بادهای مونسون که خاستگاه آن اقیانوس هند است همه ساله در فصل تابستان آب و هوای گرم چابهار را طراوت بخشیده و انگیزه لازم را در گردشگران علاقه مند سفر به خنک ترین بندر جنوب کشورفراهم می سازد.
وزش بادهای موسمی یا مونسون، به دلیل اختلاف شدید درجه حرارت بین دو حوزه بزرگ اقلیمی یعنی ارتفاعات هندوکش و اقیانوس هند به وجود می آید و موجب تولید بادهای باران آور تابستانی در بندر چابهار در جنوب شرق ایران می شود.
وزش بادهای موسمی مونسون در ایام تابستان از اقیانوس هند به ساحل چابهار از گذشته همواره به عنوان یکی از عوامل طبیعی این منطقه در جذب گردشگر محسوب می شده است.
این بادهای فصلی با شدت و ضعف تا پایان شهریور ادامه دارد و در شرایطی باعث بادهای شدید و مرطوب و باران های سیل آسا می شود و حتی می تواند مناطق مرکزی کشور را تحت تاثیر و نفوذ قرار دهد.
وزش این بادها، باعث می شود تا در فصل تابستان و گرم ترین ماه های سال، هوای چابهار بیش از اندازه گرم نباشد و چابهار را به خنک ترین بندر جنوب کشور در تابستان تبدیل کرده است.
وجود ظرفیت های خدادادی و بکر شامل جاذبه های طبیعی مانند کوه های مینیاتوری، گل فشان، بندر بکر، میوه های گرمسیری، آبزیان متنوع و برگزاری جشنواره تابستانی با حضور هنرمندان کشوری هر یک در جایگاه خود در جذب جهانگردان و گردشگران سهیم هستند.
چابهار را بهشت گمشده ایران می خوانند خلیجی که کمتر بین ایرانیان شناخته شده اما زیبایی های طبیعی و گردشگری اش آنقدر زیاد است که این منطقه را جزو بی نظیرترین مناطق گردشگری دنیا محسوب کرده است.
تالاب لیپار
تالاب لیپار در نزدیکی روستای رمین و در 15 کیلومتری شرق چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار - گواتر قرار گرفته است.
لیپار چشم انداز فوق العاده ای دارد به گونه ای که رویش گونه های بلوط و گزنه در آب صحنه فوق العاده زیبایی خلق کرده که در هیچ جای دیگر ایران دیده نمی شود.
تالاب لیپار از مناطق زیبا و طبیعی چابهار است که در آن پرندگانی چون لک لک، طاووس، کبک و مرغ ماهی خوار زندگی می کنند.
همجوار با این تالاب زیبا منطقه ای با نام دشتار قرار دارد که بومیان به آن عروس نیز می گویند، علت این نامگذاری زیبایی منطقه و وجود درختان سرسبز و خرم است که می تواند پذیرای علاقه مندان به طبیعت باشد. (دشتار در زبان بلوچ به دخترانی اطلاق می شود که هنوز ازدواج نکرده اند.)
در این منطقه پنبه هایی وحشی به عمل می آید که بومیان از آن تشک و بالش تهیه می کنند. همچنین این منطقه، تاریخی طولانی را یدک می کشد و دارای جاذبه هایی از جمله چاه های عمیق و گورستان های تاریخی است.
جنگل حرا
این جنگل زیبا در ناحیه ساحلی خلیج گواتر در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد قرار دارد و درختان آن همراه با جزر و مد دریا در طی روز و شب به زیر آب رفته و باری دیگر سر از آب بیرون می آوردند.
حرا درختچه ای است که در مرداب های نواحی گرم در کرانه های عربستان، مصر و جنوب ایران می روید.
ساحل صخره ای دریا بزرگ
در کنارههای دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار، صخرههای بزرگی در اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگهای رسوبی به وجود آمده که چشمانداز زیبایی را تشکیل داده است.
این بخش از سواحل را به خصوص در هنگام غروب آفتاب میتوان به عنوان یکی از دیدنیترین سواحل جنوبی ایران نام برد زیرا با دیوارههای صخرهای و مناظر دلنشین مانند آکواریومی طبیعی با انواع ماهیها و زمین هموار، بینندگان را به شگفتی و تحسین وا میدارد.
در این ساحل به دلیل برخورد موج ها با صخره های ساحل مناظر زیبایی به وجود می آید که آن را موج فشان می نامند.
ارتفاع امواج در این ساحل به بیش از 2 متر می رسد و در فصل تابستان و همزمان با وزیدن باد های مونسون به عنوان یکی از جاذبه های طبعی برای گردشگران و مسافران محسوب می شود.
رودخانه باهوکلات
این رودخانه یکی از پرآب ترین رودهای بلوچستان و عامل اصلی حیات در جنوب این منطقه محسوب می شود و محلی برای زندگی تمساح ایرانی است.
تمساح پوزه کوتاه ایرانی بازمانده خزندگانی است که در حدود 265 میلیون سال پیش می زیسته اند.
در حوزه حیات وحش نیز تمساح پوزه کوتاه برجسته ترین موجود منطقه چابهار است که به طور طبیعی و آزاد زندگی می کند.
زیستگاه اصلی این تمساح که به نام محلی گاندو خوانده می شود، حدود 380 هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر واقع شده است.
تمساح پوژه کوتاه در برکه های راسک، باهوکلات و باتلاق های دلگان زندگی می کند و تنها نوع تمساح ایران است که ارزش ملی و بین المللی دارد. طول این جانور تا چهار متر می رسد و قوی ترین عضو آن دمش است.
گل فشان چابهار
تپه های گل فشان یکی از جاذبه های منحصر به فرد در دنیا و همچنین از زیبایی های بندر چابهار و کنارک است.
در شمال غربی چابهار و در 20 کیلومتری روستای کهیر سه تپه کوچک گل فشان به ارتفاع 10 الی 20 متر وجود دارد که دوتای آنها از چندین سال پیش خاموش شده و سومین آنها که هنوز فعال است، گلی سرد و طوسی رنگ از دهانه آن تراوش می کند.
این تپه ها با پرتاب حباب های گل و لای از ژرفای زمین، چشم هر بیننده ای را خیره می کند، مردم محلی از این گل و لای برای درمان بیماری ها به ویژه بیماری های پوستی استفاده می کنند.
کوه های مریخی
کوه های مریخی یا مینیاتوری به موازات دریا از منطقه کچو تا نزدیکی های خلج گواتر کشیده شده اند و منظره زیبایی را در این منطقه به تصویر کشیده اند.
این کوه ها از پدیده های ژئومورفولوژی منطقه به شمار می روند و همه ساله تعداد زیادی از مسافران و گردشگران را تماشای خود به این منطقه فرا می خوانند.
اسکله ماهیگیری
در چابهار چندین اسکله صیادی وجود دارد که دو اسکله صیادی «تیس» و «رمین» از بقیه دیدنی ترند.
اسکله تیس در داخل محوطه و اراضی منطقه آزاد و اسکله رمین در 10 کیلومتری شرق چابهار قرار دارد، تماشای کشتی ها و قایق های صیادی و صیادان و صید انواع ماهی ها و شاه میگو که از محصولات دریایی هستند دیدنی است.
مقبره امامزاده غلام رسول
در حاشیة شرقی چابهار، بعد از میدان شیلات، بنای گنبددار سفید رنگی با قامتی بلند به سبک معماری هندی جلبنظر میکند، که قدمت آن به دوران تیموری میرسد. این بنا، مدفن یکی از سادات به نام سید غلامرسول است.
ساختمان قدیمی تلگرافخانه
ساختمان قدیمی تلگرافخانه، قدیمی ترین بنای مدرن منطقه در شهر بندری چابهار است.
بنای مذکور توسط انگلیسی ها اواخر دوران قاجار در سال 1864 میلادی برای رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گواتر، جاسک و بندرعباس بنا شد.
این بنا ساختمانی با نام «بنلگو» با ویژگی های معماری نواحی گرمسیری است که رواق هلالی دور تا دور ساختمان بر آن گواهی می دهند.
بنای تلگرافخانه از معدود بناهایی است که در زمان حکومت قاجار در این بندر ساخته شد.
بنایی دو طبقه که الوارهای چوبی کف اتاق ها، راه پله ها و پاگردها را نقش داده و سقف ها با پوششی از تیرهای چوبی استحکام یافته است.
وجود سایه بان های شیروانی، سفالی و قوس های هلالی، این بنا را منحصر به فرد کرده است.
قدمگاه خضر
قدمگاه خضر در جنوب غربی چابهار در محلی به نام «سپوزه» از توابع بخش مرکزی واقع است. خواجه خضر از بزرگان و مردان نیک نام چابهار و مورد احترام بومیان است.
از وی مقبره ای بر جای نمانده است زیرا مردم معتقدند وی زنده و حامی دریا، لنج ها و قایق هاست اما دارای قدمگاهی است که در قدیم مراسم خاصی از جمله خیرات کردن خرما و حلوا یا قربانی کردن گوسفند توسط حاجت مندان در این قدمگاه مرسوم بود و بسیاری از دریانوردان پس از پایان سفر و رسیدن به ساحل در این قدمگاه شمع روشن می کردند.
غارهای سه گانه
در دامنه کوه «شهبازبند» حدود 25 متر بالاتر از سطح زمین دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی «بان مسیتی» می گویند.
