نبود زمینه اشتغال در مناطق محروم و دور افتاده این استانها و به تبع آن گرفتار شدن برخی از مردم این مناطق در دام قاچاقچیان مواد مخدر برای کسب در آمد از طریق قاچاق این مواد و بروز برخی ناامنیها که قاچاقچیان مواد مخدر در مسیر قاچاق این مواد به وجود میآورند، در کنار تبعات منفی اجتماعی و اقتصادی ترانزیت این مواد از جمله مشکلات و معضلات استانهای جنوبشرقی کشور است.
البته در چند سال گذشته در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان، کشفیات مواد مخدر افزایش قابل توجهی داشته است؛ به طوری که به گفته مدیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری، در سال گذشته 570 تن انواع مواد مخدر شامل تریاک، مرفین، حشیش، شیشه و دیگر موادمخدر کشف شده که 70 درصد این مواد مکشوفه تریاک بوده است.
سردار اکبر شاهی با اشاره به افزایش کشفیات مواد مخدر در استان کرمان میافزاید: در سال 91 استان کرمان 11 درصد کشفیات کشور را به خود اختصاص داد، اما در سال 92 و باافزایش کشفیات رشد بیش از 17 درصدی داشته است.
آسیبهای ترانزیت مواد مخدر در کرمان
با وجود این اقدامات، باندهای ترانزیت مواد مخدر همچنان به روشهای مختلف به فعالیت خود ادامه میدهند و در این راه مشکلات و معضلات بسیاری را برای مردم استان ها ی سیستان وبلوچستان وکرمان به وجود آوردهاند. مواد مخدر بزرگترین مشکل مردم این دو استان بوده و سالهاست آنان بار سنگین فرهنگی و اجتماعی این پدیده شوم را به دوش میکشند.
کرمان که از لحاظ جغرافیایی در مسیر ترازیت مواد مخدر قرار گرفته همواره به طور طبیعی هزینههای زیادی به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پرداخت کرده است که میتوان به بروز برخی از ناامنیها از سوی باندهای قاچاق مواد مخدر اشاره کردکه سبب سرمایهگذاری نکردن بخش خصوصی در برخی از مناطق محروم و دور افتاده این استان شده است. همچنین محرومیت و نبود زمینه اشتغال در مناطق محروم و دور افتاده این استان باعث گرایش برخی از مردم به قاچاق مواد مخدر و کسب درآمد شده است. از سوی دیگر کشفیات مواد مخدر باعث شده تصویری منفی از مردم ساکن استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان در ذهن مردم دیگر مناطق کشورشکل گیرد و بسیاری از مردم نقاط مختلف کشور تصور کنند که به دلیل آمار بالای کشفیات مواد مخدر در این دو استان، احتمالا بیشتر مردم ساکن این دو استان به مواد مخدر اعتیاد دارند. این موضوع علاوه بر خدشهدار کردن وجهه اجتماعی مردم این دو استان، سبب شده که حتی در ایست و بازرسیهای پلیسی ورودی برخی از شهرها و استانهای کشور همچون یزد، اصفهان و تهران، خودروهایی که پلاک شهرهای این دو استان را دارند بیشتر مورد بازرسی قرار گیرند.
در استان سیستان و بلوچستان نیز ورود مواد مخدر و قاچاق آن مشکلات زیادی را به همراه داشته است. این استان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و برخورداری از 1100 کیلومتر مرز خاکی با کشورهای پاکستان و افغانستان و 300 کیلومتر مرز آبی، همواره از این موهبت برخوردار بوده که کانال ارتباطی با شرق آسیا باشد؛ اما این مرزهای مشترک سبب شده تا این منطقه به عنوان مسیر ترانزیت این مواد خانمانسوز قرار گیرد.
یکی از شهروندان زاهدانی با اشاره به معضلات قاچاق مواد مخدر در این استان میگوید: در حالی که سالانه میلیاردها تومان سود حاصله از عبور مواد مخدر از نوار مرزی سیستانوبلوچستان به جیب قاچاقچیان بینالمللی سرازیر میشود، ضرر و زیان ناشی از فعالیت این افراد دراین منطقه آلوده شدن جوانانی است که نا خواسته وارد این وادی میشوند.
وی با بیان اینکه رواج اعتیاد بین جوانان بیکار سیستان و بلوچستان که اکثرا از خانوادههای فقیر و نیازمند هستند آمار طلاق را در این منطقه بشدت افزایش داده است، میگوید: در سیستان و بلوچستان خانوادههای زیادی نگران فرزندان جوان معتاد خود هستند و این درحالی است که هیچ کاری از دست آنها برای نجات این افراد بر نمیآید؛ زیرا این افراد برای تامین معاش و خرید مصرف روزانه موادمخدر یا باید دنبال کارهای خلاف از قبیل سرقت، بزهکاری یا کارهای خلافشرع بروند یا دنبال کسب و کارباشند؛ اما متاسفانه در این استان تعداد بیکاران بسیار زیاد است و این در حالی است که هیچکس حاضر نمیشود به افرادمعتاد کاربدهد.
نماینده مردم زاهدان در مجلس نیز با اشاره به مشکلات این استان میگوید: آمار بیکاری، فقر و نداری در بین جوانان استان سیستان و بلوچستان بیش از 30 درصد است که موجب شده تا جوانان برای تامین معاش روزانه مجبور به همکاری با سوداگران مرگ و توزیع کنندگان موادمخدر شوند.
شهریاری با بیان اینکه تعداد زندانیان سیستان و بلوچستان که برای تامین زندگی مجبور به همکاری با قاچاقچیان مواد مخدر شدهاند دو برابر دیگر نقاط کشور است، میگوید: دلیل این موضوع بیکاری است و با توجه به رشد چند ساله دانشگاهها و مراکز عالی سیستان و بلوچستان و اینکه در هر سال تعداد زیادی از جوانان از دانشگاه فارغالتحصیل میشوند در خانهای نیست که چند نفر از فرزندان خانواده با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر بیکار نباشند.
لزوم توسعه بخش صنعت و ایجاد اشتغال
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان سیستان و بلوچستان هم در گفتوگو با جامجم در این باره میگوید: افزایش قیمت مواد مخدر و سود کلانی که عاید قاچاقچیان این مواد میشود، یکی از عوامل اصلی است که باعث شده قاچاقچیان از هر فرصتی برای انتقال مواد مخدر به داخل کشورمان استفاده کنند.
محمدحسین اشرفی با بیان اینکه کمبود اعتبارات به منظور تجهیز نیروهای امنیتی و انسداد مرزهای استان و تقویت یگان دریایی از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه مسئولان کشور قرار گیرد، تصریح میکند: به موازات مبارزه با مواد مخدر، ایجاد زیرساختهای لازم به منظور فراهم شدن بسترهای اشتغال از ملزومات امر مبارزه با قاچاق و بخصوص مواد مخدر است که با سفر اخیر رئیسجمهور به این استان امیدواریم در آینده شاهد توسعه بخش صنعت و ایجاد بسترهای اشتغال باشیم.
حکمت قاسمخانی / جامجم کرمان
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد