آمارهای رسمی از میزان بالای مخاطب و رضایت مردمی، در کنار شکلگیری اسناد بالادستی و ارائه بازخوردهای دقیق به مراکز و تولیدکنندگان برنامهها، نشان میدهد ایرانجان از یک برنامه مناسبتی عبور کرده و به الگویی منسجم برای سیاستگذاری رسانهای استانمحور در رسانهملی بدل شده است.
تازهترین مقصد به پایانرسیده ایرانجان، استان گلستان بود که طی یک هفته برای مخاطبان معرفی و مسائل مختلف پیرامون آن، روی آنتن تشریح و برنامههای مختلفی پیرامون آن پخش شد. پیش از برگزاری و بعد از اتمام رویداد، یک نظرسنجی جامع از سوی مرکز تحقیقات صداوسیما انجام شد تا میزان تاثیرگذاری ایرانجان در معرفی استان و رضایت مردم سنجیده شود. آمار استانهای قبلی به مرور در حال افزایش بود و حالا آمارهای تازه، نشان از حفظ رضایت مردم استان دارد؛ آمارهایی که قطار ایرانجان به سمت مقصد درستی حرکت میکند.
درصدهای رو به رشد
محسن شاکرینژاد، رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در بیان تازهترین آمار ایرانجان و درباره میزان مخاطب و سطح رضایت مردم از برگزاری این رویداد به روزنامه جامجم گفت: میزان مخاطب رویداد ایرانجان گلستان در کل کشور ۶۱.۵درصد بوده و میزان رضایت مردم استان گلستان از برگزاری آن به ۸۲.۵درصد رسیده است.
به گفته او، در استان خوزستان ۷۵ درصد، در ایلام ۸۱درصد، در اصفهان ۷۳درصد، در فارس ۷۴ درصد و در خراسان جنوبی ۸۶.۷درصد از مردم از این رویداد احساس رضایت داشتهاند.
نظرسنجیهای استاندارد در یک رویداد ملی
رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما تأکید کرد: مرکز تحقیقات در طول چند دوره برگزاری رویداد ایرانجان توانسته است به یک قالب استاندارد دست پیدا کند که به بهبود کیفیت برگزاری این رویداد کمک میکند. درواقع، نظرسنجیها به مرور قوام یافته، چارچوب آنها مشخص شده و به یک الگوی دقیق و استاندارد رسیدهاند.
وی افزود: مراکز مختلف براساس همان استانداردهایی که برای آنها طراحی و تدوینشده، برنامهریزی و اقدام میکنند. به بیان دیگر، الگوی کلی رویداد ایرانجان پس از برگزاری این چند دوره بهخوبی مشخص شده و سایر مراکز نیز در همان چارچوب در حال فعالیت و تلاش هستند.
تدوین سندی برای نظام مسائل استانها
اما نکته مهم اینجاست که برگزاری رویداد ایرانجان به یکصدایی دربیان نظام مسائل استانهامنجر شده است.معاون امور استانهای رسانهملی مردادماه امسال درباره این سند گفته بود: در۱۰ ماه گذشته، همه استانها سند زیستبوم خود را تدوین کردهاند؛ سندی که ناظر بر ۴۳ چالش اصلی هر استان است ودر آن، تمامی نظامهای مسألهمحور استانها احصا شده است.
در حقیقت فراتر از آمارهای مربوط به میزان مخاطب و رضایت مردمی، دستاورد محوری دیگر رویداد ایرانجان را باید در تأثیر آن بر ساماندهی گفتمان استانها و ایجاد وحدت رویه در طرح مسائل بومی جستوجو کرد؛ مسیری که با اتکا به اسناد پژوهشی و برنامهریزی منسجم،به همافزایی رسانههای استانی وتمرکز براولویتهای واقعی هراستان منجر شده است.
کیخا، معاون امور استانهای سازمان صداوسیما در همین رابطه گفته بود استان مازندران یکی از کاملترین اسناد زیستبوم را دارد که در قالب سندی ۵۰۰ صفحهای تدوین شده است.همچنین سند اقدام، چارچوب فعالیت رسانههای استانی را در سه سال آینده ترسیم میکند. به گفته او ضروری است مسئولان استان نیز در جریان سند زیستبوم و سند اقدام قرار بگیرند و اولویتها با تکیه بر عقل جمعی و همکاری نخبگان بومی تعیین و اجرایی شود.
تدوین اسناد هماهنگ
در همین چارچوب و در ادامه روند نهادینهسازی یک نگاه مسألهمحور به فعالیت رسانههای استانی، اسناد بالادستی ایرانجان بهعنوان پشتوانه اصلی طراحی و اجرای این رویداد شکل گرفتهاند؛ اسنادی که حاصل کار مشترک بخشهای پژوهشی و مدیریتی رسانهملی هستند. رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما درباره این اسناد میگوید: همکاران ما در مراکز استانها، در واحدهای پژوهشی، با همکاری ستاد معاونت امور استانها سند زیستبوم را تدوین کردند که مبنای رویداد ایرانجان شده است. براساس این سند، یک سند اقدام نیزطراحی شده و فعالیتها برهمان اساس پیش میرود.این سند حاصل همکاری مرکز تحقیقات صداوسیما، واحد پژوهش مراکز استان و معاونت امور استانهاست و طراحی و نهایی شده است.
وی همچنین تأکید کرد: تمامی نظرسنجیهای انجامشده در رویداد ایرانجان در اختیار مراکز استان قرار میگیرد و تاکنون همکاری خوبی با ما داشتهاند. درواقع، این بازخوردها به خود تولیدکنندگان برنامهها نیز ارائه میشود.
یک اثرسنجی عمیق
شاکرینژاد پیش از این نیز گفته بود: ما برای بررسی اثرسنجی رویداد ملی ایران جان درچند مرحله و در مراکز گوناگون پرسشنامهای تهیه کردیم که شامل معرفی اشخاص شناختهشده، اماکن معروف و ظرفیتهای استان است. وقتی میگوییم بهصورت میانگین ایران جان بیش از ۶۰ درصد مخاطب دارد، یعنی بیش از ۵۰ میلیون نفر از مردم آن را دنبال کردهاند و این آمارها در عصر ارتباطات بسیار ارزشمند است.
رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما با بیان آنکه در این اثرسنجی سؤالاتی میپرسیم که امکان اثرسنجی دارد و در هر هفته از ایران جان سه موج اثرسنجی انجام میشود، افزود: پیش از رویداد ازافراد پرسشهایی میشودوبعد ازیک هفته درسه سطح بینش، نگرش و کنش نظرسنجی دیگری انجام میگیرد. اکنون پنج موج از ایران جان رقم خورده است و شاهد تفاوتهای معناداری در نگرش، احساس و میزان آگاهی مردم نسبت به هر استان در پیش و پس از آزمون بودهایم. میدانیم که ایران، تهران نیست و تهران هم فقط بالای شهر تهران نیست. رویداد ملی ایران جان روی همین نکات تأکید دارد.
آنچه که شاکرینژاد و دیگر مدیران رسانهملی بر آن تأکید میکنند، میزان تأثیرگذاری رویداد ایرانجان در مخاطبان به لحاظ معرفی ظرفیتها و فرصتهای این استانهاست. اما در کنار آن، بحث تدوین نظاممسائل هر استان قابل توجه است که نباید در کنار دیگر اثرات ایران جان، از آن غافل شد.