تا چشم کار میکند در هر گوشه و کنار خودرو پارک شده است؛ خودروهایی که روی همهشان تابلویی قرار دادهاند که روی آن نوشته «فروشی»، صدای همهمه خریداران و دلالها بین صدای پخش اتومبیلها گم شده است، هرازگاهی خریداری سراغ مالک خودرویی را میگیرد و چانه زدن بر سر قیمت خودرو شروع میشود. در بازار خرید و فروش عبدلآباد که جمعهها رونق میگیرد، همه فروشندهها ادعا میکنند خودرویشان شرایط ایدهآلی دارد و اگر خریدار آن را نخرد، بیبرو برگرد ضرر کرده است. بعد از تعطیلات نوروزی سری به این بازار زدیم تا از چند و چون خرید و فروش خودروهایی که صفر کیلومتر نیستند، بیشتر بدانیم.
کافی است به منطقه 19 تهران نزدیک شوید آن وقت است که سیل حرکت خودروها اتوماتیکوار شما را به محله عبدلآباد و جایی که چند سالی است به پاتوق فروشندگان و خریداران خودروهای کارکرده تبدیل شده است، میرساند؛ در عبدلآباد همه مدل خودرو پیدا میشود از خودروهای ساخت داخل تا اتومبیلهای لوکس و مدل بالای خارجی.
بازار مکاره
در عبدلآباد فروشندگان خودرو برای جلبنظر خریدارها هر کاری که از دستشان بربیاید، انجام میدهند از زبان بازی بگیرید تا برق انداختن شیشه و بدنه اتومبیل. مرد جوانی که ادعا میکند برای خرید خودروی پراید به اینجا آمده است، میگوید: دیگر زورمان نمیرسد خودروی صفر کیلومتر بخریم، برای همین ناچار به عبدلآباد آمدهایم، اما اینجا هم نمیتوان به حرف دلالها اعتماد کرد. به قول معروف میگویند اینجا گنجشک را رنگ میکنند و به جای قناری میفروشند.
جالب اینجاست که اینجا خریداران و فروشندهها سعی دارند خود را مصرفکننده نشان دهند؛ در حالی که به نظر میرسد بیشتر فروشندهها دلال هستند.
فروشندگان خودرو از صبح خیلی زود خود را به محلی که برای پارک کردن اتومبیلها در نظر گرفته شده است، میرسانند تا بتوانند در جای مناسبی توقف کرده و خودروی خود را برای فروش عرضه کنند.
یکی از فروشندها میگوید: خیلیها هستند که از چند روز قبل، ماشین خود را به این پارکینگ میآورند و پارک میکنند. آنها حاضرند برای چند روز هزینه پارکینگ بدهند، اما جای مناسبی گیرشان بیاید.
بیشتر فروشندهها مشغول تمیزکردن خودروی خود هستند. برخیها با لنگ به جان شیشهها و بدنه خودرو افتادهاند، تعدادی هم دارند لاستیک خودروهایشان را تمیز میکنند، چند پسر جوان برای تمیز کردن لاستیک ماشین خود از نوشابه استفاده میکنند و دستمال آغشته به نوشابه را به لاستیک خودرو میکشند.
رقابت و تلاش برای تمیز کردن خودروها از سوی فروشندگان باعث شده اینجا کار و کاسبی دستفروش هایی که لنگ، اسپریهای مخصوص برق انداختن لاستیک و داشبورد و بوگیر میفروشند هم رونق بگیرد. البته دستفروشهای اینجا وسیلهای آهنربایی که برای تست رنگشدگی خودروها به کار میرود هم میفروشند، خلاصه اینجا بازار فروش خودرو و لوازم جانبی آن داغ داغ است.
خیلی از فروشندگان هم که خودرویشان به سیستم صوتی مجهز است، صدای پخش اتومبیل خود را بلند میکنند تا از این طریق توجه خریداران بیشتری را جلب کنند. اینجا اگر از هر فروشندهای درباره قیمت خودرویش بپرسید، میتواند ساعتها درباره مزایای آن حرف بزند. جالب اینجاست که بیشترشان ادعا میکنند خودروی آنها بدون رنگ و تصادف است و با وجود گذشت چند سال از تولید آنها خیلی کار نکرده، یعنی کیلومتر شمار به نسبت سال تولید خودرو عدد پایینی را ثبت کرده یا تعدادی از فروشندهها برای این که نشان دهند خودروی آنها خیلی کار نکرده است، هنوز برچسبی را که کارخانه روی درهای اتومبیل چسبانده، نکندهاند یا با این که چند سال از ساخت خودرو میگذرد، هنوز پلاستیکی که روی صندلیهای خودرو کشیده شده،دست نخورده مانده است.
پسر جوانی که برای خرید خودرو به عبدلآباد آمده است، در این باره میگوید: نمیتوان به عددی که کیلومترشمار خودرو نشان میدهد، اعتماد کرد چرا که الان میتوانند با دستکاری عدد کیلومترشمار، آن را کم کنند. خیلیها هم برچسبهای کارخانه را تر و تمیز نگه میدارند تا موقع فروش آنها را دوباره به خودرو بچسبانند و ادعا کنند ماشینشان زیاد کار نکرده و به اصطلاح خوابیده بوده است.
مرد میانسال دیگری هم که برای فروش خودروی خود به این مرکز آمده، میگوید: اینجا دلالها آدم را دوره میکنند. به این شکل که چند دلال دست به یکی کرده و سراغ فروشندههای بیتجربه میآیند، آنها آنقدر روی خودرو عیب میگذارند و قیمت پایین میدهند که شما روحیه خود را از دست میدهید، بعد از این کار یکی از خودشان دوباره در نقش خریدار ظاهر شده و خودرو را با قیمتی کمی بالاتر از شما میخرد.
هر چه گرانتر مشتری بیشتر
مرد میانسالی که خودروی پرایدی را برای فروش به عبدلآباد آورده است، میگوید دلال خودروست و از این راه امرار معاش میکند.
او درباره خرید و فروش خودرو در این مرکز میگوید: تا قبل از این که عبدلآباد به محلی برای فروش خودروهای دست دوم تبدیل شود، ما در پارکینگ بیهقی این کار را انجام میدادیم ولی الان چند سالی است به اینجا میآییم. بازار اینجا تا برج 12 سال گذشته و تا زمانی که دولت نگفته بود کارخانهها باید قیمت را پایین بیاورند، خوب بود.
به گفته مرد فروشنده، بعد از این کار مردم کمی در خرید خودرو مردد شدهاند. او ادامه میدهد: مردم ما هر وقت هر چیزی گران میشود، برای خریدنش هجوم میآورند؛ برای نمونه وقتی قیمت پراید به 19 میلیون تومان رسید، خرید و فروش خودرو هم خوب شد. نمیدانم چرا ولی مردم اینجوری شدهاند، اما برعکس هر وقت قیمت چیزی پایین بیاید، استقبال مردم برای خرید کمتر میشود.
در عبدلآباد فروشندگان میتوانند از کارشناسهایی که در این مرکز حضور دارند، برای قیمتگذاری فنی کمک بگیرند. هر چند خیلیها میگویند کارشناسان اینجا آنطور که باید و شاید خبره نیستند، مرد جوانی در این باره میگوید: کارشناسهای اینجا با یک وسیله ابتدایی که در بساط بیشتر دستفروشهای اینجا هم پیدا میشود، خودرو را برای رنگشدگی امتحان میکنند؛ روش آنها مطمئن نیست و امکان زیادی وجود دارد که آنها اشتباه کنند.
یکی دیگر از فروشندههای اتومبیل میگوید: بعد از این که خودرو یکباره گران شد، تعداد افرادی که برای خرید خودرو به عبدلآباد میآیند، بیشتر شده است چرا که دیگر کمتر شخصی میتواند خودروی صفر کیلومتر خریداری کند، بیشتر مردم ناچار برای پیدا کردن خودروی کار کرده مناسب راهی اینجا میشوند.
بین خریدارانی که در عبدلآباد به دنبال خودروی دلخواه خود میگردند، خریدارانی هم پیدا میشوند که از شهرستانهای دور و نزدیک خود را به اینجا رساندهاند، یکی از آنها که از غرب کشور به تهران آمده است، میگوید: اگر از اینجا خرید کنیم، برایمان ارزانتر از نمایشگاههای اتومبیل تمام میشود ولی شنیدهام باید خیلی دقت کرد چون ممکن است دلالها سر آدم کلاه بگذارند.
مرد میانسالی هم در این باره میگوید: من خودم نمایشگاه اتومبیل دارم. به نظرم خرید از نمایشگاه اتومبیل حداقل این حسن را دارد که خریدار میداند با چه کسی طرف است. اینجا بیشتر فروشندهها دلال هستند.
بیشتر خریداران در عبدلآباد بعد از توافق با فروشندهها، قولنامهای مینویسند و بعد از این که مبلغی به عنوان بیعانه پرداخت کردند، خودرو را در یک پارکینگ میگذارند تا روز بعد برای انجام بقیه کارها به دفترخانه بروند، البته خیلی از خریداران و فروشندگان قبض پارکینگ را نصف میکنند، به این شکل که هر کدام نیمی از قبض را پیش خود نگه میدارند تا بعد از انجام کارهای نقل و انتقال وقتی هر دو از گرفتن حق خود مطمئن شدند، خودرو را از پارکینگ خارج کنند.
با نزدیک شدن به ظهر سر و کله فروشندگان غذا هم در عبدلآباد پیدا میشود. آنها برای خریداران و فروشندگان ناهار تهیه کردهاند. حالا دیگر خیابانهای اطراف عبدلآباد هم پر شده از ماشینهایی که برای فروش به این محل آورده شده است، همین ماجرا باعث دردسر ساکنان عبدلآباد میشود چرا که صفهای طولانی خودرو، ترافیک وحشتناکی در این قسمت از شهر ایجاد میکند.
از این گذشته در بسیاری از مغازههای عبدلآباد که هیچ شباهتی به نمایشگاه اتومبیل ندارند هم خرید و فروش اتومبیل انجام میشود. کافی است با شماره تلفنی که روی خودروهایی که برای فروش کنار خیابان پارک شده است، تماس بگیرید. آن وقت است که آقای فروشنده، شما را به مغازه خواربارفروشی یا موبایلفروشی که آن اطراف قرار دارد، دعوت میکند و اگر خریدار باشید، همانجا با شما قولنامه تنظیم میکند.
خرید اتومبیل از عبدلآباد خوبیها و بدیهای خاص خودش را دارد، به همین دلیل پیشنهاد میکنیم اگر برای اولین بار است که میخواهید در چنین مراکزی اتومبیل بخرید یا بفروشید، حتما با شخصی که در این زمینه آگاهی و تجربه دارد، همراه شوید.
عرفان پارساییفر - جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد