فیلمی تازه از ماجراهای رابین‌هود

دو میلیون دلار ساخته شد. ویلیام کیگلی هم به عنوان کارگردان دوم با این پروژه همکاری کرد، ولی در نقدها کمتر نامی از وی به میان آمده است. قصه فیلم نگاهی صادقانه به افسانه کلاسیک رابین‌هود دارد، زمانی که شاهزاده جان، حاکم نورماندی در غیاب پادشاه ریچارد مالیات‌های سنگین به کشاورزان و تهیدستان می‌بندد، یکی از چهره‌های سرشناس منطقه به یک رهبر شورشی تبدیل می‌شود. او که به رابین‌هود معروف می‌شود، مبارزه‌ای سخت علیه شاهزاده جان آغاز می‌کند. کل صحنه‌های فیلم در حوالی نیویورک فیلمبرداری شد و برای فیلمبرداری بخشی از صحنه‌های آن به صورت همزمان از چند دوربین فیلمبرداری استفاده شد. رقم دقیق فروش این درام اجتماعی ماجراجویانه هیچ وقت به صورت رسمی اعلام نشد، اما نزدیکان کمپانی برادران وارنر می‌گویند سود خوبی از بابت فروش آن نصیب تهیه‌کنندگانش شد.

ارول فلین، بازیگر اصلی فیلم که سال 1959 در پنجاه سالگی درگذشت، فعالیت بازیگری را از سال 1933 شروع کرد و ماجراجویی‌های رابین‌هود، دوازدهمین فیلم سینمایی‌اش بود. او زمان بازی در این فیلم یکی از چهره‌های مطرح سینما بود و بازی در نقش رابین‌هود بر شهرت او افزود.‌پس از نمایش موفقیت‌آمیز ماجراجویی‌های رابین‌هود ـ که در کنار فروش بالا، نقدهای مثبت منتقدان سینمایی را هم به همراه داشت ـ صنعت سینما تا سال‌ها سراغ افسانه رابین‌هود نرفت. اگر هم این کار را انجام داد، نتوانست نسخه‌های موفقی در این رابطه ارائه دهد. کمپانی والت‌دیزنی که در دهه‌های 50 و 60 میلادی تعدادی انیمیشن موفق و پرفروش تهیه و تولید کرده بود، سال 1973 به ماجراجویی‌های رابین‌هود رنگ و روی کمدی و انیمیشنی زد و فیلم کلاسیک معروف خود را ساخت. ولفگانگ ریترمن، کارگردان این انیمیشن بود و بازیگران مطرحی مثل پیتر یوستینف، تری توماس، نیل هریس و راجر میلر صداهای خود را به شخصیت‌های اصلی داستان قرض دادند. نمایش عمومی این انیمیشن با استقبال بالای تماشاگران و منتقدان همراه شد و روایت متفاوت و کارتونی والت‌دیزنی از داستان کلاسیک رابین‌هود در کنار فیلم مایکل کورتیس قرار گرفت. قبل از نمایش عمومی این انیمیشن، پرسش‌هایی در رابطه با نوع واکنش تماشاگران به آن مطرح بود. گروهی از اهل فن ابراز نگرانی می‌کردند نسخه کارتونی کمپانی والت‌دیزنی نتواند رضایت خاطر تماشاگران و منتقدان را فراهم کند، اما استقبال عمومی از فیلم به قدری خوب و بالا بود که بعدها بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی سراسر جهان (و ازجمله ایران) این فیلم را به صورت یک مجموعه تلویزیونی چنداپیزودی هم نمایش دادند.

بسیاری از منتقدان سینمایی عقیده دارند موفقیت بالای کوین کاستنر در دنیای بازیگری، یکی از دلایل اصلی تولید نسخه دیگری از داستان رابین‌هود، از سوی صنعت سینما در دهه 90 میلادی است. «رابین‌هود: شاهزاده دزدان» سال 1991 در زمانی روی پرده سینماها رفت که کاستنر در فیلم‌های پرفروشی مثل «تسخیرناپذیران» (1986) و «با گرگ‌ها می‌رقصد» (1990) بازی کرده و لقب معروف‌ترین بازیگر مرد دوران خود را گرفته بود. حتی گفته می‌شود پیشنهاد ساخت نسخه تازه رابین‌هود را او به کوین رینولدز، دوست صمیمی خود و کمپانی برادران وارنر داد. رینولدز در زمان کارگردانی فیلم گفت آن را براساس افسانه قدیمی رابین‌هود می‌سازد و کار او نسخه دوباره‌سازی‌شده فیلم کلاسیک سال 1938 نخواهد بود.

کوین کاستنر در نقش رابین‌هود، چهره‌ تازه‌ای از خود ارائه داد. شون کانری، جیمز باند قدیمی سینما هم در لحظات پایانی فیلم به عنوان بازیگر مهمان نقش بسیار کوتاهی بازی کرد. او در این نقش کوتاه یک دقیقه‌ای به عنوان پادشاه ریچارد ظاهر شد. حدود 48 میلیون دلار هزینه تولید فیلم شد و تماشاگران سینما در آمریکای شمالی 166 میلیون دلار برای تماشای آن پرداختند.

ریدلی اسکات، فیلمساز انگلیسی‌تبار سینما بارها در مصاحبه‌های خود از علاقه‌اش برای کارگردانی یک فیلم رابین‌هودی صحبت کرده بود. او که گفته بود بالاخره روزی این فیلم را خواهد ساخت، سال 2010 آرزویش را عملی کرد. در رابین‌هود او، راسل کرو در نقش قهرمان ماجراجوی جنگل شروود بازی کرد. او و اسکات قبل از آن در سال 2000 درام تاریخی «گلادیاتور» را کار کرده بودند. این فیلم همزمان با استقبال بالای منتقدان و تماشاگران روبه‌رو شد. نه‌تنها منتقدان و تحلیلگران اقتصادی سینما، بلکه سازندگان رابین‌هود هم امیدوار (و مطمئن)‌ بودند که این فیلم، موفقیت کلان گلادیاتور را تکرار خواهد کرد، اما در عمل این اتفاق نیفتاد و نسخه جدید داستان رابین هود و روایت تازه اسکات از آن با شکست سخت تجاری روبه‌رو شد. فروش 105 میلیون دلاری آمریکای شمالی، خیلی کمتر از هزینه کلان 200 میلیون دلاری آن بود. منتقدان هم گفتند ریدلی اسکات نتوانسته در تحقق آرزوی دیرینه خود موفقیتی به دست بیاورد. پس از نمایش عمومی ناموفق فیلم، پرسش مشترک رسانه‌های گروهی و منتقدان این بود که ریدلی اسکات و کمپانی یونیورسال براساس چه ضرورتی دست به تولید آن زده‌اند. نکته جالب این که ریدلی اسکات در گفت‌وگویی اعلام کرد در بین رابین هودهای قبلی تاریخ سینما فقط فیلم سال 1993 مل بروکس را می‌پسندد و آن را یک فیلم خوب ارزیابی می‌کند!

اشاره ریدلی اسکات به « رابین هود: مردان سرسخت » کمدی انتقادی مل بروکس است. تماشاگران سینما بروکس را به خاطر مجموعه فیلم‌های کمدی می‌شناسند که در آنها به هجو ژانرهای مختلف سینمایی و فیلم‌های مطرح آنها می‌پردازد. بروکس در این فیلم خود به هجو افسانه رابین‌هود و بویژه فیلم سال 1991 کوین کاستنر می‌پردازد. کری الویس در کمدی مل بروکس در نقش رابین‌‌هود بازی کرد. نکته جالب این که کری الویس قرار بود نقش رابین‌هود را در فیلم ریدلی اسکات هم بازی کند، اما این نقش بالاخره به راسل کرو رسید. کرو، زمان بازی در رابین‌هود 45 سال داشت و حکم بزرگ‌ترین بازیگری را پیدا کرد که در نقش این شخصیت افسانه‌ای ظاهر شد. پس از او شون کانری در ردیف دوم قرار می‌گیرد که با سنی بالای 44 سال در «رابین و ماریان» (1976)‌ بازی کرد. ریچارد لستر کارگردان این درام رمانتیک ماجراجویانه است و بسختی می‌توان آن را در ردیف فیلم‌هایی قرار داد که به تعریف افسانه رابین‌هود می‌پردازند.

شون کانری در قصه فیلم در نقش رابین‌‌هود بازی می‌کند و آدری هپبورن هم ماریان قصه است. خود قصه هم با لحن کمدی تراژیک خود، ماجراهای رابین‌هود را 20 سال پس از زمانی تعریف می‌کند که افسانه او شکل می‌گیرد. به این ترتیب، این قصه، افسانه معروف و کلاسیک رابین‌هود را به تصویر نمی‌کشد. رابین‌هود حدود 20 سال پس از شورش و درگیری‌اش با شاهزاده جان دوباره به شروود برمی‌گردد و متوجه می‌شود ماریان در محلی دورتر از مکان اصلی زندگی خود روزگار می‌گذراند.

دیدار دوباره آنها باعث خلق اتفاقات تازه‌ای می‌شود. اهل فن می‌گویند صنعت سینما در آینده باز هم سراغ افسانه رابین‌هود خواهد رفت و نسخه‌های تازه‌ای در رابطه با ماجراجویی‌های این شخصیت افسانه‌ای ساخته خواهد شد. منتقدان سینمایی می‌گویند باید منتظر ماند و دید در نسخه‌های بعدی رابین‌هود، کدام بازیگر ایفای نقش این چهره سرشناس دنیای ادبیات و هنر را به عهده خواهد گرفت.

ورایتی‌/ مترجم : کیکاووس زیاری