از جمله برنامههایی که با حال و هوای ایرانجان در استان فارس همراه شده، «انارستان» شبکه افق است که به باغ ارم شیراز سفر کرده تا حال و هوای برنامه و صحبت از طب سنتی و ایرانی را با مناظر خاص این باغ همراه کند. سعید سراج، تهیهکننده انارستان درخصوص نحوه پرداختن به ایرانجان در برنامه فوق، به جامجم میگوید: این هفته که متمرکز بر ایرانجان است بهصورت مشخص به حوزه سلامت، سبک زندگی و تاریخ پزشکی میپردازیم و خط و ربط مرتبط با استان فارس را به آن میدهیم. در عین حال، پزشکانی که دعوت کردیم، همه از استان فارس بودند. فارس قطب پزشکی کشور است اما تمرکز اصلی برنامه و مهمانانی که دعوت کردهایم، معمولا بر طب سنتی است. مثلا معاون علوم پزشکی فارس طب سنتی کار کرده بود. در مجموع به موضوعات متنوعی پرداختهایم.
وی ادامه میدهد: ما در ایرانجان استان اصفهان هم بودیم. قرار است سراغ استانهای دیگر هم برویم چراکه ظرفیتهای اصلی طب ایرانی در همه استانها وجود دارد. در حوزه طب فولکلور و گیاهان دارویی سراغ درمانگرهای محلی هم خواهیم رفت. درواقع فضایی که برای طب سنتی وجود دارد بیشتر در شهرستانهاست. ممکن است یک استان کمتر و یکی بیشتر باشد. سراج بیان میکند: از جمله موضوعاتی که طی این هفته در انارستان مطرح میشود، میتوان به اهمیت پیشگیری از بیماری، استفاده از میوههای فصل، آداب و رسوم فارس، هفت گام سلامتی، افسردگی در پاییز، گیاهان دارویی فارس، ۱۰۰۰ روز طلایی، مشکلات پوستی در پاییز، راهکارهای افزایش وزن، غذاهای سنتی استان فارس، بهبود دهستان، اولین بیمارستان اختصاصی زنان و مکتب پزشکی شیراز اشاره کرد.
انعکاس تنوع شیراز
دیگر برنامهای که با حال و هوای همیشگی ایرانجان همراه میشود، برنامه خاطرهساز «بهخانه برمیگردیم» شبکه تهران است. راحیل محمدجانی، تهیهکننده برنامه در این خصوص به جامجم میگوید: در هفته جاری برنامه به خانه برمیگردیم با نگاهی ویژه به فرهنگ و هنر استان فارس، بهویژه شهر شیراز، میزبان چهرهها و موضوعاتی بود که جلوهای از غنای فرهنگی این خطه را به تصویر کشیدند. در بخش نخست، گفتوگویی با غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی انجام شد که به اهمیت زبان فارسی و جایگاه شیراز در تاریخ ادبیات ایران پرداخت. همچنین نسرین نکیسا بازیگر نامآشنای شیرازی، از خاطرات هنری خود و تأثیر فرهنگ شیراز بر مسیر بازیگریاش سخن گفت. برنامه با حضور یک مربی آشپزی از شیراز رنگ و بوی سنتی گرفت. آموزش تهیه حلوای انجیر شیرازی با دستور اصیل و نکات کاربردی، مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. در ادامه، آقای چابک با آموزش هنر خاتمکاری شیراز، جلوهای از صنایع دستی فاخر این شهر را به نمایش گذاشت.
وی ادامه میدهد: قطعاتی از موسیقی سنتی شیراز نیز در فواصل برنامه پخش شد که حالوهوای معنوی و لطیف شیراز را به فضای برنامه آورد. در بخش سلامت، گفتوگویی با پزشک متخصص گوارش اهل شیراز انجام شد که به بررسی سبک تغذیه در جنوب کشور و تأثیر آن بر سلامت دستگاه گوارش پرداخت. حضور مجری شیرازی (خانم زارعیان) که از شیراز به تهران آمده بود، با اجرای گرم و صمیمیاش حالوهوای بومی برنامه را تقویت کرد. در بخش پایانی، خوانندهای با اجرای اشعار حافظ، یاد و نام این شاعر بزرگ شیرازی را زنده کرد و با صدایی دلنشین، مخاطبان را به دنیای عرفان و شعر برد.
محمدجانی تأکید میکند: این ویژهبرنامهها با هدف معرفی ظرفیتهای فرهنگی، هنری و علمی استان فارس، بهویژه شهر شیراز تهیه و پخش شد و مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.
پرداختن به مهد آموزش در یک برنامه
برنامه «همشاگردی سلام» شبکه آموزش از جمله برنامههایی است که هر بار با سفرهای ایرانجان همراه میشود تا بتواند رویکردهای خاص برنامه خود را بهسمت همان استان ببرد و از زاویه تازهتری به آن نگاه کند. حامد مهربانی مجری و سردبیر این برنامه درباره رویداد ملی ایرانجان و نحوه پرداختن به هر استان در برنامه فوق به جامجم میگوید: استان فارس از منظر فرهنگی در میان استانهای ایران ویژگی خاصی دارد چراکه هر مدل مدرسهای را در خود جای داده است. علاوه بر مدارس شهری و روستایی، مدرسه عشایری بسیاری در این استان داریم که قابل توجه است. تلاش کردیم به این مدارس بپردازیم و به این بهانه گونههای مختلف مدارس ایران را در برنامه نشان دهیم چراکه واقعیت آموزش و پرورش در ایران، در همه این گونهها جریان دارد. مهربانی بیان میکند: علاوه بر این رویکرد پوششی و پرداختن به همه مدارس، سراغ سوژههای خاص و ویژه هم خواهیم رفت. بهعنوان مثال در شیراز یک مدرسه عشایری وجود دارد که در دوران دفاع مقدس ۹۲شهید تقدیم انقلاب کرده و بیشترین تعداد شهید را در بین مدارس ایران دارد. این رکورد بسیار مهم است. هم برای استعدادی که این مدرسه در تربیت دانشآموزان غیور دارد، هم اینکه عشایری بودن آن جایگاه این گروه را در دفاع همیشگی از سرزمینمان نشان میدهد. برنامهریزی کردهایم به این مدرسه سر بزنیم و آیتمهای مستندی جذاب از آن تهیه کنیم. علاوه بر این، آیتمهای شیرین و بامزهای هم در سطح استان تهیه کردیم که به صورت میانبرنامه پخش خواهد شد. شکل برنامه هم به روال همیشگی ما داخل استودیو شبیه کلاس درس طراحی شده و دانشآموزانی از استان پشت نیمکتها همراه مایند و در گفتوگو با مهمان برنامه که نخبگان استانی هستند مشارکت میکنند.
شیراز، شهر نخبگان
حامد مهربانی ادامه میدهد: در سفر به نقاط مختلف کشور به بخشهای کمتوجهتر هم سر میزنیم و درباره وضعیت آموزش آنجا گزارش میدهیم. البته این الزام برای همه استانها یکسان نیست. ما برنامهسازی را با نگاه به قابلیتهای هر استان پیش میبریم. مثلا در ایلام رویکرد ما فرق میکرد چون پرداختن به هویت ایران در آنجا اهمیت زیادی داشت. در ایلام سعی کردیم نشان دهیم این استان چه هویتی دارد؛ از گذشته و تاریخش گرفته تا دوران دفاع مقدس و حال حاضر که مهمترین مسیر ورود عزاداران اربعین به زیارت امام حسین است. در عین حال، بیشتر روی چهرههای شاخص و مفاخر ایلام تمرکز کردیم اما این بار در استان فارس داستان متفاوت است. تلاش میکنم ظرفیتهای آموزشی و پرورشی این منطقه را بهخوبی نشان دهم، نخبهپروری آن را به تصویر بکشم و نمونههای فراوانی از عدالت ملی را در اینجا پیدا کنم و به نمایش بگذارم. چرا این قابلیت نباید در استانهای دیگر ما وجود داشته باشد؟ حتی استان سیستان و بلوچستان که قرار است در ماههای آینده به آن سفر کنیم. شاید بتوانیم چنین تجربهای را خلق کنیم.
