سرما‌خوردگی کودکان

هرچه سن کودک بیشتر می‌شود موارد ابتلا کاهش می‌یابد. همچنین کودکانی که در مهدهای کودک نگهداری می‌شوند بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند.

این بیماری معمولا از طریق استنشاق قطرات معلق در هوا و تماس مستقیم افراد منتقل می‌شود. با توجه به گوناگونی ویروس‌ها و ایجاد نشدن ایمنی پایدار پس از ابتلا، کودک ممکن است به فاصله کوتاهی مجددا مبتلا شود و گاهی این فاصله آنقدر کوتاه است که والدین گمان می‌کنند عفونت فرزندشان طولانی شده و نسبت به درمان مقاوم است.

نشانه‌های بالینی

معمولا نشانه‌های سرماخوردگی یک تا سه روز پس از تماس با ویروس رخ می‌دهد. اولین نشانه قابل توجه، احساس درد یا خراشیدگی در گلوست و در ادامه بتدریج درد گلو کم شده، انسداد و آبریزش بینی بارزتر می‌شود.

از علائم دیگر تب است که معمولا خفیف است مگر آن‌که عوارض سرماخوردگی مانند سینوزیت و عفونت گوش پدیدار شود.

مدت بیماری معمولا یک هفته است، هرچند در 10 درصد موارد ممکن است تا دو هفته نیز ادامه یابد.

آبریزش از بینی در روزهای اول شفاف است و در روزهای بعدی بتدریج تغییر رنگ و قوام می‌دهد و به گفته والدین چرکی می‌شود، ولی این تغییرات معمولا نشانگر عفونت باکتریایی و سینوزیت چرکی نیست، بلکه به طور طبیعی در سیر یک سرماخوردگی ساده رخ می‌دهد.

تشخیص

این بیماری اغلب بر اساس معاینه و شرح حال تشخیص داده می‌شود، ولی باید آن را از آلرژی بینی که با خارش، عطسه و آبریزش مزمن بینی همراه استف افتراق داد؛ همچنین باید تشخیص سینوزیت را بویژه در موارد افزایش تب یا طولانی‌شدن مدت علائم در نظر داشت.

درمان

برای سرماخوردگی، درمان اختصاصی وجود ندارد. درمان‌های رایج عموما بر پایه علامت درمانی است که در مورد استفاده از آنها در کودکان توافق نظری وجود ندارد، زیرا تاثیر فراوانی در کاهش مدت بیماری ندارند. برای درمان علامتی می‌توان از آنتی‌هیستامین، تب‌بر‌، ضدسرفه و داروهای کاهنده احتقان بینی استفاده کرد.

ترکیبات نعنا، عسل و اوکالیپتوس در کاهش حملات سرفه موثرند. در مواردی تاثیر فلز روی و گیاه اکیناسه در بهبود سرماخوردگی مشاهده شده، ولی تاثیر آن در کودکان هنوز کاملا اثبات نشده است.

استفاده از بخور گرم و ویتامین C امروزه توصیه نمی‌شود چون در تحقیقات جدید تاثیری از آنها مشاهده نشده است.

مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی لازم می‌شود که سرماخوردگی ویروسی با عوارضی مانند عفونت گوش یا سینوزیت همراه شود، در غیر این صورت هیچ تاثیری بر بهبود علائم یا کاهش مدت بیماری ندارند.

در آخر باید خاطر نشان کرد که استفاده از واکسن آنفلوآنزا برای پیشگیری از سرماخوردگی زمانی موثر است که علت بیماری ویروس آنفلوآنزا باشد و باید توجه داشت که آنفلوآنزا سهم کمی در میان ویروس‌های ایجاد‌کننده سرماخوردگی دارد.

دکتر حمیدرضا‌ صادقی - ‌‌متخصص اطفال