تردد اتوبوس‌های مسافری با معاینه فنی‌های پولی

بررسی‌های انجام شده بر اتوبوس‌های بین شهری نشان داده از هر چهار اتوبوس، سه اتوبوس سیستم ترمزشان دچار نقص فنی جدی بوده است و این یعنی بازی با جان ده‌ها مسافری که با خیالی آسوده اتوبوس‌های بین شهری را برای سفرهای جاده‌ای خود انتخاب می‌کنند.
تصادفات خونین و مرگباری مشابه حادثه دلخراش برخورد دو دستگاه اتوبوس مسافربری در آزادراه قم_تهران که دوشنبه شب رخ داد؛ گویای این واقعیت است که اتوبوس‌های مرگ در جاده‌ها جان مسافران را به بازی گرفته‌اند.

حذف پلیس از مراکز معاینه فنی

همه چیز از وقتی شروع شد که با تلاش‌هایی حضور پلیس در مراکز معاینه فنی کمرنگ و بتدریج حذف شد، شرایطی که باعث شد نقش نظارتی پلیس بر نحوه انجام تست‌های معاینه فنی خودرو‌ها در مراکز معاینه فنی کمرنگ شود.
مهم‌ترین پیامد این اتفاق رشد قارچ گونه مراکز معاینه فنی غیرقانونی در سطح کشور و صدور برگه معاینه فنی صوری به صورت تلفنی برای متقاضیان بود.
فراوانی تصادفات اتوبوس‌های بین شهری در جاده‌های کشور که نقص فنی خودرو دلیل اصلی وقوع آن بود موجب شد تا پلیس، طرح ضربتی ارتقای ایمنی اتوبوس‌های مسافربری را نوروز ۹۲ به اجرا بگذارد.
اجرای این طرح ضربتی حقایق تلخی را برای پلیس روشن کرد؛ به طوری که به گفته فرمانده پلیس راه کشور، از میان اتوبوس‌های کنترل شده از سوی پلیس، ۲۳ درصد این اتوبوس‌ها معاینه فنیشان صوری بوده است.
به گفته سرهنگ مهماندار، تمام اتوبوس‌های دارای نقص فنی توقیف و مدیران فنی شرکت‌های مربوط به کمیسیون ماده ۱۱ به راهداری معرفی شدند.

کلکسیونی از نقایص فنی و ایمنی

نتایج مرحله اول طرح ضربتی ارتقای ایمنی اتوبوس‌های مسافربری که اسفند سال گذشته در استان‌های تهران، قم، قزوین و البرز اجرا شد، نشان داد که اتوبوس‌های مسافربری بین شهری چه از لحاظ ایمنی و چه از لحاظ فنی دارای نقایص و مشکلات متعددی هستند.
از میان ۲۹۳۷ دستگاه اتوبوسی که مورد کنترل قرار گرفتند در ۲۰ درصد از آن‌ها راننده و مسافرانشان از کمربند ایمنی استفاده نمی‌کردند و ۵/۱ درصد نیز مسافر خارج از ظرفیت سوار کرده بودند.
۲۳ درصد اتوبوس‌های کنترل شده بدون ایمنی لازم شامل لاستیک مناسب، شیشه جلوی سالم و چراغ‌های سالم بوده‌اند، در این میان ۰/۰۴ درصد اتوبوس‌ها معادل ۱۳ دستگاه بدون برگه معاینه فنی بودند. ۵/۶ درصد این اتوبوس‌ها نیز تجهیزات ایمنی ضروری مانند کپسول آتش نشانی، جعبه کمک‌های اولیه، زنجیرچرخ، مخروطی و مثلث شبرنگ نداشتند، ۰/۰۴ درصد نیز بدون بیمه نامه شخص ثالث و ۲/۴ درصد نیز صورت وضعیت مسافربری نداشتند. ۶/۲ درصد از اتوبوس‌های کنترل شده نیز راننده کمکی نداشتند. به این ترتیب ۲۳ درصد از اتوبوس‌های کنترل شده دارای نقص ایمنی بوده‌اند.
به گفته فرمانده پلیس راه کشور در گفت‌و‌گو با ایسنا، در مجموع ۲۳ درصد از اتوبوس‌های مورد بررسی قرار گرفته، دارای نقص فنی و ایمنی بوده‌اند و این اتوبوس‌ها همان‌هایی بودند که راننده‌شان به جای مراجعه به مراکز معاینه فنی، برگه آن را به صورت صوری خریداری کرده‌اند.

نقص لاستیک ۱۰۰ هزار خودرو در تهران

پلیس در حالی از وضع ایمنی اتوبوس‌های بین شهری (خودروهای عمومی) و تهدیدی که از بابت امنیت جانی مسافران در این زمینه احساس می‌شود، ابراز نگرانی می‌کند که بررسی‌ها نشان می‌دهد، خودروهای شخصی نیز شرایطی بهتر از اتوبوس‌های بین شهری ندارند.
طی سال گذشته از ۵۰۰ هزار دستگاه خودرویی که به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند، چهار درصد دارای نقص فنی لاستیک بودند و با احتساب ۲/۵ میلیون خودروی واجد شرایط معاینه فنی در پایتخت به این ترتیب برآورد می‌شود صد هزار خودروی دارای نقص فنی در لاستیک در سطح شهر تردد کنند.
به گزارش مهر، مدیر بهره برداری مراکز معاینه فنی با اشاره به حادثه تصادف مرگبار دو دستگاه اتوبوس در اتوبان قم اشاره کرده و می‌گوید: از ۵۰۰ هزار خودروی مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی در سال گذشته حدود ۴ درصد خودرو‌ها دارای نقص در لاستیک بوده‌اند و این به معنای افزایش ضریب خطرپذیری خودرو‌ها در جاده‌های کشور است.
محمد طاهریان با اشاره به اعلام پلیس راهور مبنی بر اینکه نقص فنی اتوبوس و ترکیدگی لاستیک دلیل به وجود آمدن این حادثه بوده، می‌افزاید: متاسفانه نقص فنی خودرو‌ها تبدیل به یکی از علل مهم در تصادفات جاده‌ای تبدیل شده، در حالی که می‌توان با مراجعه به مراکز معاینه فنی نسبت به رفع نقص خودروهای معیوب اقدام کرد.
وی با بیان اینکه در سال ۹۱ از حدود ۵۰۰ هزار خودرویی که به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند چهار درصد دارای نقص در لاستیک بوده‌اند، توضیح می‌دهد: اکنون حدود ۲/۵ میلیون خودرو واجد شرایط معاینه فنی در تهران هستند و این به آن معناست که اکنون صد هزار خودرو نقص فنی در لاستیک دارند و این موضوع یعنی امکان تکرار حادثه‌ای دردناک مانند آنچه در اتوبان قم رخ داد، دور از انتظار نیست.
به گفته طاهریان، همین تعداد مراجعه به مراکز معاینه فنی در سال گذشته از بروز ۱۰۸۱ فقره تصادف که می‌توانست حادثه‌ای مانند آنچه رخ داد، رقم بزند، جلوگیری کرده است.

مسافران از سالم بودن خودرو مطمئن شوند

با توجه به افزایش حجم سفرهای تابستانی در شهریور و با توجه به آغاز فصل پاییز و زمستان و لغزندگی جاده‌ها، این شرایط موجب کاهش ضریب ایمنی خودرو‌ها می‌شود.
مدیر بهره برداری مراکز معاینه فنی تهران از شهروندان می‌خواهد پیش از سفر حتما از سالم بودن وسیله نقلیه خود مطمئن شوند.
طاهریان، ضرورت بازنگری در قانون معاینه فنی خودرو‌ها را یادآور شده و تصریح می‌کند: باید طرح دوفوریتی اصلاح قانون معافیت پنج ساله خودروهای نو از معاینه فنی و تبدیل آن به دو یا یک سال و نیز مراجعه هرساله آن‌ها در صحن مجلس دوباره پیگیری شود.

پس از وقوع این حادثه، دولت به طور ویژه تیمی متشکل از پلیس، وزارت راه، وزارت کشور و وزارت دادگستری را موظف کرده تا هرچه سریع‌تر گزارش دقیقی از دلایل وقوع حادثه تهیه کنند و پس از آن هم قرار شده موضوع به طور جدی مورد بررسی قرار بگیرد تا در آینده شاهد تکرار چنین حوادث تلخی نباشیم، اما امیدواریم با گذشت زمان این حادثه تلخ به فراموشی سپرده نشود تا باز هم با تکرار این حوادث، امنیت جانی مسافران قربانی بی‌تفاوتی‌ها و کم کاری‌های سازمان‌های متولی شود.
>> جام جم/ پوران محمدی