ضرب‌الاجل معیشتی

بااین‌حال، بانک مرکزی روز گذشته جزئیات نرخ تورم آبان ۱۴۰۴ را منتشر کرد که براساس‌آن، تورم سالانه در مناطق شهری کشور برای یک سال منتهی به پایان آبان به ۴۱درصد رسیده است. نرخ تورم ماهانه نیز در این ماه ۳.۴درصد ثبت شده که نشان‌دهنده رشد محسوس قیمت‌ها نسبت به مهرماه است.
طبق اعلام بانک مرکزی، تورم نقطه‌به‌نقطه آبان به ۴۷.۶درصد رسیده؛ به این معنا که خانوارهای شهری برای خرید سبدی مشابه از کالا و خدمات، تقریبا ۴۸درصد بیشتر از آبان سال گذشته هزینه کرده‌اند. بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در ۱۲ماه گذشته نیز به همین آبان تعلق دارد که افزایش قابل توجه قیمت‌ها را نسبت به دوره‌های مشابه سال‌های گذشته نشان می‌دهد.نرخ تورم خدمات در آبان ۳۷.۶درصد اعلام شده، درحالی‌که این رقم در آبان ۱۴۰۳ حدود ۴۷درصد بود. در مقابل، نرخ تورم کالاها نسبت به آبان سال گذشته تقریبا دوبرابر شده و به ۴۴.۸درصد رسیده است.بررسی گروه‌های هزینه‌ای نشان می‌دهد که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها همچنان تورم بالاتری نسبت به دیگر کالاها داشته و این امر فشار بیشتری بر معیشت خانوارها وارد کرده است.
در شرایطی که فشار تورمی روزبه‌روز سنگین‌تر می‌شود، مجلس تلاش دارد نقش نظارتی خود را پررنگ‌تر ایفا کرده و با ارسال هشدارهایی به پاستور، نسبت به تداوم وضعیت موجود ابراز نگرانی کند. از سوی دیگر، دولت نیز با محدودیت‌های ساختاری و چالش‌های مزمن اقتصادی روبه‌روست؛ چالش‌هایی که حل‌وفصل آنها نیازمند هماهنگی میان قواست. حالا بهارستان پرونده اقتصاد و معیشت مردم را روی میز قرار داده است.

افزایش قیمت کالاها از سال  گذشته
از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم برخی کارشناسان نسبت به سیاست‌گذاری اقتصادی انتقاد داشتندوبعداز۱۹۲روز از فعالیت وزرای دولت، نمایندگان مجلس عبدالناصر همتی وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی را استیضاح کردند؛ به این دلیل که معتقدبودندسیاست‌گذاری وزارت اقتصاددرآن زمان باعث شده تاانتظارات تورمی افزایش یابد.آمارهانشان می‌دهد خوراکی‌ها در سبد هزینه‌ای خانوارها به‌خصوص دهک‌های متوسط و پایین بیشترین سهم را دارند، به همین دلیل تغییر قیمت آن بیش ازهرچیز دیگری به‌صورت مستقیم روی معیشت مردم اثرمی‌گذارد.دهک‌های پایین بخش عمده درآمدشان صرف مواد غذایی می‌شود و هر درصد افزایش قیمت در خوراکی‌ها برای این گروه‌ها چندبرابر حس می‌شود.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، رشد قیمت‌ها در ۱۵ماه ابتدایی فعالیت دولت منتهی به آبان سال‌جاری بیشترین افزایش قیمت مربوط به لوبیا چیتی با ۲۸۰درصد است. برنج ایرانی و خارجی نیز در دولت چهاردهم به ترتیب بیش از ۱۷۷ و ۸۵.۵درصد گران شد. در گروه لبنیات که مصرف آن برای خانوارها ضروری است نیز افزایش قیمت‌ها شدید بوده به‌طوری‌که کره ۱۰۲.۷درصد، شیر پاستوریزه ۷۴ درصد و پنیر ۷۲.۸درصد گران شده است. طبق این قیمت‌ها ماکارونی نیز افزایش قیمت ۶۸.۷درصدی را ثبت کرده‌؛ در حالی‌که قیمت کالاها در بازار با افزایش قیمت بیشتری روبه‌رو بوده است. این درحالی است که از پایان آبان امسال تا دیروز (پایان آذر) روند افزایش قیمت‌ها ادامه داشت.
کارشناسان معتقدند دولت اگر تصمیم بگیرد که کابینه اقتصادی خود را ترمیم کند هزینه کمتری برای اقتصاد کشور خواهد داشت؛ به این دلیل که اگر مجلس تصمیم بگیرد وزیری را استیضاح کند آن وزارتخانه سه ماه با سرپرست اداره خواهد شد و بعد از معرفی فرد جدید دوباره فرآیند رای اعتماد باید انجام شود اما اگر دولت این اقدام را انجام دهد این مدت زمان کمتر خواهد بود.
   
مجلس مجبور به استیضاح وزرا می‌شود؟
محمدباقر قالیباف،رئیس مجلس شورای اسلامی روزگذشته درآغاز جلسه علنی بهارستان و درنطق پیش از دستورخود گفت: اما آنچه امروز مهم‌تر است به آن بپردازیم دغدغه‌ها و نگرانی‌های مردم درگرانی‌ افسارگسیخته‌ کالاهای‌ معیشتی مخصوصا افزایش‌ قیمت ارز و طلاست که یا بخشی از دلایل یا بهانه‌ گرانی‌ها محسوب می‌شود. بنابراین مجلس با جدیت این مسأله را پیگیری کرده و خواهد کرد.وی ادامه داد: درهفته‌ای‌ که نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه پیگیر مسائل منطقه‌ای بودند، اینجانب به‌عنوان رئیس‌مجلس ورؤسای‌ کمیسیون‌های اقتصادی وبرنامه وبودجه وبرخی دیگر ازنمایندگان در جلسات متعدد با وزرا و اعضای هیات دولت گرانی‌ها و افزایش قیمت ارز را مورد بررسی قرار دادیم و در هفته‌ جاری، جلسه‌ نظارتی سه‌شنبه نیز با حضور وزرای امور اقتصادی، جهادکشاورزی، صنعت و رؤسای سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی به جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم، اجرای قانون کالابرگ و مدیریت بازار ارز اختصاص یافته است.
رئیس مجلس تاکید کرد: درصورتی‌که این اقدامات به نتیجه نرسد برای رسیدن به کمترین زمان و تنش، اولویت با ترمیم کابینه توسط دولت است و اگر اصلاحات ضروری توسط دولت محترم صورت نگیرد، نمایندگان مجبور به آغاز فرآیند استیضاح خواهند شد.

نمایندگان چه گفتند؟

همه مشکلات به هجوم دشمن یا تحریم برنمی‌گردد
سید شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس:ناترازی مرکب وتورم مزمن همراه بارشد اقتصادی صفربه عنوان دو معضل در ایجاد شرایط دشوار زندگی مردم است.درچنین شرایطی باید به دنبال ریشه‌یابی و چاره‌جویی باشیم. شناخت عمیق مردم، هجوم دشمن را متوقف ساخت از این رو مسئولیت سنگین درمان ناترازی مرکب و ناهماهنگی راهبردی بر عهده حکمرانی است. قاطبه مجلس و نمایندگان ملت ازهرگرایش سیاسی، از تدبیر سیاستی شایسته دولت برای غلبه بر معضلات، استقبال و پشتیبانی می‌کند. امروز انتظار از کابینه است که باانسجام وصلابت از بارمشکلات بکاهد.همه مشکلات ما به هجوم دشمن یا تحریم اهریمن برنمی‌گردد، اگرچه سهم این دو را نباید نادیده گرفت. منصفانه نیست که همه مشکلات را محصول عملکرد یک سال و چند ماهه دولت چهاردهم قلمداد کنیم؛ از این رو انتظار دارم که دولت نیز به جای احاله مشکلات به گذشته، به دنبال کاهش آن، بهبود نظام تدبیر و کاستن از ناهماهنگی باشد.
 
مردم دیگر تحمل قیمت‌ها را ندارند
حمیدرضا گودرزی: گرانی‌ها بیداد می‌کند؛ چرا توجه نمی‌شود، چرا وزیر اقتصاد و بانک مرکزی پاسخگو نیستند، چرا قیمت دلار را رها کردند و باعث مشکلات فراوانی شدند. اصلا روی‌مان نمی‌شود شب یلدا را به مردم تبریک بگوییم؛ زیرا قیمت آجیل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، برنج ۳۰۰ هزار تومان، گوشت یک میلیون تومان، مرغ ۱۵۰ هزار تومان و قیمت میوه هم نجومی شده است. مردم دیگر تحمل این قیمت‌ها را ندارند، دولت باید پاسخگو باشد.

رئیس‌جمهور کابینه را ترمیم کند
مجتبی یوسفی: اکنون درخصوص وضعیت بازار ارز، طلا، گوشت و مسکن، مردم هر هفته از ما نمایندگان می‌پرسند که نقش شما چیست و چه اقدامی انجام داده‌اید. بالاخره یا آقای رئیس‌جمهور باید خودشان نسبت به ترمیم کابینه اقدام کنند که این به معنای وفاق است یااگر مدیری نتوانسته وظایف خود را به‌درستی انجام دهد، نباید مردم با کوچک شدن سفره‌های‌شان هزینه سوءمدیریت را چه در حوزه کالاهای اساسی و چه در سایر موضوعات بپردازند.
     
تورم لجام‌گسیخته، امان مردم را بریده است
سید محمدسادات ابراهیمی: گرانی و تورم لجام‌گسیخته امان مردم را بریده و امروز کار از آمار و ارقام گذشته است. آقای رئیس‌جمهور، شما وعده کنترل قیمت ارز را دادید اما آیا می‌دانید قیمت ارز تاکنون چند درصد افزایش یافته است؟ وقتی کارشناسان اقتصادی علت سقوط ارزش پول ملی را خلق پول بی‌ضابطه توسط بانک‌ها، به‌ویژه بانک‌های خصوصی می‌دانند، چرا تصمیمی اساسی در این زمینه اتخاذ نمی‌کنید و چرا حتی یک لایحه برای برون‌رفت از شرایط ارائه نداده‌اید؟
     
سوء‌مدیریت، عامل گرانی‌ها
محمدتقی نقدعلی: وضعیت گرانی جانکاه کالاها غیرقابل قبول است، کما این‌که قیمت هرکیلو برنج ظرف مدت یک هفته ۵۰هزار تومان افزایش یافته است. امروز بار دیگر به دولت اولتیماتوم داده شد اما باید اولتیماتوم‌ها را تمام کنیم. لازم است این هفته استیضاح وزرا درصحن علنی بررسی شود،چراکه گرانی‌ها قابل تحمل نیست که بخش مهمی از آن به سوء‌مدیریت برمی‌گردد، بنابراین فرصت به دولت کافی است.