حسن روحانی رئیس جمهوری صبح امروز در همایش قوه قضائیه که در سالن اجلاس سران برگزار شد ، ضمن گرامیداشت هفته قوه قضائیه گفت: به همه تلاشگران این قوه ادای احترام می کنیم و برای همه آنان آرزوی توفیق بیشتر برای توفیق به مردم، احقاق حقوق و اجرای عدالت داریم.
وی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید بهشتی و معمار قوه قضائیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: بی تردید شهید بهشتی یک نمونه شهید و بارز از مدیریت پخته و آگاه توام با سعه صدر و استقامت بود.
روحانی گفت: شهید بهشتی دیدگاه و جایگاه علمی خود را از حوزه علمیه قم گرفته بود و هم از علوم و دانش روز و مکاتب فلسفی و فکری غرب بهره برداری کرده بود و دارای فکر و اندیشه بلندی بود و توانست در تمام مراحل زندگی خدمات کم نظیر و گاهی بی نظیر داشته باشد که امروز صدها مدیر در دستگاه قضایی و همچنین در مجلس و قوه قضائیه و سایر بخش های حقوقی از شاگردان مستقیم ایشان در حال فعالیت هستند.
رئیس جمهور با اشاره به آشنایی اش با شهید بهشتی از سال 1340 گفت: این عالم بزگوار خوب می اندیشید، عادلانه تصمیم می گرفت، مصمم بود و هیچ هراسی نداشت و همه وجودش و حتی آبرویش را برای انقلاب و نظام در کف اخلاص گذاشته بود.
وی در ادامه با نقل یک جمله از شهید بهشتی افزود: در اوایل تیرماه 1360 در چهارشنبه ای که یکشنبه هفته بعدش به شهادت رسید در کاخ دادگستری خدمت ایشان رسیدم و بعد از یکی دو ساعت گفتگو به من گفت دو هفته پیش خدمت امام رفته بودم تا از ایشان برای کناره گیری از سمت قضایی ام اجازه بگیرم اما هنوز در مقدمه بحث بودم که امام خمینی فرمودند اگر همه این مردمی که می گویند درود بر خمینی به جای آن بگویند مرگ بر فلانی برای من هیچ تفاوتی ندارد و شهید بهشتی گفت که وقتی امام این جملات را بیان کردند من نیز حرفم را پس گرفتم و پیشنهادم را مطرح نکردم.
روحانی گفت: اگر بزرگانی و مدیرانی به این نقطه برسند که درود و مرگ فریاد مخالف و موافق در راه صحیح، درست و منطقی آنان تاثیر نگذارد آن وقت می رسیم به نقطه ای که می توانیم به راحتی بار مسئولیت را بر دوش بگیریم و ترور شخصیتی را هم به راحتی قبول می کنیم همانطور که شهید بهشتی ترور شخصیتی شد.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما در همان زمان هیچ مجلسی نبود که برویم و از شهید بهشتی تعریف کنیم و عده ای و یا در برخی از موارد اکثریتی علیه او سخن نگویند اما آن بزرگوار به راهش ادامه داد و متاسفانه بعد از گذشت سالیان دراز هنوز هم بداخلاقانی که فکر می کنند راه پیشرفت آنها بد حرف زدن، مسائل را واژگون مطرح کردن، به اتهام و درشت گویی حرف زدن که حتی برخی آنان را انقلابی پنداشتن هنوز در جامعه وجود دارد اما وظیفه شهید بهشتی بر دوش ما باقی است تا راه او را ادامه دهیم.
وی با اشاره به افراط گرایی خشونت در داخل کشور، منطقه و جهان گفت: خشونت و افراطی گری به عنوان بالاترین خطر برای اخلاق و مدیریت صحیح برای دستیابی به اهداف بود و امروز هم هست.
روحانی افزود: ببینید خشوت و افراط در منطقه چه می کند؟ در عراق، سوریه، لبنان، افغانستان. امروز راه صحیح راه عدالت است، راه اعتدال و میانه روی، راه اجرای صحیح و پیروی درست از سیره و روش نبی اسلام و ائمه اطهار است. شهید بهشتی از میان ما رفت اما قوه قضائیه آبرومند، اسلامی و قانونی از خود به یادگار گذاشت.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه ما امروز دارای قانون اساسی مترقی هستیم، ادامه داد: در دادگاهها و داوری هایمان بر اساس چارچوب معیارهای اسلامی، قوانین و مقررات قابل قبول و مدرن در سطح دنیا و داوری ها در کشور بر این اساس صورت می گیرد.
وی با تاکید بر اینکه دستگاه قضایی از دید قانون اساسی قوه ای است مستقل که قضاوتش با استقلال به داوری می نشیند، گفت: هیچ صاحب نفوذی نمی تواند بر داوری های عدالت گونه تاثیر بگذارد. بگذارید قاضی برای اجرای عدالتش در چارچوب قانون بیندیشد و آنچه را که وظیفه خود می داند با عدل و احقاق حقوق مردم به قضاوت بپردازد. دولت هم وظیفه خود می داند که به دستگاه قضا کمک کند.
روحانی با بیان اینکه از بالاترین مقام، از رهبری نظام گرفته تا همه مردم در برابر قانون مساوی هستند، خاطرنشان کرد: قاضی می تواند نسبت به هر مقامی در چارچوب قانون اگر تخلفی داشته باشد یا اگر شاکی داشته باشد نسبت به او رسیدگی کند.
رئیس جمهور با اشاره به رسالت های مشترک میان سه قوه گفت: درست است که هر یک از قوا استقلال دارند اما برای دستیابی به اهداف نظام همه در کنار هم هستند و باید دست به دست هم بدهند.
وی ادامه داد: رئیس جمهور به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی و پاسدار مذهب رسمی کشور و همچنین پاسدار حقوق مردم و پاسدار عدالت در کنار دو قوه دیگر وظیفه سنگینی بر دوش دارد و همه با هم باید کشور را به نقطه مطلوب برسانیم.
روحانی با بیان اینکه تنها انتخابات مستقیمی که در کشور همه مردم به صحنه می آیند انتخابات ریاست جمهوری است، گفت: مردم در این انتخابات به پای صندوق های رای می آیند و طبق برنامه هایی که کاندیداها اعلام می کنند به آنها رای می دهند و آنکه اکثریت آرا را از مردم می گیرند مسئولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده دارد و این به این معنا است که مردم در انتخابات به برنامه، شعارها و مطالباتی که خود بر آن اصرار داشته اند رای می دهند و این رای باید برای همه محترم باشد و هر سه قوا در برابر رای مردم به رای مردم تکریم می کنند و خواهند کرد.
رئیس جمهور با اشاره به انتخابات 24 خرداد پارسال گفت: رهبر معظم انقلاب این انتخابات را حماسه سیاسی نامیدند که یکی از آثارش همکاری روسای سه قوه در کنار یکدیگر بود.
وی با تاکید بر اینکه امروز سه قوه در کنار یکدیگر به فکر مطالبات مردم، توسعه کشور و اجرای سیاست های کلی ابلاغی رهبری و قانون اساسی کشور هستند ، تصریح کرد: ما امروز در کشور نیاز به توسعه داریم و اگر کشور ما در مسیر توسعه در چارچوب چشم انداز 20 ساله حرکت کند، می توانیم به توسعه دست یابیم و اگر می خواهیم این مسیر را طی کنیم راهی جز این وجود ندارد که کار را به دست مردم بسپاریم.
روحانی افزود: اقتصاد، فرهنگ، مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تا آنجایی که ممکن است کار به مردم واگذار شود و این بدان معنا نیست که سه قوه رسالتی بر دوش ندارند.
رئیس جمهور بیان داشت: وظایف سه قوه طبق قوانین موضوعه کشور تعیین شده اما باید بدانیم اگر دولت یا حکومت راه را پیش مردم باز کند و امور را به مردم واگذار کند سریع تر به مقصد می رسیم.
وی با بیان اینکه دولت های کارفرما در همه جای دنیا دچار شکست شدند، گفت: باید بخش خصوصی، تعاونی و مردم را برای آمدن در صحنه دعوت کنیم و از آنان کمک بگیریم و راه پیش روی آنان را باز بگذاریم.
روحانی با اشاره به آسیب های اجتماعی ادامه داد: ما همه به حق از آسیب ها می نالیم و به حق دغدغه فرهنگی داریم اما مسئولیت آن با کیست؟ و چه کسانی باید آن را انجام دهند. دولت تنها بخشی از وظایف آن را می تواند انجام دهد و بار اصلی بر دوش مردم است و باید رسانه ها زمینه حضور مردم در امر اقتصاد، مسائل اجتماعی و فرهنگی را فراهم کنند چرا که بدون حضور و ایثار مردم مشکلات حل نمی شود.
رئیس جمهور خطاب به روسای دو قوه دیگر گفت: ما باید ضمن حفظ استقلال به فکر مسئولیت مشترک سه قوه باشیم.
