مردی از اهالی استان خراسان رضوی که از طریق مسافرکشی امرار معاش میکند، چندی پیش به پلیس آگاهی مراجعه و از یک زن و مرد شکایت کرد. موضوع شکایت، زورگیری و سرقت خودرو بود. او گفت: هوا کاملا تاریک شده بود که زن و مردی خواستند آنها را به صورت دربست به مقصدشان برسانم. به دلیل وجود مسافر زن، به موضوع شک نکردم و آنها را سوار کردم. مرد جوان در صندلی جلو و زن عقب نشست. بعد از طی مسافتی وقتی به محل خلوتی رسیدیم، آن دو به من حمله کردند و با قمه و شوکر مرا کتک زدند و با تهدید خودرویم را سرقت و فرار کردند.
این مرد فقط یکی از شاکیان باند مخوفی است که زنی بیست و چهار ساله هدایت آن را به عهده داشت. یکی دیگر از شاکیان که چند روزی را در بیمارستان بستری بود، میگوید: زن و مردی را به عنوان مسافر دربست سوار کردم، اما در میان راه وقتی دیدم آنها قصد دارند مرا به مسیری فرعی بکشانند، شک کردم و از آنها خواستم پیاده شوند، حتی گفتم نیازی نیست کرایه بدهند اما آن دو اصرار کردند حداقل آنها را تا خیابان اصلی برسانم. بناچار قبول کردم اما ناگهان مردی که جلو نشسته بود، قمهای را از زیر لباسش بیرون کشید و مرا تهدید کرد. زنی هم که در صندلی عقب بود، با شوکر ضربهای به من زد. آنها از من خواستند پیاده شوم و ماشینم را به آنها بدهم. ماشین را تازه خریده بودم و با آن خرج زندگیام را درمیآوردم. به همین دلیل نمیخواستم آن را از دست بدهم. در برابر دو سارق مقاومت کردم و آنها چند ضربه به من زدند که بشدت مجروح شدم. سپس دو سارق سوار بر ماشین من فرار کردند و من هم چند روزی در بیمارستان بستری بودم.
کارآگاهان بعد از دریافت چند شکایت مشابه برای ردیابی سارقان خشن وارد عمل شدند و با سرنخهایی که در تحقیقات به دست آوردند، توانستند مخفیگاه متهمان را شناسایی و چهار مرد و یک زن را دستگیر کنند. زن بازداشتشده مریم نام دارد و بیست و چهار ساله است. او سردسته باند زورگیری بود و در بیشتر سرقتها خودش نیز حضور داشت و با شوکر به طعمههایش حمله میکرد. او که به ماده مخدر شیشه معتاد است در اعترافاتش گفت برای تامین هزینه مواد مخدر دست به این جرایم میزد و به همراه بقیه اعضای باند، خودروها را زورگیری میکرد. اعضای این باند بعد از هر سرقت اموالی را که به دست میآوردند، به قیمت بسیار پایینی میفروختند و با آن مواد مخدر میخریدند. متهمان اعتراف کردند در یکی از مکانهای استعمال مواد با هم آشنا شدند و مریم به آنها پیشنهاد زورگیری داد. تحقیقات از اعضای این باند ادامه دارد.
کارآگاهان پایگاه پنجم پلیس آگاهی تهران نیز وظیفه تحقیق از دختری بیست ساله به نام سوسن را به عهده دارند که به زورگیری متهم شده است.سوسن و پسری جوان که در دزدیها به او کمک میکرد، به صورت اتفاقی توسط ماموران گشت انتظامی دستگیر و از آنان
چک پولهای جعلی 50 هزار تومانی کشف شد. کارآگاهان در تحقیقات فهمیدند سوسن دختری سابقهدار است. او در بازجویی به زورگیری با تهدید سلاح سرد و همچنین جعل اسکناس اعتراف کرد.
زهره، زنی بیست و پنج ساله است که سابقه تولید و نگهداری مواد روانگردان و همچنین خرید و فروش مواد مخدر را در پرونده خود دارد. این زن که خودش نیز به مواد مخدر معتاد است، حدود یک سال پیش به واسطه مصرف مواد با مردی بیست و نه ساله آشنا شد. هر دوی آنها معتاد و بیکار بودند و برای تامین هزینههای خود مشکل مالی داشتند و به همین دلیل تصمیم گرفتند از راه سرقت، پول به دست بیاورند. به این ترتیب زهره به زنی زورگیر تبدیل شد. او که توسط ماموران اداره پنجم پلیس آگاهی تهران دستگیر شده است، میگوید: همراه همدستم سوار موتور میشدم. ما چاقو و قمه داشتیم. با موتور در کوچهها و خیابانهای خلوت پرسه میزدیم و همینکه فرد تنهایی را میدیدیم، سراغش میرفتیم و راه او را میبستیم و با تهدید میخواستیم هر چه پول دارد، بدهد. بعد هم فرار میکردیم.
