طرح‌های زمین مانده آسمان را سیاه کرد
آلودگی هوا در خوزستان دیگر یک مسأله اقلیمی یا بحران دوره‌ای نیست، بلکه به معضلی ساختاری بدل شده که زندگی روزمره مردم را از نفس انداخته است. از اهواز تا آبادان و ماهشهر سایه غلیظ ریزگردها، آلاینده‌های صنعتی و فرسودگی زیرساخت‌های زیست‌محیطی، کیفیت زیست مردم خوزستان را به مرز هشدارهای مکرر رسانده است.
درحالی‌که هر سال وعده‌هایی برای مهار کانون‌های گردوغبار و کنترل صنایع آلاینده از سوی استاندار خوزستان مطرح می‌شود اما همچنان شاخص آلودگی هوا از حد بحرانی عبور می‌کند و مدارس و ادارات را به تعطیلی می‌کشاند.
حال پرسش اصلی این است که چرا پس از سال‌ها تدوین طرح‌ها و برگزاری جلسات متعدد، وضعیت هوا در این استان بهبود محسوسی نیافته؟ ضعف در حکمرانی محیط زیست، ناتوانی در الزام صنایع به رعایت استانداردها و فقدان یک برنامه واحد و قابل ارزیابی، بحران را از مرز هشدار گذرانده و آن را به چالشی پایدار برای سلامت عمومی، اقتصاد شهری و اعتماد اجتماعی تبدیل کرده است.
قرارداد جمع‌آوری ۳۰ مشعل
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به تذکرش به رئیس‌جمهور درخصوص آلودگی هوا می‌گوید: به دکتر پزشکیان گفتیم مسئولیت این موضوع متوجه اوست و باید آن را پیگیری کند.اگر جلوی این مسائل گرفته نشود حلبچه‌ای دیگر درراه خوزستان است.زیرا بسترهورالعظیم مملواز آلودگی‌های زمان جنگ است و این دودها خطرناکند. به دیگر متولیان امر از جمله سازمان محیط زیست نیز تذکر داده شده است.
سیدمحسن موسوی‌زاده ادامه می‌دهد: عراق باید ملزم به رهاسازی آب شود اما نسبت به این مسأله تساهل می‌کند. لذا وزارت امور خارجه و سازمان ملل باید در این خصوص رایزنی‌هایی انجام دهند.
وی با اشاره به آلودگی ناشی از فلرهای نفتی تصریح می‌کند: هفته گذشته وزارت نفت برای جمع‌آوری ۳۰مشعل قراردادی با یک شرکت چینی منعقد کرد که مقررشدمدت۱۸ماه این فلرها در محدوده اهواز وگچساران خاموش،گازهای آن جمع‌آوری و صادر شود. همچنین به شرکت توسعه نیشکرتذکراتی داده شده که درراستای آن هارنسترهای برخی نقاط را فعال کرده‌اند.
موسوی‌زاده با انتقاد از تعطیلی مدارس می‌گوید: این کار پاک کردن صورت مسأله است و راه حل محسوب نمی‌شود. با گذشت تقریبا ۵۰روز از آغاز سال تحصیلی اکنون شاهد تعطیلی مدارس مقاطع ابتدایی و متوسطه تا پایان ماه هستیم؛اقدامی که به هیچ وجه قابل قبول نیست. خوزستان در بهاری‌ترین روزهای آموزشی به‌سر می‌برد و این تعطیلی‌ها، افت تحصیلی را به‌دنبال خواهد داشت.برای مهار دود و کنترل آلودگی هوا روش‌های متعدد از جمله استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها، دانش فناورانه و پهپادها مدنظر قرار داده شده اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
با توجه به این‌که حدود ۲۵هزار هکتار از مساحت تالاب هورالعظیم تحت تأثیر مستقیم آتش‌سوزی قرار داشت لذا اثرگذاری هواپیمای آبپاش کمتر از ۵درصد بوده. بنابراین می‌توان گفت عملا این راه حل موفقیت‌آمیز نبوده است. در همین راستا محمدجواد اشرفی آلودگی هوای خوزستان را ناشی از چند منبع اصلی می‌داند و می‌گوید: اثرات تجمعی آنها باعث تداوم شرایط ناسالم هوا شده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان با بیان این‌که حمل و نقل شهری بیشترین نقش در تولید آلاینده‌ها را دارد، اظهار می‌کند: طبق مطالعات دانشگاهی حدود ۶۶درصد آلودگی هوا شامل این بخش است. همچنین فلرهای نفتی حدود ۱۶درصد در تولید آلاینده‌ها سهم دارند. وی تصریح می‌کند: سوزاندن زباله و لاستیک‌های فرسوده در حاشیه شهر‌ها نیز از منابع پنهان اما مؤثر آلودگی هواست. این در حالی است که چندی پیش اشرفی گفته بود ۹درصد ذرات آلاینده منتشر شده در هوای اهواز توسط فلرهای نفتی و ۸۵درصد منوکسیدکربن نیز توسط منابع متحرک یعنی حمل و نقل شهری تولید می‌شود.
کودکان، قربانی آلاینده‌ها
تعطیلی مدارس و تغییر ساعات کاری ادارات براساس پروتکل‌های ملی کیفیت هوا انجام می‌شود و به گفته مسئولان در صورت عبور شاخص از عدد ۲۰۰، تعطیلی ادارات در دستور کار قرار می‌گیرد. دکتر مصیب رفیعی‌پور، مدیر امور بیماری‌ها و مراکز تشخیصی_درمانی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مصاحبه اخیر خود با رسانه‌ها گفته در پی آلودگی هوای اهواز، در ۲۴ساعت منتهی به ساعت ۸صبح ۱۹آبان رکورد مراجعه‌کنندگان قلبی_تنفسی و غیرعفونی با مراجعه ۱۱۰۰بیمار منتسب آلودگی هوا به مراکز درمانی شکسته شده که ۱۵۰نفر از آنها را کودکان تشکیل می‌دادند.
وی در ادامه می‌گوید: راهکارهایی که تاکنون برای کنترل آلودگی هوا در پیش گرفته شده مؤثر نبوده است. ممکن است رادیکال‌های موجود در آلودگی هوا علائم تنفسی نداشته باشند اما در خون نفوذکرده باشند یا به سرطان تبدیل شوند. همچنین ممکن است به مشکلات تنفسی و ریوی منجر شوند و فعلا علائم آن بروز پیدا نکند.با وجود این‌که تداوم روند آلودگی هوا، بیماری‌ها به‌‌خصوص در کودکان را افزایش داده اما گویی روند برخورد با این معضل به‌صورت عادی طی می‌شود. در جلسه اضطراری شورای هماهنگی مدیریت بحران خوزستان، بسته جامع مقابله با آلودگی هوای خوزستان در سه بازه زمانی تصویب شد که استاندار دستگاه‌های اجرایی را موظف کرد در کوتاه‌ترین زمان ممکن مصوبات را درراستای کاهش آلودگی هوا اجرایی کنند.
استاندارخوزستان باتأکیدبرممنوعیت‌کامل‌سوزاندن بقایای‌گیاهی وضایعات‌کشاورزی‌می‌گوید:با‌متخلفان برخورد قضایی خواهد شد. سازمان مدیریت پسماند موظف به جمع‌آوری اصولی زباله‌ها بدون سوزاندن است و شرکت‌های نیشکری نیز باید از سوزاندن مزارع خود جلوگیری کنند. سیدمحمدرضا موالی‌زاده با اشاره به صدور دستور فوری توزیع بنزین یورو ۴ در اهواز و شهرهای صنعتی می‌افزاید: تا پایان سال جاری، کل استان باید تحت پوشش سوخت استاندارد قرار گیرد. همچنین تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تشدید نظارت بر مراکز معاینه فنی خودروها در دستور کار قرار دارد.
آلودگی هوا در خوزستان فراتر از یک مشکل محیط زیستی ساده، به یک چالش پیچیده سلامت عمومی تبدیل شده که گروه‌های آسیب‌پذیر به‌ویژه کودکان را تحت بیشترین مخاطره قرار می‌دهد.این وضعیت نشان می‌دهد که مراقبت از کودکان تنها یک وظیفه خانوادگی نیست،بلکه یک‌مسأله اجتماعی وزیست‌محیطی است ومستلزم هماهنگی بین‌بخشی و سیاست‌گذاری هدفمند. کاهش اثرات آلودگی هوا نیازمند رویکردی سیستماتیک و جامع است که شامل همکاری مؤثر دستگاه‌های اجرایی، کاهش ترددهای غیرضروری، مدیریت علمی پسماندها و پیشگیری از آتش‌سوزی مزارع می‌شود. علاوه بر این، پایش مستمر کیفیت هوا، اطلاع‌رسانی علمی به جامعه و تدوین استانداردهای اجرایی برای فعالیت‌های شهری و کشاورزی از جمله ابزارهای حیاتی برای کاهش ریسک‌های سلامت عمومی هستند. در نهایت حل معضل آلودگی هوای خوزستان مستلزم تلفیق دانش محیط‌زیست و سیاست‌گذاری سلامت عمومی است تا نه‌تنها شرایط زیست‌محیطی بهبود یابد بلکه سلامت و ایمنی نسل آینده نیز تضمین شود.
حال پرسش اصلی این است که چرا پس از سال‌ها تدوین طرح‌ها و برگزاری جلسات متعدد، وضعیت هوا در این استان بهبود محسوسی نیافته؟ ضعف در حکمرانی محیط زیست، ناتوانی در الزام صنایع به رعایت استانداردها و فقدان یک برنامه واحد و قابل ارزیابی، بحران را از مرز هشدار گذرانده و آن را به چالشی پایدار برای سلامت عمومی، اقتصاد شهری و اعتماد اجتماعی تبدیل کرده است.
قرارداد جمع‌آوری ۳۰ مشعل
نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به تذکرش به رئیس‌جمهور درخصوص آلودگی هوا می‌گوید: به دکتر پزشکیان گفتیم مسئولیت این موضوع متوجه اوست و باید آن را پیگیری کند.اگر جلوی این مسائل گرفته نشود حلبچه‌ای دیگر درراه خوزستان است.زیرا بسترهورالعظیم مملواز آلودگی‌های زمان جنگ است و این دودها خطرناکند. به دیگر متولیان امر از جمله سازمان محیط زیست نیز تذکر داده شده است.
سیدمحسن موسوی‌زاده ادامه می‌دهد: عراق باید ملزم به رهاسازی آب شود اما نسبت به این مسأله تساهل می‌کند. لذا وزارت امور خارجه و سازمان ملل باید در این خصوص رایزنی‌هایی انجام دهند.
وی با اشاره به آلودگی ناشی از فلرهای نفتی تصریح می‌کند: هفته گذشته وزارت نفت برای جمع‌آوری ۳۰مشعل قراردادی با یک شرکت چینی منعقد کرد که مقررشدمدت۱۸ماه این فلرها در محدوده اهواز وگچساران خاموش،گازهای آن جمع‌آوری و صادر شود. همچنین به شرکت توسعه نیشکرتذکراتی داده شده که درراستای آن هارنسترهای برخی نقاط را فعال کرده‌اند.
موسوی‌زاده با انتقاد از تعطیلی مدارس می‌گوید: این کار پاک کردن صورت مسأله است و راه حل محسوب نمی‌شود. با گذشت تقریبا ۵۰روز از آغاز سال تحصیلی اکنون شاهد تعطیلی مدارس مقاطع ابتدایی و متوسطه تا پایان ماه هستیم؛اقدامی که به هیچ وجه قابل قبول نیست. خوزستان در بهاری‌ترین روزهای آموزشی به‌سر می‌برد و این تعطیلی‌ها، افت تحصیلی را به‌دنبال خواهد داشت.برای مهار دود و کنترل آلودگی هوا روش‌های متعدد از جمله استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها، دانش فناورانه و پهپادها مدنظر قرار داده شده اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
با توجه به این‌که حدود ۲۵هزار هکتار از مساحت تالاب هورالعظیم تحت تأثیر مستقیم آتش‌سوزی قرار داشت لذا اثرگذاری هواپیمای آبپاش کمتر از ۵درصد بوده. بنابراین می‌توان گفت عملا این راه حل موفقیت‌آمیز نبوده است. در همین راستا محمدجواد اشرفی آلودگی هوای خوزستان را ناشی از چند منبع اصلی می‌داند و می‌گوید: اثرات تجمعی آنها باعث تداوم شرایط ناسالم هوا شده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان با بیان این‌که حمل و نقل شهری بیشترین نقش در تولید آلاینده‌ها را دارد، اظهار می‌کند: طبق مطالعات دانشگاهی حدود ۶۶درصد آلودگی هوا شامل این بخش است. همچنین فلرهای نفتی حدود ۱۶درصد در تولید آلاینده‌ها سهم دارند. وی تصریح می‌کند: سوزاندن زباله و لاستیک‌های فرسوده در حاشیه شهر‌ها نیز از منابع پنهان اما مؤثر آلودگی هواست. این در حالی است که چندی پیش اشرفی گفته بود ۹درصد ذرات آلاینده منتشر شده در هوای اهواز توسط فلرهای نفتی و ۸۵درصد منوکسیدکربن نیز توسط منابع متحرک یعنی حمل و نقل شهری تولید می‌شود.
کودکان، قربانی آلاینده‌ها
تعطیلی مدارس و تغییر ساعات کاری ادارات براساس پروتکل‌های ملی کیفیت هوا انجام می‌شود و به گفته مسئولان در صورت عبور شاخص از عدد ۲۰۰، تعطیلی ادارات در دستور کار قرار می‌گیرد. دکتر مصیب رفیعی‌پور، مدیر امور بیماری‌ها و مراکز تشخیصی_درمانی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مصاحبه اخیر خود با رسانه‌ها گفته در پی آلودگی هوای اهواز، در ۲۴ساعت منتهی به ساعت ۸صبح ۱۹آبان رکورد مراجعه‌کنندگان قلبی_تنفسی و غیرعفونی با مراجعه ۱۱۰۰بیمار منتسب آلودگی هوا به مراکز درمانی شکسته شده که ۱۵۰نفر از آنها را کودکان تشکیل می‌دادند.
وی در ادامه می‌گوید: راهکارهایی که تاکنون برای کنترل آلودگی هوا در پیش گرفته شده مؤثر نبوده است. ممکن است رادیکال‌های موجود در آلودگی هوا علائم تنفسی نداشته باشند اما در خون نفوذکرده باشند یا به سرطان تبدیل شوند. همچنین ممکن است به مشکلات تنفسی و ریوی منجر شوند و فعلا علائم آن بروز پیدا نکند.با وجود این‌که تداوم روند آلودگی هوا، بیماری‌ها به‌‌خصوص در کودکان را افزایش داده اما گویی روند برخورد با این معضل به‌صورت عادی طی می‌شود. در جلسه اضطراری شورای هماهنگی مدیریت بحران خوزستان، بسته جامع مقابله با آلودگی هوای خوزستان در سه بازه زمانی تصویب شد که استاندار دستگاه‌های اجرایی را موظف کرد در کوتاه‌ترین زمان ممکن مصوبات را درراستای کاهش آلودگی هوا اجرایی کنند.
استاندارخوزستان باتأکیدبرممنوعیت‌کامل‌سوزاندن بقایای‌گیاهی وضایعات‌کشاورزی‌می‌گوید:با‌متخلفان برخورد قضایی خواهد شد. سازمان مدیریت پسماند موظف به جمع‌آوری اصولی زباله‌ها بدون سوزاندن است و شرکت‌های نیشکری نیز باید از سوزاندن مزارع خود جلوگیری کنند. سیدمحمدرضا موالی‌زاده با اشاره به صدور دستور فوری توزیع بنزین یورو ۴ در اهواز و شهرهای صنعتی می‌افزاید: تا پایان سال جاری، کل استان باید تحت پوشش سوخت استاندارد قرار گیرد. همچنین تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تشدید نظارت بر مراکز معاینه فنی خودروها در دستور کار قرار دارد.
آلودگی هوا در خوزستان فراتر از یک مشکل محیط زیستی ساده، به یک چالش پیچیده سلامت عمومی تبدیل شده که گروه‌های آسیب‌پذیر به‌ویژه کودکان را تحت بیشترین مخاطره قرار می‌دهد.این وضعیت نشان می‌دهد که مراقبت از کودکان تنها یک وظیفه خانوادگی نیست،بلکه یک‌مسأله اجتماعی وزیست‌محیطی است ومستلزم هماهنگی بین‌بخشی و سیاست‌گذاری هدفمند. کاهش اثرات آلودگی هوا نیازمند رویکردی سیستماتیک و جامع است که شامل همکاری مؤثر دستگاه‌های اجرایی، کاهش ترددهای غیرضروری، مدیریت علمی پسماندها و پیشگیری از آتش‌سوزی مزارع می‌شود. علاوه بر این، پایش مستمر کیفیت هوا، اطلاع‌رسانی علمی به جامعه و تدوین استانداردهای اجرایی برای فعالیت‌های شهری و کشاورزی از جمله ابزارهای حیاتی برای کاهش ریسک‌های سلامت عمومی هستند. در نهایت حل معضل آلودگی هوای خوزستان مستلزم تلفیق دانش محیط‌زیست و سیاست‌گذاری سلامت عمومی است تا نه‌تنها شرایط زیست‌محیطی بهبود یابد بلکه سلامت و ایمنی نسل آینده نیز تضمین شود.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گوناگون
گفت و گو
حجتالاسلام سعید داوودی می‌گوید عفاف بدون حجاب ناقص است و حجاب بدون رعایت عفاف، بیمعنا
حفظ کانون خانواده، مهمترین فلسفه حجاب
«جام‌جم» در گفت‌وگو با رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس آسیای غربی و مرکزی یونسکو بررسی کرد
میراث ناملموس گنجینه هویت ملی