وی راه حل وارد شدن بخش خصوصی در اقتصاد را امنیت نامید و گفت: بار اصلی این امنیت بر دوش قوه قضائیه است و در گذشته نیز که می خواستند مشروطیت به پا کنند قبل از آنکه به فکر مصلحت خانه باشند به فکر عدالتخانه بودند.
روحانی در ادامه مراسم ویژه بزرگداشت هفته قوه قضائیه با بیان اینکه تنها مردم بودند که در خرداد سال گذشته توانستند ما را سرافراز کنند، گفت: این مردم هستند که می توانند حماسه سیاسی بیافرینند و امروز هم برای اقتصاد و فرهنگ نیاز به عزم ملی در کنار مدیریت جهادی داریم که قوه قضائیه نیز می تواند این موضوع را تسهیل کند.
وی با تاکید بر اینکه قوه قضائیه می تواند امر سرمایهگذاری را تسهیل کند، ادامه داد: آشکار کردن ثروت شهامت میخواهد؛ چراکه ثروت وقتی روی زمین آمد و آشکار شد هم باید مالیات بدهد و هم باید چشم های بعضی ها را نسبت به اموال خود تحمل کند که قوه قضائیه می تواند امنیت لازم را برای سرمایهگذار تامین کند.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه ما هنوز سرمایهدار را ضد ارزش می پنداریم، تصریح کرد: باید این فرهنگ در جامعه اصلاح شود. تا این افکار وجود دارد و تا یک عده ای سرمایه را نجس و فقر را افتخار کشور می دانند، به مقصد نمیرسیم.
روحانی عامل اصلی آسیبهای اجتماعی از جمله سرقت و طلاق را فقر دانست و افزود: باید با فقر مبارزه کنیم تا زندگی مردم به سطح متوسط برسد و دولت نیز قادر نیست به تنهایی اقتصاد کشور را اصلاح کند و هر کس که این فکر را می کند، سخت در اشتباه است و دولت می تواند زیربناها را آماده سازد.
وی همچنین با اشاره به اصل 44 قانون اساسی بیان کرد: طبق این اصل اقتصاد باید به بخش خصوصی و تعاونیها سپرده شود، اما سرمایه ها از دولت به سمت شبهه دولت رفت و لذا ما برای اینکه کارآفرینان و سرمایهآفرینان را جذب کنیم، نیاز به همکاری با قوه قضائیه داریم.
رئیس جمهور با بیان اینکه برای مبارزه با فساد باید قوه قضائیه، مقننه و مجریه دست به دست هم دهند، بیان کرد: ما باید راه صحیح مبارزه را پیدا کنیم و باید بدانیم که جرم تنها با مجازات درست نمی شود.
روحانی با بیان اینکه دستگاه قضا خودش در امر جرم می تواند پیشگیر باشد، گفت: وقتی مردم ببینند دادگاهی وجود دارد که می توانند به آن مراجعه کنند و شاکیانی که بدانند می توانند در یک دادگاه صالحه تظلم کنند و جایی هست که بروند و شکایت کنند، خود این مانع و پیشگیری است، اما باید کارهای بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
وی افزود: اگر اشخاص برای مراجعه به دادگاه به دهها میز مراجعه کنند، این خود فسادبرانگیز است و ما باید میزان مراجعه به میزها را کاهش دهیم تا فرد یا به صورت الکترونیک کارش را انجام دهد و یا اینکه فقط به یک میز مراجعه کند، مسلما فساد در این صورت کاهش می یابد.
رئیس جمهور دولت الکترونیک را یکی از عوامل جلوگیری از فساد و پیشگیری از ظلم دانست و ادامه داد: شفافیت نیز از دیگر عوامل جلوگیری از جرم است، همه باید ارائه کار بدهیم. در دنیا یکی از معیارهای قوه قضائیه شفافیت است و دادگاه ها باید عملکرد خود و حکم هایی که برای جرم های مختلف صادر کرده اند را ارائه دهند و اگر این عملکردها در فضای مجازی بیاید، خود نیز عاملی برای جلوگیری و پیشگیری از جرم است.
روحانی همچنین شفافیت در قانوننویسی را یکی دیگر از عوامل پیشگیری از جرم نامید و بیان کرد: سلامت قوه قضائیه برای همه ما بسیار مهم است و در عین حال احساس سلامت از طرف مردم نیز اهمیت دارد.
وی انطباق حکم با قانون را یکی از وظایف قاضی نام برد و اظهار داشت: حکمی که صادر می شود و مجازاتی که برای جرمی قائل می شویم، بسیار مهم است و اگر این انطباق دقیق باشد و مجازات بر مبنای همه شرایط مشهوده و مخففه صورت گیرد، احساس سلامت در قوه قضائیه و همچنین امنیت در مردم ایجاد خواهد شد.
رئیس جمهور همچنین با تاکید بر اینکه قوه قضائیه باید فراجناحی باشد، خاطر نشان کرد: مجلس و یا دولت میتوانند جناحی و یا فراجناحی باشند، اما تنها جایی که نمی تواند جناحی باشد و باید فراجناحی باشد، قوه قضائیه است.
روحانی ادامه داد: نباید در قوه قضائیه احساس شود که بازرسیاش و یا دیوان عدالتش فرقی بین این و آن میگذارد. کرسی قضاوت غیر از کرسی خطابه و سیاست است و زبانش یک زبان بیشتر نیست و آن هم زبان قانون است.
وی افزود: مردم باید این احساس را داشته باشند که حتی اگر یک طرف قضاوت مولای متقیان باشد و یک طرف دیگرش یک فرد عادی، هیچ فرقی در امر قضاوت بین آن دو وجود ندارد و هر دوی آن افراد در نزد قاضی یکسان هستند و این نیز مشکل است، اما ضروری است.
رئیس جمهور با بیان اینکه مردم عدالت و سلامت را از قوه قضائیه می خواهند، تصریح کرد: این سلامت باید به گونهای تفسیر و تشریح شود که مردم هم احساس سلامت کنند.
روحانی با تاکید بر اینکه قوه قضائیه خوب و کارآمد می تواند ما را به توسعه برساند، گفت: یک قوه قضائیه کارآمد میتواند با فساد مبارزه کند.
وی همچنین با اشاره به اینکه ملت ایران و دولت، احساسش این است که در کشور یک قوه قضائیه بیشتر نداریم، بیان کرد: ما یک قوه قضائیه بیشتر نداریم. ما یک قوه قضائیه نداریم که یکی از آن در کاخ دادگستری باشد و یکی دیگر در کف خیابان.
رئیس جمهور ادامه داد: هیچ گروه فشاری حق ندارد به دادگاه ها و یا یک قاضی نشسته و ایستاده فشار وارد کند؛ چراکه قوه قضائیه مستقل است و بر مبنای سیره پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) عمل می کند.
روحانی با تاکید بر اینکه احزاب و گروه های مختلف نمی توانند حکم صادر کنند، گفت: هر کس در هر گوشه ای که نشسته است می تواند فکر کند، اما نمی تواند حکم صادر کند. حکم تنها یکجا صادر می شود و آن هم دادگاه صالحه است.
وی تاکید کرد: به غیر از آن حکمی که در دادگاه صالحه صادر می شود، اصل برائت همه جا جاری است، اما چرا گاهی این اصل برائت تضعیف می شود و بیل به کمرش می خورد؟
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه حکم تنها توسط محکمه صالحه در چارچوب قانون اساسی صادر می شود، گفت: هیچ گروهی حق ندارد حکمی صادر کند و ما یک قوه قضائیه داریم و تنها از او حمایت می کنیم.
روحانی با بیان اینکه خوشبختانه امروز وکلا یار و کمک دستگاه قضا هستند، تصریح کرد: قاضی اولین هدفش کشف جرم است و بعد حکم صادر می کند و در کشف جرم وکلا می توانند به قاضی کمک کنند و همچنین در انطباق حکم با قانون.
وی با اشاره به عملکرد وکلای دادگستری و با بیان اینکه باید قدردان زحمات آنها باشیم، افزود: شورای حل اختلاف هم کمک خوبی برای دستگاه قضا است و باید به این شورا کمک کنیم که بار بیشتری از قوه قضائیه برداشت شود.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به ضرورت اجتهاد پویا در قوه قضائیه گفت: حوزه های علمیه، مراجع و علما باید به این اجتهاد پویا در قوه قضائیه کمک کنند. البته هیات منصفه هم می تواند توسعه یابد.
روحانی افزود: ما می توانیم از هیات منصفه نه به عنوان تقلید از غرب بلکه به عنوان الگویی برای محاکم در امور مهم استفاده کنیم؛ چراکه در بعضی از محاکم استفاده می شود، اما می تواند گسترش یابد، چون در بسیاری از موارد برای رسیدن به عدالت واقعی می تواند به قاضی کمک کند.
وی همچنین همکاری حوزه، دانشگاه، فقه و حقوق را برای تربیت فرهیختگان و وارستگان در امر قضا از موارد مهم و ضروری برشمرد.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد