در پی آغاز تظاهرات ضددولتی مردم ترکیه علیه رجب طیب اردوغان نخست وزیر و حزب حاکم عدالت و توسعه که با اعتراض به تغییر کاربری پارک «گزی» در میدان تقسیم استانبول آغاز و ظرف مدت کوتاهی به همه ترکیه سرایت کرده و تبدیل به تظاهرات علیه اردوغان و درخواست استعفای وی شد، نخست وزیر ترکیه روز شنبه در آنکارا و روز یکشنبه در استانبول در تجمع طرفداران خود اقدام به قدرت نمایی و عرض اندام کرد.
این تجمعات از سوی حزب حاکم عدالت و توسعه و تحت عنوان آنچه که اردوغان و حزب وی «احترام به اراده ملی» نامیده اند برگزار شد.
اردوغان در تجمع جمعی از مردم استانبول در میدان غازلی چشمه اظهار داشت که این جمعیت تابلوی واقعی ترکیه را نشان می دهد. وی همچنین از رسانه های غربی به دلیل انعکاس اخبار تظاهرات ترکیه و مداخله خشونت بار پلیس به این تظاهرات و همچنین واکنش اتحادیه اروپا به دولت آنکارا انتقاد کرد.
نخست وزیر ترکیه در سخنرانی خود تظاهرات کنندگان میدان تقسیم را مشتی چپاولگر و غارتگر خطاب کرد و گفت:این عده ارتباطی با طرفداری محیط زیست ندارند.
وی گفت: اینک پارک گزی از وجود این عده تخلیه شده و عملیات پاکسازی محیط ادامه دارد.
بهار ترکی سناریوی غربی ها علیه دولت آنکارا
اردوغان در ادامه با اشاره به دعوت تظاهرات کنندگان برای تجمع مجدد در میدان تقسیم از مردم خواست تا این دعوت را اجابت نکرده و بار دیگر به میدان تقسیم نروند.
وی این دعوت را دامی دیگر و سناریویی کثیف علیه دولت نامید و گفت این عده صحبت از «بهار ترکی» می کنند. اردوغان مدعی شد بهار ترکی در ترکیه در سوم نوامبر 2002 که حزب وی به قدرت رسید، آغاز شده، ولی مخالفان قادر به دیدن آن نیستند.
تهدید رسانهها و هشدار به اتحادیه اروپا
نخست وزیر ترکیه با اشاره به رسانه های نیز گفت ترکیه کشوری نیست که بتوان از طریق رسانه ها در آن اقدامی صورت داد. وی در واکنش به پارلمان اتحادیه اروپا که از وی خواسته بود در مقابل تظاهرکنندگان دست از اعمال خشونت بردارد نیز گفت اتحادیه اروپا باید حد و حدود خود را بشناسد و این اتحادیه در حدی نیست که درباره ترکیه تصمیم گیری کند، زیرا ترکیه در حال حاضر عضو این اتحادیه نیست و وی تصمیم اتحادیه را به رسمیت نمی شناسد.
وی افزود اگر اتحادیه اروپا واقعاً صداقت دارد باید بگوید چرا به یونان که این همه تظاهرات شد و این همه انسان کشته شد میلیاردها یورو کمک مالی کردند.
اردوغان در بخش دیگری از اظهارات خود خطاب به رسانه های داخلی و خارجی آنها را به بی اخلاقی رسانه ای متهم کرد. وی مدعی شد رسانه های غربی وقایع سوریه را نمی بینند، پارلمان اتحادیه اروپا وقایع فلسطین را نمی بیند، وقایع غزه را نمی بیند.
نخست وزیر ترکیه که خود گوی همراهی و همکاری با غرب و به خصوص آمریکا و اروپا و همسویی با سیاست های قدرت های سلطهگر غربی در قبال منطقه و به خصوص بحران سوریه را از دیگران ربوده مدعی شد که غربی ها در ترکیه تاکنون به دولت های تحت امر آنها عادت داشته و هر کاری که می خواستند از طریق این دولت ها صورت می دادند!
اردوغان همچنین تظاهرات کنندگان در میدان تقسیم را اعضای گروه های تروریستی نامید.
ادامه درگیری ها در میدان تقسیم
از سوی دیگر در خلال سخنرانی اردوغان در میدان غازلی چشمه استانبول، در آن سوی شهر در میدان تقسیم درگیری بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی ادامه داشت.
اردوغان با دفاع از اعمال خشونت پلیس ترکیه که منجر به کشته شدن تنی چند و زخمی شدن تعداد زیادی از شهروندان شد، استفاده از گاز فلفل و دیگر ابزار مداخله در تظاهرات را حق قانونی پلیس دانست و مدعی شد تظاهرکنندگان به سوی پلیس با سلاح گرم شلیک کرده اند.
میدان تقسیم بر روی مردم بسته شد
در ادامه تحولات ترکیه، نیروهای امنیتی وارد میدان تقسیم و پارک گزی شده و اقدام به یورش به تظاهرکنندگان و حاضرین در محل کردند. پلیس ترکیه از ورود مردم به این منطقه ممانعت به عمل آورد.
بولدوزهای پلیس چادرهای برپا شده از سوی معترضان را جمع آوری کرده و هر آنچه در محل بود تخریب کردند. درگیری های میدان تقسیم به محله های اطراف این منطقه سرایت کرده و تا پاسی از شب ادامه داشت.
از سوی دیگر شهرهای دیگر ترکیه مانند آنکارا، آدانا نیز صحنه تظاهرات ضددولتی و درگیری بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی بود.
ورود ارتش به صحنه درگیری های استانبول
در استانبول به منظور تقویت نیروهای سرکوبگر پلیس نیروی ژاندارمری نیز وارد عمل شد و به منظور جلوگیری از ملحق شدن تظاهرکنندگان در بخش آسیایی استانبول به بخش اروپایی این شهر در پل تنگه بسفر مستقر شد.
این در حالی است که تظاهرکنندگان آمار ارائه شده از سوی دولت ترکیه درباره تعداد زخمی ها و بازداشت شدگان را رد کرد.
استفاده از مواد شیمیایی در آبپاش های پلیس
به گفته شاهدان عینی و نوشته های تظاهرکنندگان در پایگاه های اجتماعی اینترنتی آبپاش های پلیس در مخزن آب این ماشین ها از گاز فلفل استفاده کرده اند که این امر نیز باعث خشم بیشتر تظاهرکنندگان گردید.
اعتصاب سراسری اتحادیه های کارگری
از سوی دیگر به دنبال مداخله سرکوبگرانه نیروهای امنیتی ترکیه در میدان تقسیم پنج اتحادیه بزرگ کارگری ترکیه با اخذ تصمیم مشترک اعلام کردند امروز دوشنبه دست به اعتصاب سراسری و شرکت در تظاهرات گرفته اند. این در حالی است که جمع کثیری از شهروندان استانبول نیز در حمایت از تظاهرکنندگان با حضور در خیابان های مختلف شهر دست به تظاهرات زده و به قابلمه های خالی کوبیدند.
زخمی شدن 24 خبرنگار و بازداشت 8 خبرنگار دیگر
جمعیت روزنامه نگاران و خبرنگاران ترکیه با صدور بیانیه ای اعلام کرد در وقایع پارک گزی در میدان تقسیم 24 خبرنگار زخمی و 8 خبرنگار نیز بازداشت شده اند. در این بیانیه تاکید شد تهدیدات علیه خبرنگاران داخلی و خارجی از سوی دولت آنکارا امنیت جانی این عده را به خطر انداخته است.
جمعیت روزنامه نگاران و خبرنگاران ترکیه از استاندار و رئیس پلیس استانبول خواست تا از بازداشت خبرنگاران دست برداشته و امنیت جانی آنان را تامین کنند.
گزارش تصویری تجمع مردم استانبول در میدان غازلی چشمه در بخش گزارش های تصویری ارائه شده است.(فارس)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