او با اشاره به تحقیق گسترده در رسیدن به جزئیات مطالبات هر استان هم میگوید: اغلب از چند هفته قبل از شروع ایرانجان در هر استان، کار تحقیقاتی را آغاز میکنیم. همین الان که با شما صحبت میکنم، حدود سه هفته است روی موضوع مدارس و مسائل پیرامون آن، تحقیق گستردهای انجام دادهام؛ هم به تنهایی و هم با همکاری شبکه. در کنار این، چند روز ابتدای هفته برنامههای دیگران را بررسی میکنم تا محتوای تولیدشده را ببینم. یکی از کارهایی که انجام میدهم این است که قبل از سفر به هر استان، رسانههای محلی آن منطقه را شناسایی کنم و با مسائل، زبان، ادبیات و شوخیهای مردم آشنا شوم و بتوانم از این نکات در برنامه استفاده کنم. این جزئیات اهمیت زیادی دارند و تأثیرگذاری کلام را بهطور قابل توجهی افزایش میدهند.
مجری برنامه همشاگردی سلام در ادامه عنوان میکند: مخاطب خاص ما درواقع خانواده بزرگ آموزش و پرورش ایران است. یعنی حدود ۱۶میلیون دانشآموز که هر یک والدینی دارند، همراه ۳ تا ۴ میلیون معلم و همچنین حدود یک میلیون نفر دیگر مانند رسانههای آموزشی و مشاوران که در حوزه آموزش فعالیت میکنند. این جمعیت گسترده نشاندهنده اهمیت ویژه توجه به مسائل آموزشی و پرورشی کشور است. رویداد ایرانجان از این جهت که میخواهد ایران را بهصورت عادلانه نشان دهد، بسیار مؤثر بوده است. در این رویداد، تکلیف ما مشخص است و قرار نیست یک استان دهها بار پوشش داده شود بلکه هر استان حداقل یکبار در این برنامه دیده خواهد شد. عدالت در پوشش و توجه به همه استانها اساس کار ماست. این مأموریت فراتر از وظایف شبکههای استانی است و قرار است با بهرهگیری از تمام ظرفیتهای صداوسیما، شامل تلویزیون و رادیو، در مدت یک هفته به هر استان پرداخته شود.
موضوعات جذاب در استانها
حامد مهربانی به نکتهای اشاره میکند که در رویداد ایرانجان بیشتر مورد توجه قرار گرفته: نکتهای که میخواهم بیان کنم ممکن است مورد نقد و گلایه بسیاری از عوامل برنامهساز باشد که میگویند امکانات اینجا کافی نیست و کیفیت مطلوب را نداریم اما همین موضوع خودش یک اتفاق جالب است و میتواند تلنگری به مسئولان باشد که بعضی استانها ظرفیت برنامهسازی پایینی دارند و باید برای رفع این مشکل تدبیر شود. سوژهها کم نیستند. همه استانها پر از موضوعات جذاب و متنوعند و در هر استان بینهایت سوژه قابل توجه وجود دارد. ایرانجان باعث شده مسیر هموار شود و حداقل دیگر بهانهای برای نرفتن به آن استانها نداشته باشیم.
این مجری ادامه میدهد: در بسیاری از استانها دیدهام که استانداری یا نهادهای دیگر پای کار آمده و بهصورت جدی اعلام کردهاند اگر تا پیش از این امکاناتی نداشتهاید، حتما باید این موارد را فراهم کنید. بهعنوان مثال، سایر ارگانهای استان وقتی میبینند از سراسر کشور تیمهای برنامهساز به آنجا میآیند و برنامه میسازند، بلافاصله واکنش نشان میدهند و تلاش میکنند استانداردهای خود را به سطح ملی برسانند نه در حد یک رسانه استانی یا محلی. این یکی از دستاوردهای بسیار خوب این طرح است که ویژگیهای زیادی دارد و به باور من، در ادامه میتواند تحولات مثبتی در کوتاهمدت و میانمدت ایجاد کند و نتایج رضایتبخش خود را به نمایش بگذارد.