وقتی داروها قاطی می‌شود

گاهی به پزشک مراجعه می‌کنید و می‌خواهید به دلیل بیماری که دارید درمانی بگیرید، اما یکی از پرسش‌هایی که پزشک از شما می‌پرسد درباره داروهایی است که مصرف می‌کنید.

دارویی که مصرف می‌شود معمولا در کبد دچار تغییر و دگرگونی شده و از کلیه، درون ادرار یا از طریق صفرای ترشحی درون مدفوع دفع می‌شود.

عده‌ای از داروها روی سوخت و سوز دیگر داروها در کبد تاثیر می‌گذارد. این تاثیر می‌تواند باعث تسریع در تخریب دارو یا تاخیر در دگرگونی آن شود. اگر دارو باعث تسریع در تغییر و حذف دارو از بدن شود خودبه‌خود اثر دارو سریع‌تر کاهش می‌یابد.

بالعکس اگر داروی مصرفی از دگرگونی داروی دوم جلوگیری کند، میزان دارو در خون زیاد می‌شود و می‌تواند به مسمومیت منجر شود.

به همین دلیل پزشکان قبل از تجویز هر دارویی باید از داروهایی که می‌تواند بر سوخت و ساز دیگر داروها اثر بگذارد، آگاه باشند و بر این اساس میزان داروی لازم را نسخه کنند.

اگر شما دارویی مانند سایمتیدین برای مشکلات گوارشی مصرف می‌کنید، این دارو باعث مهار تخریب بسیاری از داروها در کبد می‌شود.

از طرفی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا کاربامازپین معمولا باعث تحریک کبد و افزایش تخریب دیگر داروها می‌شود.

داروهای مصرفی ممکن است بر جذب دیگر داروها از دستگاه گوارش (معده و روده‌ها) اثر بگذارد. جذب داروها از روده‌ها گاهی به صورت رقابتی انجام می‌شود و وجود یک دارو باعث کاهش جذب دیگر دارو می‌شود.

بسیاری از مواد غذایی هم می‌تواند در جذب داروها تداخل ایجاد کند. به فرض اگر قرص آهن مصرف می‌کنید نباید همزمان با آن چای بنوشید یا افرادی که آزیترومایسین می‌خورند از سه ساعت قبل تا سه ساعت بعد نباید وعده غذایی داشته باشند.

بسیاری از داروهای جذب‌کننده کلسترول مثل کلستیرامین، در روده‌ها باعث جذب داروها علاوه بر کلسترول می‌شود.

برخی داروها در اثرات‌شان روی بدن مشابه هستند. اگر این داروها با هم مصرف شود این اثرات تشدید و می‌تواند مشکل ساز شود.

به فرض مصرف داروی آنتی‌هیستامین خواب آور است. از طرفی داروهای ضدتشنج نیز اندکی خواب آلودگی می‌آورد.

اگر فردی مبتلا به صرع به دلیل سرماخوردگی یا حساسیت از این دارو استفاده کند دیگر توانایی بیداری در ساعات اولیه صبح را هم نخواهد داشت. از طرفی خواب‌آلودگی در طی روز می‌تواند به حادثه برای فرد منجر شود.

دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس