اهمال در انتشار فرهنگ فارسی

موسسه لغت‌نامه دهخدا درحال گردآوری مجموعه‌ای با عنوان لغت‌نامه فارسی است که تاکنون فقط حرف «آ» و «الف» از آن منتشر شده است. از سویی، گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به ریاست علی‌اشرف صادقی نیز در حال تدوین فرهنگ بزرگ فارسی است که آنان نیز هنوز در انتشار اولین حرف الفبای فارسی متوقف هستند. نکته جالب آنجاست که هر دو مرکز معتقدند فرهنگ آنان با جدیدترین شیوه‌های فرهنگ نویسی در حال تدوین است. انتشار این دو فرهنگ سبب شده گهگاه مسئولان یا پژوهشگران هر دو مرکز به اظهارنظرهایی بپردازند.

در تازه‌ترین اظهار نظر روز گذشته غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی در آیین آغازین هشتمین همایش زبان‌شناسی در دانشکده زبان‌های خارجی و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: یکی از فعالیت‌های فرهنگستان برای پاسداری از زبان فارسی، تالیف یک فرهنگ جامع فارسی به فارسی است. آخرین نسخه موجود در این زمینه، «فرهنگ دهخدا» است که گرچه ارزش آن محفوظ است، اما در دوره زندگی دهخدا و 70 سال پیش، دانش فرهنگ‌نگاری در ایران به پیشرفت امروز نرسیده بود. «فرهنگ دهخدا» تنها فرهنگ جامع ماست و این شایسته ملتی نیست که به زبان خود افتخار می‌کند.او افزود:‌ ما تلاش کردیم با مدیریت دکتر صادقی «فرهنگ جامع زبان فارسی» را تألیف کنیم. جلد اول این فرهنگ که فقط شامل حرف «آ» می‌شود، در هزار صفحه زیر چاپ است و احتمالا تا فروردین‌منتشر می‌شود.

این در حالی است که بیش از چند سال است فرهنگستان زبان و ادب فارسی وعده چاپ نخستین جلد این فرهنگ را می‌دهد و بارها حدادعادل بر ضرورت انتشار این فرهنگ لغت تاکید کرده است.از سوی دیگر موسسه لغت‌نامه دهخدا نیز از زمان مرحوم علامه شهیدی درصدد بود تا لغت‌نامه‌ای امروزی‌تر از لغت‌نامه دهخدا منتشر کند که آنها نیز در اولین حرف فارسی متوقف شده‌اند.

معلوم نیست با گذشت چند سال، چرا هیچ یک از این دو مرکز عزمی راسخ از خود نشان نمی‌دهند و گامی عملی برای انتشار فرهنگی از واژگان فارسی برنمی‌دارند؛ آن هم در شرایطی که زبان یکی از ارکان هویت ملی تلقی می‌شود.