سرزمین خراسان در معرض خطر بیابانی شدن قرار دارد و بر این اساس کارشناسان اعلام میکنند؛ بیش از یک میلیون اراضی این استان تحت تاثیر فرسایش بادی بوده و این امر روز به روز به توسعه بیابان منجر شده اما در مقابل متولیان منابع طبیعی معتقدند جدایی از بادها، ساختوساز در زمینهای کشاورزی نیز موجبات گسترش فرش بیابان را در این استان فراهم کرده است.
ثروتهای سبز خراسان در سایه گسترش بیابان به تاراج میرود و بدون شک در صورت عدم چاره اندیشی، رفتهرفته بیابانهای سرزمین خراسان، تمام وسعت این استان را در برمیگیرد و داغی بزرگ بر پیکره این سرزمین طلایی نقش میزند.
70 درصد سرزمین خراسان را بیابان تشکیل داده است
یک کارشناس منابع طبیعی در این زمینه گفت: مطابق آمارهای رسمی 70 درصد؛ یعنی معادل دوسوم وسعت این استان را بیابان تشکیل داده بنابراین این موضوع زنگ خطری برای سرزمین خراسان و اهالی آن محسوب می شود.
محب احمدی با اعلام اینکه باید با ساخت و سازهای غیرمجاز مقابله کرد، افزود: برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی وساختوساز گسترده در زمینهای کشاورزی از مهمترین عوامل گسترش فرش بیابان است.
خراسان رضوی دارای اکوسیستم بسیار شکنندهای است
وی گفت: این استان دارای اکوسیستم بسیار شکنندهای است و باید در نظر داشت که گسترش بیابان آثار مخرب و زیانبار گسترده اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را به دنبال دارد و از سویی دیگر منابع طبیعی خراسان رضوی دارای محیطی غیر قابل ارتجاع است و اگر گونهای درخت از محیط بیابانی استان قطع شود غیرقابل جبران است.
این کارشناس منابع طبیعی، وجود کانونهای بحرانی فرسایش بادی را یکی از ضعفهای عرصه های طبیعی این استان عنوان کرد و گفت: در حال حاضر به دلیل ساخت بیرویه سدها بدون ارزیابی زیست محیطی، زمینهای کشاورزی را به بیابان تبدیل کرده ایم و این بزرگترین اشتباه و خطای صورت گرفته است.
بیابان و کویر حذف شدنی نیست
وی افزود: بیابان و کویر حذف شدنی نیست اما باید جلوی پیشروی بیش از حد آن را گرفت زیرا همان طور که اشاره شده 70 درصد وسعت خراسان رضوی بیابانی است و تنها کاری که میتوان انجام داد این است که مانع گسترش فرش بیابان در این سرزمین شد.
احمدی با اعلام اینکه در شرایط فعلی باید شاهد وداع با پهنه سبز خراسان بود، گفت: امروز جدایی از اجرای طرحهایی برای مقابله با بیابانزایی باید به فکر احیا جنگل های و ثروت سبز این استان بود زیرا سالهاست که درختان و جنگلهای این استان نیز وضعیت روبه راهی ندارند و هر روز خبر قطع درختان و تخریب جنگلها را از گوشه و کنار میشنویم.
پرهیز از تخریب فضاهای سبز برای ساخت ویلا
این کارشناس منابع طبیعی با بیان اینکه باید از تخریب فضاهای سبز برای ساخت ویلا پرهیز کرد، گفت: در حال حاضر باید این فرهنگسازی را در میان مردم انجام داد که هرگز درختان را قطع نکنند و یا اینکه با تخریب فضاهای سبز به ساخت خانه و ویلا نپردازند زیرا این عوامل در از بین رفتن ثروت سبز خراسان نقش فراوانی دارد.
مدیرکل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه یک میلیون و 651 هزار و 511 هکتار از اراضی واقع در مناطق بیابانی خراسان رضوی تحت تاثیر فرسایش بادی است، گفت: این میزان معادل 29.7 درصد از مساحت کل بیابانهای استان و هشت درصد از مساحت کل اراضی تحت تاثیر فرسایش بادی کشور را دربر گرفته است.
حسن تقوایی افزود: حفاظت و مراقبت از منابع طبیعی و جلوگیری از گسترش فرسایش بادی از اهداف و اولویتهای جدی این اداره کل است.
توفانها یکی از مهمترین دلایل گسترش بیابان ها
وی توفانها را یکی از مهمترین دلایل گسترش بیابانها دانست و افزود: این اداره کل برای مقابله با عوامل تشدیدکننده رشد بیابان، اقدامات و برنامه های متعددی داشته اما همواره مقابله با عوامل طبیعی و تاثیرگذار در این بخش کار مشکلی بوده و متاسفانه تاکنون امکان برخورد با این عوامل وجود نداشته است.
تقوایی با بیان اینکه متوسط میزان فرسایش خاک 15تن در هکتار است، گفت:بیابان زایی یکی از چالش های پیشروی کشور ها است و اگر با مشکل بیابان زایی مقابله نشود این استان با چالش بیابانی شدن مواجه می شود.
وجود 15کانون فرسایش
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفت: در حال حاضر 15کانون فرسایش در استان وجود دارد که حدود یک میلیون هکتار از اراضی خراسان رضوی تحت تاثیر این کانون ها است.
تقوایی افزود: اکنون 500 پروژه آبی خاکی در زمینه تغذیه سفرههای زیرزمینی در استان اجرایی شده و با این اقدام میتوان از فرسایش خاک و شوری سفرههای زیرزمینی جلوگیری کرد و در این راستا با مدیریت آبهای سطحی و جلوگیری از فرسایش خاک مشکل شوری و کمبود آب رفع می شود.
به گفته وی، کاشت 395 هزار هکتار جنگل دست کاشت از سوی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان برای مقابله با بیابانزایی در این استان انجام شده است.
تقوایی افزود: یک میلیون هکتار از مساحت خراسان رضوی تحت پوشش جنگل بوده و بیش از شش میلیون و 600 هکتار نیز پوشش مراتع است.
غلامحسین ساربان معاون سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: در حال حاضر رشد بیابانها در این استان شدت پیدا کرده و این امر وضعیت استان را نگران کننده ساخته بنابراین باید برای مقابله با این امر راهکاری ارائه کرد.
وی با انتقاد از برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، افزود: این امر در گسترش فرش بیابان تاثیرگذار بودهاست و اکنون در کنار وسعت بیابان ها باید به مشکل آب نیز اشاره کرد زیرادر خراسان رضوی به صورت سالانه بیش از 4.7 میلیارد متر مکعب آب برداشت می شود.
ساربان گفت: در سال جاری هزارمیلیارد تومان برای جلو گیری از هدر رفتن آب اختصاص یافته است که از این میزان سهم استان 120 میلیارد تومان است.
سرزمین خراسان همچنان داغدار ثروت های سبزی است که در سایه بی توجهیها از بین میرود و حال باید چشم انتظار بود و دید چه اقدامی قرار است از سوی دست اندرکاران برای مقابله با گسترش فرش بیابان صورت گیرد.(مهر)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد