دردسرهای آلرژی

آلرژن‌ها، سیستم ایمنی بدن را مجبور می‌کنند در ایفای نقش خود بیش از اندازه فعال عمل کند. سیستم ایمنی بدن معمولا در برابر عناصر خطرناکی همچون باکتری‌ها از خود واکنش نشان می‌دهد‌ اما در افرادی که به آلرژی مبتلا هستند، سیستم ایمنی بشدت فعال است و حتی در برابر مواد نسبتا خطرناک نظیر دانه‌های گرده نیز از خود عکس‌العمل نشان می‌دهد. دامنه و شدت واکنش‌های آلرژیک متغیر است. برخی افراد واکنش‌های خفیفی دارند، اما در برخی دیگر شرایط می‌تواند حتی کشنده هم باشد.

راه‌حل مقابله با آلرژی نیز با توجه به نوع آلرژی متفاوت است، اما در هر صورت راهکارهای کلی نظیر اجتناب از عامل آلرژی‌زا، استفاده از داروهایی همچون آنتی‌هیستامین‌ها، استروئیدها و حتی معالجات پیشگیرانه به منظور فعال‌ نشدن سیستم ایمنی نسبت به یکسری عوامل خارجی خاص همچون دانه‌های گرده در بیشتر موارد کاربرد داشته ‌است.

گام نخست‌: شناسایی عوامل حساسیت‌زا

برای درمان آلرژی راهکاری کلی وجود ندارد، اما در وهله نخست باید عامل حساسیت‌زا را شناخت. برای این کار پزشکان راه‌حل بسیار ساده‌ای دارند. آنها با خراش جزئی پوست بدن و تزریق آلرژن‌های خاص، عکس‌العمل بدن را مورد ارزیابی قرار می‌دهند،‌ اما آزمایش‌های پوستی نمی‌تواند انواع آلرژی‌ها را پوشش دهد، در واقع در این نوع آزمایش‌ها فقط یکسری آلرژی‌های خاص نظیر آلرژی معمول تنفسی، آلرژی به انواع پنی‌سیلین‌ها، غذاها و نیش حشرات بررسی می‌شود. معمولا اگر پدر یا مادری به چیزی آلرژی داشته باشند، فرزندان آنها نیز از همان نوع آلرژی رنج خواهند برد و به همین دلیل است که پزشکان در آزمایش‌های خود سوابق خانوادگی را بررسی می‌کنند. راه دیگر برای شناسایی عامل حساسیت‌زا پرسش از بیمار است. به عنوان مثال پزشک برای آن که متوجه شود یک واکنش نتیجه غذاست یا آلرژن‌های طبیعی و شیمیایی، معمولا از بیمار خود سوال می‌کند چه غذایی را مصرف کرده است؟ یا این که آیا بتازگی در فضای خارج از منزل فعالیت خاصی انجام داده است‌؟ یا این که آیا به یک چیز خاص حساسیت دارد‌؟

گام دوم‌: درمان

در مجموع سه راهکار برای درمان آلرژی وجود دارد‌: پرهیز از عامل حساسیت‌زا، مصرف دارو و در نهایت ایمن درمانی یا استفاده از آمپول‌های خاص. پرهیز از آلرژن‌هایی نظیر گرده‌ها، عملا امکان پذیر نیست، اما مهم‌ترین مساله این است که تشخیص داده شود در چه زمانی آن عامل حساسیت‌زا به نقطه اوج خود می‌رسد. به عنوان مثال درختان عرعر یا آیلان با نام علمی Ailanthus altissima که برای بسیاری فوق‌العاده حساسیت زا هستند، حدود فروردین جوانه می‌زنند و اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت برگ‌های سرخ فام حساسیت‌زایشان پدیدار می‌شود. آمپول‌های ضدحساسیت در عین حال میزان آنتی‌بادی بدن را افزایش داده و سبب می‌شود بدن هنگام مواجهه با یکسری آلرژن‌های خاص، حساسیت کمتری از خود نشان دهد.

گام سوم‌: راه‌حل‌هایی ساده و عملی

مصرف سرم فیزیولوژی یا محلول سدیم کلراید 0.9  درصد که برای شست‌وشوی مخاط کاربرد دارد، نه تنها عوامل حساسیت‌زا را از مخاط بینی خارج می‌کند بلکه می‌تواند سلول‌های ملتهب را تسکین ببخشد و سلول‌های آسیب‌دیده را نیز دفع کند‌؛ اما برای مصرف محلول‌های نمکی حتما باید با پزشک مشورت شود. حمام روزانه کمک می‌کند گرده‌ها سریع‌تر از بدن دور شوند. اگر علائم آلرژی در شب بروز کند، یک دوش آبگرم، تعویض ملحفه ـ روبالشتی و نوشیدن یک فنجان آب جوش قطعا کمک موثری خواهد بود.

جالب است بدانید بسیاری از عوامل حساسیت‌زا از طریق چشم وارد مخاط می‌شوند، به همین دلیل شستن چشم‌ها حداقل دو بار در روز توصیه می‌شود. کسانی که به آلرژی مبتلا هستند، بهتر است در روزهایی که هوا آلوده است کمتر از منزل خارج شوند.
سیگار کشیدن با آن‌که از نظر برخی امری عادی است، اما خود یک عامل فوق‌العاده حساسیت زاست. توجه داشته باشید در یک روز بهاری باز کردن پنجره می‌تواند مقادیر زیادی گرده را وارد محیط سکونت شما کند.

دستگاه‌های تهویه مطبوع خصوصا آنهایی که فیلترهای هوا دارند، مناسب است اما هر دستگاه تهویه مقادیر زیادی گرد و خاک را در محیط جابه‌جا می‌کند که می‌تواند برای افراد مبتلا به آلرژی حتی خطرناک هم باشد. در روزهایی که باد زیاد می‌وزد، بهتر است حتما از عینک آفتابی استفاده شود.

مصرف چای نعناع در طول روز به دلیل داشتن ترکیبات ضدالتهاب و آنتی‌باکتریال بشدت توصیه می‌شود.

در نعناع یک نوع روغن گیاهی وجود دارد که نقشی همانند داروی ضداحتقان دکونژستانت، در بدن ایفا می‌کند. بخور دادن نیز به‌طور معجزه آسایی می‌تواند سینوس‌ها و مخاط بینی را پاک کند. حتی یک حوله گرم نیز تاثیر خارق‌العاده‌ای ‌‌روی سینوس‌ها خواهد داشت.

بسیاری از حیوانات خانگی می‌توانند عوامل آلرژی‌زا را در محیط پخش کنند. حتی آکواریوم زیبای منزل شما هم می‌تواند باعث آسم شود.

موکت و فرش نیز بسیاری از عوامل حساسیت‌زای میکروسکوپی را در خود جمع کرده‌اند. تمیز کردن فرش و حتی برداشتن آن می‌تواند از شدت واکنش‌های آلرژیک در بدن بکاهد. رطوبت خود عامل جذب انواع آلرژن‌هاست.

به همین منظور توصیه می‌شود افراد مبتلا به آلرژی در اتاق خود از دستگاه‌های ضدرطوبت استفاده کنند.خلاصه این‌که مصرف برخی میوه‌ها همچون بادمجان، گوجه فرنگی و خصوصا تخم آنها  می‌تواند حساسیت را در برخی افراد تشدید کند، لذا توصیه می‌شود در این زمینه حتما با پزشک مشورت شود.

فرناز حیدری - ضمیمه سیب