در زبان بلوچی، «بان» مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا را می گویند و «مسیتی» معبد و پرستشگاه خوانده می شود.
در درون یکی از غارها که طبیعی و کوچک است یک آرامگاه مکعب و صندوقچه ای که ارتفاع گنبد آن 40 سانتیمتر است دیده می شود.
روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط «گجراتی» و خطوط هندی شباهت دارد.
غار دوم به فاصله هفت قدم در سمت راست این غار، با سکویی از گچ و سنگ ساخته شده است و غار سوم نیز به فاصله 50 متر در سمت چپ غار اصلی قرار دارد که طول قوس دهانه آن 20 متر است.
به نظر می آید که این غارها در زمره یک واحد تاسیساتی و ساختمانی و به منزله توقفگاه ها یا پرسشتگاه بوده است که سکویی برای انجام اعمال مذهبی یا تشریفات دیگر در سرتاسر پهنه جلوی هر سه غار ساخته بودند.
روستای رمین
روستای رمین و روستای تیس در منطقه آزاد چابهار از جمله جاهای دیدنی چابهار است که اغلب تورهای گردشگری مسافرانشان را به آنجا میبرند.
روستای رمین در کنار دریای نیلگون عمان قرار گرفته است و از سمت شرق از طریق جاده ساحلی بنادر صیادی بریس، پسابندر و خلیج گواتر را به شهر بندری چابهار منتهی میسازد.
خور قدیم، نوار ساحلی «کلات رود» که از یک طرف به دریا و از طرف دیگر با صخرههای بسیار و ماسههای طلایی به تالاب لیپار منتهی میشود از جاذبههای طبیعی این روستا به شمار میآیند.
کوههای مینیاتوری یا «مریخی» اطراف این روستا با مناظر بسیار زیبا در یک طرف جاده و طرف دیگر آن دریا و تراشها و برشهای ناشی از فرسایش و واریزههای آن و رنگ سفید این کوهها چشم هر بینندهای را خیره میکند.
روستای تیس
دهکده صیادی تیس در ضلع شرقی و در محدوده منطقه آزاد، در فاصله 9 کیلومتری شمال شهر چابهار قرار گرفته است.
قدمت آن به 2500 سال قبل میرسد و در کتابهای فتوحات اسکندر مقدونی به عنوان «تیز» مشهور بوده و به مرور زمان به تیس تبدیل شده است. تیس قبلاً بندر تجاری فعالی بوده که به وسیله مغولها ویران شده است.
این روستا پس از چابهار و کنارک، پرجمعیتترین و آبادترین منطقه نوار ساحلی بلوچستان محسوب میشود.
قلعه پرتغالیها
بندر تاریخی تیس با قدمت بیش از دو هزار سال در دهانه خلیج چابهار جا گرفته است و در مجاورت آن و بر فراز تپه ای مشرف به این روستا قلعه ای با نام پرتغالی ها خودنمایی می کند.
قلعه پرتغالی ها برفراز تپه ای مشرف به جاده چابهار – تیس و در پنج کیلومتری شهر چابهار قرار دارد و یکی از قلعه های مستکم بلوچستان محسوب می شود.
قلعه تیس به ابعاد 24 در 95 متر ساخته شده و مصالح به کار رفته در آن، آجر، سنگ و گچ است.
در سمت ساحل دریای عمان قلعه دارای دو برج دیده بانی است که برج سمت راست به صورت یک اتاق ایوان دار و یک شاه نشین روی مجمعی مکعب مستطیل پی سازی شده و استفاده از برج علاوه بر دیده بانی، به صورت چراغ دریایی نیز کاربرد داشته است.
گوشه های حیاط قلعه آثاری از آب انبارها دیده می شود که از سنگ و ساروج و گچ ساخته شده اند.
قدمت قلعه تیس به دوره اسلامی بازمی گردد و با شماره 555 در فهرست آثار ملی ایران به عنوان یک اثر ملی تاریخی به ثبت رسیده است.
بازدید از قلعه تیس که ویرانه های آن نشانه رشادت و پیروزی ایرانیان بر استعمار پرتغال است به همه گردشگران توصیه می شود.
آلاچیقهای ساحلی تیس
اگر به دنبال فضایی برای استراحت با معماری امروزی می گردید آلاچیقهای پلاژ کنار ساحل خلیج چابهار، در مسیر جاده کنارک ـ چابهار مکان مناسبی برای استراحت است.
این الاچیق ها در 9 کیلومتری چابهار واقع شدهاند و به وسیله جاده ساحلی آسفالته به جاده اصلی متصل میشود.
این مکان تفریحی با چشمانداز مناسب برای گردشگران محسوب میشود و با غذاخوری و چایخانه آمادة پذیرایی از مسافران است.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد