روزنامه نیویورک تایمز امروز شنبه در گزارشی نوشت: دولت اوباما درمذاکراتی حساس با ایران در واقع دارد قمار می کند و در ازای کاهش تدریجی تحریم ها، ایران و رهبرانش را ترغیب به ورود در مذاکرات هسته ای اش می کند.
منتقدان اوباما درکنگره و کشورهای عرب و مهمتر از همه اسرائیل، استراتژی اوباما را کاملا برگشت به عقب می دانند و سخت مشغول کارند تا به جهان بفهمانند که اوباما نباید همه 100میلیارد دلار دارایی توقیف شده ایران در بانک های خارجی را آزاد کند.
منتقدان اوباما می گویند که کاهش تحریم ها به هر میزان هم که باشد زیاد است.اما از طرفی واسطه های طماع و حیله گر؛ چینی های حریص منابع انرژی و اروپایی هایی که به دنبال بازگشت روزهای پررونق تجارت با ایران هستند یعنی دورانی که ایران منبع اصلی تجارت خارجی آنها بود، در انتظار فرصت بدست آمده نشسته اند.
سناتور جمهوریخواه باب کراکر از اعضای کمیته روابط خارجی سنا با اشاره به طرح کاهش تحریم ها که در دولت بوش به اجرا در آمد و نوعی شلیک به عقب بود و نتیجه معکوس داشت، می گوید: ما همه خوب می دانیم با چه کسی مشغول توافق هستیم و تجربه کاهش تحریم ها را قبلاˈهم با کره شمالی داشته ایم.
کراکر می افزاید: مشکل این است که هر کار موقتی سرانجام روزی تبدیل به یک هنجار (نرم) جدید می شود.
سنای آمریکا هفته گذشته از تصویب تحریم های جدید علیه ایران امتناع ورزید به این دلیل که دولت اوباما معتقد بود تحریم های جدید ایران را از توافق اولیه در مذاکرات هسته ای باز می دارد.
اما سناتور هری رید و یکی از بزرگترین متحدان اوباما اعلام کرده است که کار رای گیری برای تصویب تحریم های جدید بعد از تعطیلات «روز شکرگزاری» انجام خواهد شد.
اصولا محور دعوا این است که کنگره می گوید ما در مذاکرات هسته ای با دشمنی طرف هستیم که بسیار زیرک و ماهر است و تصمیم سازان این کشور سال هاست آژانس های اطلاعاتی آمریکا را مات و متحیر گذارده اند.
نظر اوباما و دستیارانش این است که باید در همان دور اول مذاکرات به ایران امتیاز داد تا دولت این امتیاز را در داخل به عنوان پیروزی ازآن بهره برداری نماید و حاضر شود وارد دور دوم مذاکره که منتج به یک توافق دائمی است، گردد.
یکی از استراتژیست های دولت اوباما دراین باره گفت:محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران می گوید که در داخل کشور به وی شش ماه مهلت داده اند تا در این مدت کار توافق هسته ای را یکسره کند. دولت اوباما هم با ظریف در این مورد هم عقیده است.
دو طرف توافق کرده اند 3.6 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران که درآمد نفتی این کشور در بانک های خارجی است را آزاد کنند.
یکی از مقامات بلندپایه دولت اوباما گفته است که این پول در مدت شش ماهه توافق به تدریج افزوده خواهد شد ولی هنوز مقدار این پول مشخص نشده است.
از شروط دیگر مذاکره این است که تهران اجازه پیدا کند مقداری از محصولات پتروشیمی خود که دومین صادارت مهم این کشور است را بفروشد و با پول آن قطعاتی را برای صنایع خودروسازی خود وارد و از این راه اقتصاد ایران شکوفا شده و مجددا اشتغالزایی کند. درآمد ایران سال گذشته از محل صدور محصولات پتروشیمی به 11میلیارد دلار رسید.
چنانچه این امتیازات به ایران اعطا شود راهگشای ورود ایران به مذاکرات برای توافق بزرگتر است.
دولت اوباما تصمیم دارد هفت تا 10میلیارد دلار از دارایی های ایران را آزاد کند اما ایران خواستار آزاد شدن همه 30 میلیارد دلار دارایی ایران است اما تا زمانی که توافق قطعی و نهایی حاصل نشده باشد این دارایی آزاد نخواهد شد.
مشکل اصلی در راه اندازی مجدد صدور نفت ایران است که از اوائل سال 2011 کاهش یافته است.
نیکولاس برنز معاون سابق وزارت خارجه آمریکا که در دولت بوش اولین تحریم ها علیه ایران را سازماندهی کرد دراین باره به صراحت اعلام کرده است:قوی ترین اهرم که فروش نفت است همچنان در دستان ما باقی خواهد ماند.
وی افزود:هیچ مذاکره کننده خوبی نسبت به اهمیت این موضوع غافل نخواهد ماند و اوباما و جان کری هم زیرک هستند و این در راستای منافع ملی امریکاست که نگذارند مذاکرات از کار باز ایستد اگر مذاکرات به نفع اسرائیل یا عربستان نیست،خوب نباشد، مذاکره باید روند خود را طی کند.
عربستان و اسرائیل روند مذاکرات را به نفع خود نمی دانند. یک مقام سعودی اخیرا در سفری که به واشنگتن داشت این مذاکرات را «بازی احمقانه» خواند و گفت:هر زمان تحریم ها از میان بردشته شود هر سوداگر و دلالی در خاورمیانه راه هایی را برای فرار از رژیم تحریم ها پیدا خواهد کرد.
اسرائیل هم ساز خود را می زند و خواستار آن است که فقط 20میلیارد دلار از دارایی های ایران آزاد شود. گروهی هم با آزاد شدن 40 میلیارد دلار این دارایی موافقند و آن را «آثار غیرمستقیم» لغو تحریم ها می دانند. این کار به نفع بازارهم هست.«ریال» که ظرف دو سال گذشته به شدت تضعیف شده بود مدتی است در بازار ایران در حال احیا شدن است.
وحشت کنگره از این است که با تلطیف فضای تجاری ایران و دگرگون شدن این فضای مسموم تجاری به فضای قابل تحمل، هم دیگر خطر تجارت کردن با ایران از بین خواهد رفت. کنگره می گوید که اگر اقتصاد ایران حتی خیلی ناچیز شکوفا شود، ایران دیگر انگیزه ای برای ورود به مذاکرات نخواهد داشت.
«سیما شاین» از کارکنان دفتر نخست وزیری اسرائیل در امور استراتژیک مربوط به ایران در این باب اظهار عقیده کرده است:یک عنصر مهم وجود دارد که قابل اندازه گیری نیست و آن فضای روانی حاکم بر مذاکرات است.
وی می افزاید: در فرصتی که در این فضا بوجود آمده جامعه تجاری هم به شکلی جهش گونه مشتاق کار کردن با ایران شده است و همه به نوعی مشتاق جهش به سمت از میان برداشتن تحریم ها هستند و هرکس مراقب است ببیند دیگری زودتر از او نمی پرد.
«دیوید اس. کوهن» از مقامات بلند پایه وزارت خزانه داری امریکا و مسئول اعمال تحریمها علیه ایران هم به کنگره گفته است که امریکا و متحدانش باید هوشیار بوده و هرگونه تخلف از تحریم ها را سرکوب کنند.(ایرنا)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد