همه آنها که اخبار حوزه سلامت را دنبال میکنند، میدانند که ایرج فاضل، رئیس جامعه جراحان ایران، نخستین کسی است که مساله زیرمیزی پزشکان را از چند سال پیش رسانهای کرد و با جسارت به آن انتقاد کرد و هنوز هم هر سال در آغاز کنگره جراحان بحث را به زیرمیزی پزشکان میکشاند مثل دیروز که در نشست خبری سیوهفتمین کنگره جامعه جراحان ایران از پدیده زیرمیزی سخن گفت و آن را از تبعات متناسب نبودن رشد تعرفهها با تورم دانست و تعرفههای کنونی را «ظالمانه و ناعادلانه» خواند.
فاضل و گروهی از همکارانش در ماههای اخیر پژوهش جالبی انجام دادهاند. آنها میانگین تعرفههای پزشکان را در برخی کشورهای توسعه نیافته همسایه به دست آوردهاند و نتیجه عجیب بوده است: دستمزد پزشکان در فقیرترین کشورهای اطراف، سه برابر دستمزد پزشکان در ایران بوده است.
تعرفه واقعی را بیمه بپردازد، نه مردم
رئیس جامعه جراحان اعتقاد دارد، علت غیرواقعی بودن تعرفهها این است که کسانی آنها را تعیین میکنند که خودشان باید آنها را بپردازند و بنابراین سود شخصیشان را درنظرمیگیرند!
فاضل اگرچه در این جمله از آن «کسانی» که تعرفهها را غیرواقعی کردهاند نام نبرد، اما صبرش دوام نیاورد و در جملات بعدیاش از بیمهها نام برد و گله کرد.
او توضیح داد که در خارج از کشور پزشک و مردم دغدغه درمان را ندارند، تعیین نرخها برعهده بیمهها نیست بلکه مجموعهای از مسئولان مملکتی بر اساس واقعیات جامعه تعرفهها را تعیینمیکنند که بیمهها هم جزئی از آن هستند، اما اکنون شاهدیم اینجا همه چیز به هم ریخته و بیمهها تبدیل به بنگاههای سودآور شده و کنار هر بیمهای یک بانک هم تأسیس شده است و در این میان مردم فراموش شدهاند.
فاضل تاکید کرد: در شرایط فعلی نه پزشکان راضی هستند و نه بیماران، چرا که بیمهها هر چقدر دلشان بخواهد خدمات سلامت را پوشش میدهند که بسیار ناچیز است و حالا به جایی رسیدهایم که مردم باید بخش عمده هزینههای درمان را بپردازند.
اما بیچارهتر از بیمارانی که بیمه هستند اما بیمه فقط سهم ناچیزی از هزینههای درمانشان را میپردازد بیمارانی هستند که بیمه نیستند و بضاعت مالی درمان را هم ندارند و رئیس جامعه جراحان به گفته خودش، هر روز با شمار زیادی از آنها برخورد میکند و گرچه زمانی بیمارستانهای آموزشی رایگان آخرین پناه این بیماران بود، اما حالا که بیمارستانهای آموزشی هم براساس سیاستهای غلط، خودگردان شده و هزینههایشان روی دوش بیماران افتاده است، افراد بیبضاعت و بیمه نشده، اگر بیمار شوند باید چشم انتظار مرگ بمانند و امیدی به بهبودی ندارند.
بیمهها، بیمارستانها را زمینگیر کردند
هنوز هم برخی پزشکان در بخشهای دولتی حقوق شان را چند ماه یکبار میگیرند و آنها که نمیخواهند دستشان بهزیرمیزی آلوده شود و بیماران بخش دولتی را به بخش خصوصی پاس بدهند تا از آنها هزینه بیشتری بگیرند، دچار مشکلات مالی شدهاند.
چرا بیمارستانها حقوق پزشکان را دیر به دیر میدهند؟ پاسخ این پرسش هم بخشی از گلایههای رئیس جامعه جراحان از بیمههاست. او میگوید: هماکنون بیمارستانهای آموزشی و دولتی طلبهای شش تا هشت ماهه از بیمهها دارند که این مسأله بیمارستانها را فلج کرده است.
دارو و تجهیزات در چنگ سیاست
چند ماه است شایعههایی درباره کیفیت داروها و تجهیزات پزشکی وجود دارد که نشست خبری کنگره جراحان فرصتی برای پرسیدن درباره درستی یا نادرستی آنها شد. پرسش جامجم درباره صحت شنیدههایی بود که براساس آنها برخی داروهای بیهوشی و پس از عمل بیکیفیت است و از مراجع نامعتبر به کشور میآید.
دکتر کاظم عباسیون، دبیر اجرایی کنگره جراحان امسال در پاسخ به این پرسش تاکید کرد: معیارهای نظارتی وزارت بهداشت افت نکرده است، اما در شرایط خاصی که کشورمان دارد، تامین داروی با کیفیت بسیار دشوار است.
همین وقت بود که بحث به تجهیزات و لوازمی که در جراحی مورد استفاده قرار میگیرد کشیده شد و فاضل اعتراف کرد: گاهی برخی لوازمی که برای جراحی استفاده میکنیم مانند نخ بخیه، به ما تحمیل میشود و دلخواهمان نیست، اما چارهای نداریم. اگر چه میگویند کالای پزشکی تحریم نیست ولی اصلا امکان جابهجایی پول برای خرید اقلام پزشکی فراهم نیست.
او گفت که هم اکنون برخی انواع داروهای بیهوشی هم نایاب شده است و پزشکان برای پیدا کردن آنها با مشکل مواجه هستند.
عباسیون هم در پاسخ به پرسش دیگر جامجم درباره این که آیا شایعه استفاده از برخی لوازم چندبار مصرف پزشکی دراتاق عمل حقیقت دارد، شرح داد: دست کم در بیمارستانهای خصوصی که خودم در آنها کار کردهام این موضوع حقیقت ندارد، اما از بیمارستانهای دولتی بیخبرم. با این حال چنین کاری عرف نیست و نوعی دزدی به حساب میآید و اگر حقیقت دارد باید با کسانی که از چنین وسایلی استفاده میکنند، برخورد قانونی کرد.
دیه، دست و دل جراحان را میلرزاند
آخرین حرفهای فاضل درباره دیه پزشکی بود که یکی از سر فصلهای سیوهفتمین کنگره جراحان است. او بشدت با پرداخت دیه بیماران فوت شده در عملهای جراحی از سوی جراحان مخالف است و مثال میزند که اگر کسی در حال غرق شدن باشد و دیگری سعی کند کمکش کند و موفق نشود، آیا باید آن را که قصد کمک داشته است مجازات کرد ؟ با این استدلال رئیس جامعه جراحان نتیجه میگیرد که اگر پزشکی قصور نکرده است و بیمارش فوت شده، نباید دیه پرداخت کند و مجازات شود.
او البته بحث کوتاهی و قصور پزشک را از این استدلال جدا میداند و اعتقاد دارد با پزشک سهلانگار باید برخورد شود، اما باقی پزشکان که بیمارشان در حین جراحی فوت شده است، نباید تاوان بدهند چون این برخورد، پزشکان را برای درمان بیماران بدحال دو دل میکند و آنها میترسند مبادا در صورت فوت بیمارشان، مجازات شوند.
در پایان این جلسه فاضل یادآوری کرد که سیوهفتمین کنگره جراحان از چهاردهم تا هجدهم اردیبهشت امسال در سالن همایشهای رازی برگزار میشود.
مریم یوشیزاده - گروه جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد