‌ها از سریال رضایت دارند. آنها اغلب از آگاهی و امیدی که سریال برای درمان  یا حتی اطلاعات زنانه به آنها می‌دهد، صحبت می‌کنند. خیلی از مخاطبان در فضای مجازی به نکاتی از سریال اشاره کردند که البته من هم پیش از این به آن دقت نکرده بودم. آنها معتقد بودند که سریال دارد با پرداخت به مسائلی مثل یائسگی زودرس  یا مادر جایگزین به سوژه‌هایی می‌پردازد که چه‌بسا پیش از این در تلویزیون به آنها کمتر توجه شده بود و حتی در مواردی پرداخت آلا به این سوژه‌ها را تابوشکنی می‌دانستند و این‌که حالا از طریق رسانه‌ملی اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی می‌شود را امیدبخش می‌دیدند. این امید و آگاهی روی خیلی از افراد تأثیر گذاشته است. حتی عکس یکی از دایرکت‌هایی را که در این مورد گرفتم برای کارگردان فرستادم. این مخاطب می‌گفت که هر شب سریال رامی‌بیند و با وجود این‌که به هیچ‌وجه نمی‌تواند باردار شود، با دیدن سریال اشک می‌ریزد. 
 
چالش‌های بازی در نقش پزشک ناباروری
روشن بازی در نقش یک پزشک متخصص راسخت دانست و ادامه داد: بعد از ۲۲سال کار،بازی در نقش پزشک ارشد یک مرکز ناباروری برای من واقعا سخت بود، چون باید همزمان هم لبخند می‌زدم، هم با صبوری و همدلانه با بیماران صحبت می‌کردم و هم اصطلاحات پزشکی را به‌درستی به کار می‌بردم. در کنار همه اینها باید کاملا مثل یک جراح یا پزشک حرفه‌ای رفتار می‌کردم تا برای بیننده هم باورپذیر باشد. چرا که اگر پزشکان متخصص سریال را می‌دیدند، بازی می‌توانست برای‌شان بدون ایراد باشد. سکانس‌های سخت زیادی داشتم‌؛ یادم هست دریک پژوهشگاه فیلمبرداری می‌کردیم که افراد زیادی ازکادر پژوهشگاه،پزشکان بودند ولباس‌ فرم پزشکی به تن داشتند.یکی ازسکانس‌ها که مونولوگ و پر از اصطلاحات پزشکی زنان بود و از آنجا که باید از چند زاویه و با تکرار زیاد آن سکانس را اجرا می‌کردم، واقعا سخت بود، به‌حدی که بعد از ضبط نشستم و گریه کردم. از آنجا که لباس بازی من فرم پزشکی بود، پزشکان دیگر می‌آمدند و با عنوان خانم دکتر، احوالم را جویا می‌شدند. از این‌که پزشک نبودم و با عنوان خانم دکتر مورد محبت‌شان قرار می‌گرفتم، احوالم به‌هم می‌ریخت. خوشبختانه آقای مظفری وآقای علمی‌فرد به‌عنوان کارگردان وتهیه‌کننده اثرخیلی هوای تیم راداشتندوتلاش می‌کردند تا بچه‌ها در نهایت آرامش تمرکزشان را از دست ندهند.بازیگر نقش هدی ایزدی به مخاطبانی که در شرایط ناباروری قرار دارند، گفت: اگر خودم را جای دکتر ایزدی بگذارم و بخواهم به بیماری که ناامید است و هیچ‌وقت نمی‌تواند مادر شود صحبت کنم، فقط آرامش، صبر و امید را توصیه می‌کنم. واقعا در چنین موقعیتی، بایدبه خودت فرصت بدهی و ناامید نشوی‌؛ چون در زندگی واقعی هم تجربه کرده‌ام که برخی با وجود همه مشکلات باز هم امیدشان را از دست نمی‌دهند و راه‌های مختلف را امتحان می‌کنند. حتی اگر پذیرش راه‌های دیگر مثل فرزندخواندگی برای‌شان سخت باشد به نظرم نباید این فرصت را از خود بگیرند. مهم‌ترین چیز این است تا جایی که می‌توانی، صبر، امید و تلاش را فراموش نکنی. 

روایت زندگی‌های واقعی، انگیزه‌بخش درمان
نفیسه روشن با امید به پذیرش نقشش در این سریال توسط مخاطبان گفت: دوست دارم مخاطب بعد از دیدن نقش دکتر ایزدی، چه پزشک باشد چه بیمار نابارور، دید مثبت‌تری نسبت به این حوزه پیدا کند. جالب است که بعضی‌ها فکر می‌کنند پزشک صبور و مهربان وجود ندارد اما من واقعا پزشکانی را دیده‌ام که با لبخند و اخلاق خوب با بیماران برخورد می‌کنند‌؛ مثلا دندانپزشک خودم یا خانم دکتر حاجیان که همیشه با عشق و انرژی مثبت کار می‌کنند و این باعث می‌شود حتی از درمان هم نترسم. به نظرم تصویر مثبتی که دکتر ایزدی برای مخاطب به همراه دارد می‌تواند باعث شود مردم راحت‌تر سراغ درمان بروند و حتی اگر فقط یک درصد هم امید داشته باشند، امتحان کنند و ناامید نشوند.  روشن با اشاره به افرادی که در پذیرش و اجرای نقش به او کمک کرده‌اند اظهار کرد: از طرف خود پزشکان ناباروری و به‌ویژه خانم دکتر حاجیان خیلی تشویق و بازخورد مثبت داشتم و واقعا خوشحال شدم. فکر می‌کنم با توجه به این بازخوردها و رضایت مدیران و عوامل سریال، احتمال ساخت فصل دوم آلا وجود دارد و امیدوارم این اتفاق بیفتد، چون سریال واقعا امیدبخش و تأثیرگذار بوده است. برای فصل بعدی هم اگر تحقیق و مشورت با پزشکان متخصص ناباروری انجام شده و سوژه‌های واقعی و جدید مطرح شود، قطعا می‌تواند جذاب‌تر و پربارتر باشد.  این بازیگر تلویزیون در صحبت با مخاطبان تکمیل کرد: تنها نکته‌ای که می‌توانم به مخاطبان سریال آلا بگویم این است که دیدن این سریال را از دست ندهند،چون فقط درباره دغدغه‌های یک پزشک نیست، بلکه زندگی شخصی افراد مختلف مثل تاجرفرش، فوتبالیست، باغدار،دختر روستایی و خیلی شخصیت‌های دیگر را هم به تصویر می‌کشد و چالش‌ها و امیدهای آنها برای داشتن فرزند را نشان می‌دهد. سریال با تمام این روایت‌ها، امید و آگاهی را به‌ویژه برای بانوان بالا می‌برد. با توجه به این‌که پیشرفت پزشکی بالاخص در ایران به‌حدی رسیده که درحوزه ناباروری با توریسم درمانی مواجهیم، امیدوارم همه مخاطبان این امر، درمانی موفق داشته باشند و فرزندان‌شان را به‌سلامتی در آغوش بکشند.