نکته مشترک در میان زنان زورگیر، اعتیاد آنان به مواد مخدر بویژه مواد صنعتی است. مصرف مواد محرک جسارتی کاذب در افراد ایجاد میکند و باعث میشود آنها دست به جرایم خشن بزنند. این نظر کاوه میرزاده، روانشناس است. او ادامه میدهد: زنان معمولا در جرایم
کم ریسک حضور دارند و همچنین جرمهایی را مرتکب میشوند که در آنها به خشونت نیازی نباشد، این به دلیل قدرت بدنی کم آنهاست اما وقتی زنان مجرم مواد محرک مصرف میکنند و جسارت کاذب به دست میآورند دیگر مشکلی برای ارتکاب جرایم خشن نمیبینند و به زورگیری رو میآورند.
دومین نکته مشترک در میان زنان زورگیر این است که آنان قبل از ارتکاب چنین جرایمی به اتهامهای دیگر دستگیر و زندانی شدهاند. میرزاده در اینباره نیز میگوید: اگر بررسی کنیم، میبینیم این زنان به دلیل حضور در زندان و همچنین اعتیاد از طرف خانواده خود طرد شدهاند. در نتیجه بعد از آزادی چارهای ندارند جز اینکه بار دیگر به محیط جرمزا بازگردند. در این میان چون قبلا زندان را تجربه کردهاند و ترس و قبح آن برایشان از بین رفته است، گستاخی بیشتری از خود نشان میدهند.
کمک گرفتن از همدستان مرد نیز نکته مشترک دیگری در میان زنان زورگیر است. میرزاده میگوید: این زنان از مردان کمک میگیرند تا برایشان به نوعی حاشیه امنیت ایجاد شود و اگر درگیری به وقوع پیوست، مغلوب نشوند.
یکی از دلایلی که سبب میشود زنان زورگیر در ارتکاب جرم راحتتر عمل کنند و احتمال موفقیتشان افزایش یابد، اعتمادی است که مردم به زنان دارند و وقوع چنین جرایمی را از طرف آنها دور از ذهن میدانند. «حسن - ب» مردی است که طعمه زن و مردی زورگیر شده است. او میگوید: وقتی آن دو نفر را به عنوان مسافر سوار کردم، خیال میکردم با هم زن و شوهر هستند. اصلا احتمال نمیدادم یک زن بخواهد زورگیری کند و روی من چاقو بکشد. وقتی به محلی خلوت رسیدیم، آنها تهدیدهایشان را شروع کردند. اتفاقا آن زن خشنتر بود و چند ضربه هم به من زد. واقعا شوکه شده بودم. هیچ چارهای نداشتم جز اینکه تسلیم شوم وگرنه ممکن بود جانم به خطر بیفتد. به همین دلیل هر چه پول داشتم، به آنها دادم و هر دو بسرعت فرار کردند. حتی تا یک ساعت بعد از این دزدی هنوز شوکه بودم و باور نمیکردم زنی بخواهد دست به چنین کاری بزند.
برخی زنان زورگیر نیز برای اینکه احتمال دستگیر شدنشان را کاهش دهند، سراغ طعمههای کمسن و سال میروند تا از نظر قدرت بدنی بتوانند بر آنهاغلبه کنند. مرضیه یکی از این متهمان است که او نیز به مواد مخدر اعتیاد دارد. این زن بیست و هفت ساله میگوید: بچههایی را که در کوچه و خیابان تنها بودند، شناسایی میکردم. سپس آنها را به بهانهای چند خیابان آن طرفتر میبردم وبا تهدید چاقو طلا و جواهراتشان را میگرفتم و فرار میکردم.
پلیس برای پیشگیری از اینگونه جرایم به شهروندان هشدار میدهد توجه داشته باشند زنان نیز مانند مردان ممکن است مرتکب جرم شوند. به همین دلیل افراد بویژه رانندگان مسافربر از اعتماد بیدلیل به دیگران بپرهیزند. سوار کردن مسافر در ساعات پایانی روز و به مقصد خارج از شهر و نقاط پرت و دور افتاده، احتمال خطر را افزایش میدهد. همچنین همراه داشتن پول زیاد و طلا و جواهرات سبب میشود افراد به طعمههایی برای زورگیران تبدیل شوند. پلیس همچنین هشدار میدهد در برابر زورگیران مقاومت نکنید؛ زیرا ممکن است خسارت جانی به شما وارد شود. گزارش سریع و بموقع جرم و اعلام مشخصات دقیق مجرمان نیز از دیگر نکات مهمی است که هر شهروندی باید به خاطر داشته باشد اگر هدف مجرمان قرار گرفت، پلیس بتواند به او کمک و متهمان را هر چه سریعتر شناسایی و دستگیر کند./ ضمیمه تپش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد