بازی برد ـ برد مشتری و کتابفروشی

یکی از این کتابفروشی‌ها که موفق شده با عملی کردن ایده‌های نو تا حدی موفق‌تر از بقیه کتابفروشی‌ها باشد، کتابفروشی افق در خیابان انقلاب است.

در این گفت‌وگو هلیا هنرمند ، یکی از مسئولان این کتابفروشی از ایده‌ها و برنامه‌هایشان حرف می‌زند.

چه کار کردید که توانستید این رونق نسبی را در کتابفروشی ایجاد کنید؟

در کتاب افق سعی کردیم یکسری کارها و برنامه‌های فرهنگی اجرا کنیم که همه در مراسم ما شرکت کنند. تلاش کرده‌ایم فضایی به‌وجود بیاوریم که علاقه‌مندان دور هم جمع شده و با هم تبادل‌نظر کنند؛ یعنی آدم‌هایی که با هم همکار هستند، اما زیاد یکدیگر را نمی‌بینند نظرهای هم را بشنوند. علاوه بر این سعی شده این ماجرا به نفع مردم باشد و تنها سود کتابفروشی مطرح نباشد. برای نمونه می‌توانم به تخفیف‌هایی که به مناسبت‌های خاص در نظر می‌گیریم اشاره کنم. البته مشترک‌هایمان بیشتر از این تخفیف‌ها بهرمنده می‌شوند؛ ولی برای همه اقشار هم تحفیف‌هایی داریم. علاوه بر این راهکاری را در نظر گرفته ایم تا اطلاعات جدید در حوزه کتاب به دست مخاطبان برسد، یعنی از طریق پیامک و ایمیل سعی کردیم فضای اطلاع‌رسانی را دائم و به روز نگه‌داریم. علاوه بر این موارد ما سال گذشته گردهمایی پاییزی و زمستانی داشتیم. در واقع بیشتر از خرید کتاب از سوی مردم، این برای ما مهم است که آنها وارد کتابفروشی شوند.

این ایده‌ها چقدر در بالا بردن درآمد کتابفروشی تاثیر داشته است؟

اکنون فضا، فضای رکود است، درآمد ما هم مانند دیگر کتابفروشی‌های خیابان انقلاب بالا و پایین دارد. زمانی که دانشگاه‌ها باز است اوضاع فروش بهتر است، ما جدا از کتابفروشی‌های دیگر نیستیم، اما منکر این هم نیستیم که اتفاقاتی که در کتابفروشی افق می‌افتد مشتری‌های بیشتری برای کتابفروشی آورده، اما در اصل این ملاک نیست و نمی‌شود آن را سنجید. من واقعا شرایط بقیه کتابفروشی‌ها را نمی‌دانم، ممکن است ما بهتر باشیم. هر چند این طرح‌ها برای ما هزینه بر بوده؛ اما تیم افق کلا این طرح‌ها را به این دلیل عملی کرده که مردم از آن استفاده کنند.

این ادعا شعار نیست؟

البته نمی‌گوییم برایمان سود اقتصادی ندارد یا ادعا نمی‌کنیم که پول نمی‌خواهیم، ولی سعی شده است شرایطی ایجاد شود که برای هر دو گروه مفید باشد؛ زیرا ما هم نشر هستیم، هزینه‌های خاص خود را داریم و می‌خواهیم روی پا بمانیم.

چه افرادی در شکل گیری این ایده‌ها نقش دارند؟

ما یک تیم حرفه‌ای که بیشترشان استاد دانشگاه هستند، داریم. هر هفته دوشنبه‌ها جلسه داریم و سعی می‌کنیم ایده‌هایی را که مطرح می‌شود از همه جهت بررسی کنیم. در واقع ما ایده‌های خام را اجرا نمی‌کنیم.

کتابفروشی چه مواقعی به مشتری‌ها تخفیف می‌دهد؟

به مناسبت‌های مختلف، برای نمونه برای آثار ارنست همینگوی ما از تاریخ تولد تا وفات او که در تقویم میلادی یک بازه 19 روزه است 10 درصد تخفیف در نظر گرفتیم؛ یعنی کتاب‌های این نویسنده را در کتابفروشی گذاشته و برای خریداران آن تخفیف در نظر گرفتیم. در موارد دیگر هم علاوه بر تخفیف، در تولد یا درگذشت نویسندگان مشهور، کتاب‌هایشان را معرفی می‌کنیم و بیوگرافی آنها را در اختیار مشتری‌ها می‌گذاریم.

کمی هم از طرح خرید و فروش کتاب‌های دست دوم در کتابفروشی بگویید.

این طرح هم به ذهنمان رسید؛ چون اگر دوباره بخواهیم کتاب‌ها را تجدید نشر کنیم هزینه بر بوده و برای محیط‌زیست هم مفید نیست. علاوه براین همیشه افرادی هستند که می‌خواهند دستی به کتابخانه‌شان کشیده و کتاب‌های جدیدی به آن اضافه کرده یا تعدادی از کتاب‌هایشان را کنار بگذارند، در این بین شاید افرادی دوست نداشته باشند، کتاب‌های اضافه خود را اهدا کنند. ما برای آنها که کتاب‌های نشر افق را دارند، برنامه‌ای گذاشتیم تا بتواند کتاب‌های دست دوم خود را با یک‌سوم قیمت به ما فروخته و در ازای آن پول، کتاب یا محصولات دیگری بگیرند. علاوه بر این ما این کتاب‌ها را دوباره به افرادی که بخواهند می‌فروشیم.

طرح دیگری هم به نام مراسم روز امضا دارید؟

ما برای اولین بار در کشور این کار را انجام دادیم که با مراسم رونمایی کتاب متفاوت است. در رونمایی معمولا دو منتقد حرف می‌زنند و مراسم تمام می‌شود، ولی در روز امضا شخصی که کتاب را خریده، کتاب را به کتابفروشی می‌آورد تا نویسنده یا مترجم آن را امضا کرده و علاوه بر آن اگر درباره کتاب پرسش‌‌هایی دارد، به شکل رو در رو با صاحب اثر در میان می‌گذارد.

گلنوش ملایری‌ -‌ جام‌جم