وام ازدواج؛ خیلی دور- خیلی نزدیک

پارسال حدود یک میلیون و 800 هزار نفر برای گرفتن وام ازدواج ثبت‌نام کردند این در حالی است که کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند علاوه بر این تعداد امسال هم حدود یک میلیون و 700‌هزار نفر برای گرفتن این کمک هزینه اقدام کنند، با توجه به این که هنوز وام ازدواج سال 90 به طور کامل پرداخت نشده و جوانان زیادی با مشکل روبه‌رو شده‌اند، روز گذشته 197 نفر از نمایندگان مجلس دور هم جمع شده و طرح یک فوریتی تخصیص اعتبارات ویژه برای ازدواج جوانان را بررسی کردند، این طرح سرانجام با 128 رای موافق، پنج رای ممتنع و هشت رای مخالف تصویب شد، بر اساس این طرح دولت باید از محل وجوه اداره شده برای اعتبارات سالیانه خود تسهیلات ویژه‌ای را برای وام ازدواج در نظر بگیرد.

عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس و طراح این طرح به جام‌جم می‌گوید: در یکی دو سال گذشته جوانان با‌مشکل وام ازدواج روبه‌رو شده‌اند، چون بانک‌ها می‌گویند دیگر تسیهلات قرض‌الحسنه‌ای برای پرداخت وام ازدواج ندارند، در همین راستا برای رفع این مشکل با کارشناسان اقتصادی و مدیران بانک‌های عامل جلساتی برگزار کردیم و سرانجام  50‌ نفر از نمایندگان مجلس این طرح را امضا کردند تا بتوان از محل وجوه اداره شده به بانک‌ها تسهیلات قرض‌الحسنه به جوانان پرداخت کرد.

به گفته عزیزی چون این طرح قرار است در کمسیون اجتماعی بررسی شود، آنها تمام سعی خود را برای سرعت بخشیدن به نهایی شدن این طرح به کار خواهند گرفت.

عزیزی ادامه می‌دهد: نهایی شدن این طرح جزو اولین برنامه‌های ماست، با توجه به این‌که هفته آینده قرار است بررسی بودجه در مجلس انجام شود، اگر کمیسیون داشته باشیم حتما جزئیات این طرح را بررسی خواهیم کرد.

بانک‌ها شانه خالی می‌کنند

محمد قسیم عثمانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه روز‌گذشته در مجلس به عنوان موافق سخنرانی کرد، او درباره جزئیات این طرح به جام‌جم می‌گوید: دولت باید در بودجه سنواتی از محل وجوه اداره شده منابع کافی برای تسهیلات وام ازدواج در نظر بگیرد تا جوانانی که پشت نوبت وام ازدواج مانده‌اند تعدادشان به صفر برسد.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی هرچند با این وام‌ها دیگر نمی‌شود کاری کرد، ولی متاسفانه این وام‌ها آنقدر به‌تعویق افتاده‌اند که دیگر به درد جوانان نمی‌خورد.

او ادامه می‌دهد: اگر سال گذشته این پول در اختیار جوانان قرار‌می‌گرفت، شاید قسمتی از مشکلاتشان حل می‌شد، ولی الان با بالا رفتن قیمت وسایل خانگی این وام کمکی به آنها نمی‌کند.

عثمانی علت به تاخیر افتادن پرداخت وام ازدواج از سوی بانک‌ها را شانه خالی کردن بانک‌ها می‌داند، او ادامه می‌دهد: نرخ سود وام ازدواج پایین است به همین علت بانک‌ها تمایلی ندارند وام پرداخت کنند، اگر دولت مابه‌التفاوت نرخ سود این حساب‌ها را در نظر گرفته و پرداخت کند بانک‌ها هم برای پرداخت وام انگیزه به دست می‌آورند.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی بانک‌ها ظرفیت مشخص شده وام خود را پرداخت نمی‌کنند، این در حالی است که همین ظرفیت هم کفاف جامعه هدف یعنی جوانان را نمی‌دهد، او ادامه می‌دهد: علاوه بر این، بانک‌ها این تسهیلات را به صورت مضاربه و با سود 24 درصد به دیگران می‌دهند و سود می‌کنند.

به نظر می‌رسد یکی دیگر از عواملی که سبب به تاخیر افتادن پرداخت وام ازدواج می‌شود. یکسان نبودن اولویت‌های قانونگذاران و مجریان قانون است به همین علت قوانین یا اصلا اجرا نمی‌شوند یا به تعویق می‌افتند، عثمانی در این بار می‌گوید: اگر همه قوا روی یک طرح توافق کنند قانون اجرایی می‌شود مثلا هدفمندسازی یارانه‌ها که ابتدا با مشکل روبه‌رو بود، اما وقتی سه‌قوه آن را در اولویت قرار دادند، عملی شد.

اولویت دولت، وام مسکن مهر است

با نهایی شدن این طرح دولت باید قسمتی از پول‌هایی که به تسهیلات تکلیفی اختصاص داده است، برای وام ازدواج در‌نظر بگیرد، برای نمونه دولت پولی را مانند سپرده در اختیار بانک می‌گذارد، با توجه به اولویت‌های خود از بانک می‌گیرد تا آن را به جامعه هدف خود پرداخت کند، عثمانی درباره اولویت دولت دهم می‌گوید: عمده این اعتبار در دولت دهم صرف وام مسکن مهر شده است.

این در حالی است که به گفته نماینده مجلس نهم اگر دولت بخواهد به جوانان وام ازدواج پرداخت کند خیلی سریع می‌تواند این کار را اجرایی کند.

عثمانی ادامه می‌دهد: اگر دولت نیتش این باشد که این کار سریع انجام شود می‌تواند از بودجه سال 92 پرداخت کند و این نوبت‌هایی که برای پرداخت وام ایجاد شده را به صفر برساند، همه چیز بستگی به این دارد که قوه مجریه دیدگاهش چیست. دولت می‌تواند هیات مدیره بانک‌ها را مکلف به پرداخت وام ازدواج برای جوانانی که در انتظار هستند کند.

به گفته عثمانی گلایه‌های زیادی از طرف مردم به او و دیگر نمایندگان مجلس می‌رسد که از پرداخت نشدن وام ازدواج یا گزینشی پرداخت شدن این وام حکایت دارد.

او اضافه می‌کند: وقتی این طرح اجرای شود به ترتیب تاریخ ثبت‌نام، وام به متقاضیان پرداخت خواهد شد.

حرف درمانی می‌کنیم

ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نهم در باره به تاخیر افتادن وام ازدواج می‌گوید: دولت به تعهدات خود عمل نکرده و بانک‌ها هم مردم را سرگردان می‌کنند، به این علت مجلس تلاش می‌کند این طرح به تصویب برسد و این وام حداقلی به جوانان پرداخت شود، هر چند که از جهات مختلف مانند اجاره بها با این اعداد نمی‌توان کاری کرد و این وام فقط جنبه دلگرمی دارد.

آنچه مشخص است این است که ما در قانون مشکل نداریم، بلکه باید منابع تامین شود به این علت دولت باید بخشی از نرخ سود وکارمزدی که بانک‌ها طلب می‌کند را پرداخت کند.

ندیمی ادامه می‌دهد: از این گذشته باید عدد و سقف اعتبار هم معلوم باشد، زیرا با قانون خالی نمی‌شود راه به جایی برد، با‌این وجود اگر دولت اراده کند عملی شدن این طرح زمان زیادی نمی‌برد ولی فعلا اراده لازم را در دولت دیده نمی‌شود.

ندیمی درباره ابراز نگرانی دولت از رشد منفی جمعیت و سیاست‌های تشویقی دولت می‌گوید: درست است که دولت در سخنرانی‌های خود دغدغه رشد منفی جمعیت را دارد، اما موضوع سخنرانی با موضوع پرداخت فرق می‌کند در کشور همه ما در‌مقام سخن مشکلات را حل می‌کنیم، به نظر می‌رسد ما فقط حرف درمانی می‌کنیم.

عضو کمسیسون اقتصادی مجلس درباره مخالفان این طرح می‌گوید: در واقع مخالفان با خود طرح مشکلی نداشتند بلکه آنها با ابعاد زمان و انتظاراتی که ممکن است طرح ایجاد کند مخالف هستند، آنها نگرانند که این طرح به عنوان قانون شناخته شده ولی اجرایی نشود، از این گذشته آنجا که پای پول در میان است باید عدد و ارقام معلوم باشد چون ممکن است بانک‌ها بهانه آورده و بگویند منابع ندارند یا سود بیشتری بخواهند یا در رابطه با بدهی‌هایی که بوده ایراد بگیرند.

ندیمی درباره زمان اجرایی شدن این طرح یادآور می‌شود: اگر ابر و باد و مه و خورشید و فلک همه همکاری کنند در ماه‌های آینده شاهد اجرایی شدن این طرح خواهیم بود.

مهدی آیینی/ گروه جامعه