ناله‌های بحر آسمان به گوش مسئولان نمی‌رسد

بزرگترین استان کشور یکی از بکرترین و دست نخورده‌ترین منابع طبیعی کشور را نیز در خود جای داده است هزاران هکتار جنگل و کوهستان‌های سر به فلک کشیده و رودخانه های خروشانی که در اعماق این دره ها جاری هستند محیطی را برای حیات حیوانات در معرض انقراض مهیا کرده است اما متاسفانه دخالت‌های بی رویه انسان‌ها و همچنین خشکسالی بلایی شده است برای ادامه حیات جانوران وحشی، بکر بودن بسیاری از مناطق استان کرمان نیز زیر سوال رفته است.

گسترش صنایع و معادن در شهرستان‌های مختلف استان کرمان چالش های گسترده زیست محیطی را در برخی مناطق از جمله دشت خاتون آباد و کوهستان های سرچشمه ایجاد کرده و ابهام هایی نیز در خصوص آلودگی برخی از صنایع مانند کارخانه قطران زرند نیز مطرح است.

هر چند توسعه معادن و بهره برداری از معادن گسترده در استان کرمان می تواند در توسعه اقتصادی و پیش برد اهداف دولت در راستای رسیدن به اقتصاد غیر نفتی تاثیر گذار باشد اما گویی در بسیاری موارد نیز فراموش شده است توسعه پایدار از مسیر احترام گذاشتن به محیط زیست می گذرد و در صورت بی توجهی به منابع طبیعی پس از چند سال دشتهای آلوده و خسارت دیده ای برای آیندگان به جای می ماند.

تخریب محیط زیست به بهانه توسعه اقتصادی

این مسئله در استان کرمان اما امری دور از ذهن نیست اگر نگاهی به دشت خاتون آباد بیندازیم شاهد فاجعه ای زیست محیطی خواهیم بود که گریبان این دشت را برای سالها گرفته است آلودگی در این دست به حدی است که تا 10 سال دیگر نیز اثرات ناشی از آلودگی پا برجا است.

در سالهای اخیر فشار بیش از حد بر منابع معدنی در کرمان نمود بیشتری داشته است چند ماه قبل بود که فعالیت یک معدن بزرگ سنگ آهن در ارتفاعات کوه شاه در شهرستان بافت مورد توجه قرار گرفت و پس از درخواست های مکرر کوهنوردان و فعالان محیط زیست در نهایت این معدن تعطیل شد.

نکته قابل توجه در خصوص معدن کوه شاه این بود که این معدن مجوز اکتشاف و احداث جاده دسترسی به معدن را نیز داشت و منطقه کوه شاه نیز محافظت شده نبود با این وجود با پیگیری‌های فعالان محیط زیست فعالیت معدن متوقف شد اما طی دو سال گذشته شاهد فعالیت غیر مجاز معدنکاران در منطقه محافظت شده «بحر آسمان» هستیم.

فعالیت‌های معدنی که متوقف نمی‌شوند

بحر آسمان بدون شک یکی از دست نخورده ترین مناطق حفاظت شده استان کرمان تا چند سال قبل محسوب می‌شد اما اکتشاف معادن و فعالیت غیرمجاز در این مناطق این روزها به مهمترین دغدغه محیط زیست استان کرمان تبدیل شده است.

هر چند در دو سال گذشته بارها اعتراضاتی در خصوص فعالیت معادن غیر مجاز صورت گرفته است و بارها این مشکل رسانه‌ای شده است اما متاسفانه هنوز هم فعالیت معادن غیر مجاز در این منطقه ادامه دارد!

اما نکته قابل توجه اینکه منطقه بحر آسمان طبق مصوبه شماره 329 شورای علی محیط زیست مورخ 22 دی ماه 1389 با وسعتی معادل 119 هزار و 573 هکتار به عنوان منطقه محافظت شده معرفی شده است.

بحر آسمان در ارتفاعات استان قرار گرفته و در کم ارتفاع ترین منطقه هزار و 920 متر در منطقه روستای علی آباد ارتفاع دارد.

بحر آسمان قلمرو بسیاری از حیوانات در معرض انقراض است که گاه تعداد آنها از انگشتان دست هم تجاوز نمی کند که می‌توان به خرس یقه سفید اشاره کرد.

ادامه فعالیت های معدنی در منطقه حفاظت شده تعجب آور است

یاسر سمندریان عضو انجمن پایشگران زیست محیطی ایران گفت: منطقه بحر آسمان مهمترین منبع تامین آب شهرستان جیرفت است و فعالیت‌های معدنی موجب آلوده و گاه از بین رفتن منابع آبی در این منطقه شده است و زندگی صدها گونه گیاهی، جانوری و آبزنی در این منطقه با چالش جدی مواجه شده است.

وی افزود: این منطقه از جمله مناطق محافظت شده آبی استان کرمان است به گونه‌ای که چندین گونه منحصر به فرد آبی نیز در بحر آسمان ثبت شده است اما با وجود دو سال فعالیت این معادن و مخالفتهای ادارت و سازمان ها و انجمن‌های زیست محیطی گویا اراده ای برای مقابله با این فعالیتهای غیر مجاز وجود ندارد.

سمندریان گفت: بارها دستگاههای مختلف در خصوص آلودگی منابع آبی و آب سد بزرگ جیرفت هشدار داده اند اما فعالیت های معدنی غیر مجاز همچنان وجود دارد.

وی خواستار رسیدگی فوری مدیریت استان کرمان به این مسئله شد و افزود: به اندازه کافی خشکسالی و حتی شکارهای غیرمجاز به گونه‌های جانوری این منطقه ضربه زده است و ادامه فعالیت های معدنی در این منطقه تعارضات را افزایش داده است در حالیکه بحر آسمان مهمترین قلمرو خرس سیاه آسیایی یا همان خرس یقه دار است و ادامه بی‌توجهی‌ها عرصه های طبیعی بحر آسمان را با خطر مواجه کرده است.

کشاورزی و دامداری روستائیان با پالش مواجه شده است

این فعال محیط زیست که خود نیز از جمله مردم بومی بحر آسمان محسوب می‌شود، گفت: مهمترین شغل مردم نیز دامداری و کشاورزی است اما فعالیت‌های معدنی بسیاری از منابع آبی را از بین برده است و زندگی مردم محلی را نیز با مخاطره مواجه کرده است و این مسئله بارها به مسئولان منتقل شده اما اقدامی برای متوقف کردن فعالیت‌های معدنی انجام نشده است.

وی افزود: بحر آسمان کریدور مهاجرتی خرس سیاه است که تعداد این حیوان بسیار انگشت شمار است و تخریب بحر آسمان حیات بسیاری از گونه‌های جانوری را به خطر می اندازند و موجب آلودگی منابع آبی پائین دست است زیرا بحر آسمان کانون تامین آب شهرستان‌های جنوبی است که با کمبود شدید آب نیز مواجه هستند.

کلکسیونی از حیوانات در بحر آسمان

وی گفت: در بحر آسمان پلنگ، گزار، روباه، گربه وحشی، گربه جنگلی، لک لک سیاه، عقاب طلایی، شاه بوف، سهره طلایی ، لاک پشت مهمیزدار و صدها گونه دیگر زندگی می کند اما نکته قابل توجه این است که در این منطقه گونه های آبی نیز وجود دارد که در استان کرمان انگشت شمار و بی نظیر است.

وی به توپوگرافی خاص این منطقه اشاره کرد و گفت: در این منطقه رودخانه های گردین، هنزا، رمان و هلیل وجود دارد و مهمترین حوزه آبخیز استان کرمان است.

توسعه اقتصادی باید همراه با مسئولیت شناسی در قبال محیط زیست باشد

محمد جهانشاهی، مسئول اوکتوریسم میراث فرهنگی استان کرمان و فعال محیط زیست نیز گفت: اینکه برای توسعه استان کرمان به توسعه معادن و صنایع نیاز است امری بدیهی است اما توقع داریم که به محیط زیست نیز احترام گذاشته شود.

وی افزود: توسعه پایدار زمانی روی می دهد که به محیط زیست نیز توجه شود و اگر تخریب افزایش یابد برای آیندگان چیزی باقی نخواهد ماند.

جهانشاهی گفت: در منطقه بحر آسمان جنگل های گسترده انار شیطان به عنوان زیباترین گونه گیاهی منطقه، جنگل های انجیر وحشی و خرزهره است و از جمله مناطق غنی استان کرمان به دلیل داشته های جانوری برخوردار است.

وی افزود تعارضهای انسانی، کمبود آب و عدم بارش باران در کنار شکار بی رویه محیط زیست استان کرمان را تهدید می کند که در این میان فعالیتهای معدنی و صنعتی نقش قابل توجهی دارد.

در خواست معاون محیط زیست از استاندار کرمان

در پی درخواست‌های ماه‌های اخیر فعالان محیط زیست و رسانه ای شدن فعالیت معادن در بحر آسمان، معاون سامان محیط زیست در نامه‌ای به استاندار کرمان خواستار توقف فعالیت‌های معدنی در این منطقه شد.

احمدعلی کیخا در این نامه عنوان کرده است که با توجه به اینکه از یک سو معدن مورد نظر در یکی از زیستگاه‌های حساس منطقه حفاظت شده بحر آسمان، به عنوان مامن خرس سیاه آسیایی در شهرستان جیرفت واقع شده و از سوی دیگر منطقه دارای گونه ممنوع القطع ارس و پوشش گیاهی تضمین کننده تأمین منابع آبی پایین دست است، لذا هر گونه اقدام به بهره برداری معدنی در محدوده مورد نظر اثرات غیر قابل جبران زیستگاهی را با توجه به ماده معدنی مورد برداشت به منطقه تحمیل خواهد کرد.

وی همچنین در آخرین اظهار نظرش در مورد بحر آسمان گفته است که مسئولان نظارتی باید جلوی اقدامات خلاق قانون را بگیرند.

کیخا گفته است که کارشناسان محیط زیست در آخرین بازدید و بررسی های خود بر مخرب بودن این فعالیت ها در این زیستگاه تاکید دارند.

وی خواستار توقف هر گونه فعالیت معدنی در این منطقه که از مهمترین سرچشمه‌های زاگرس است شده و فعالیت معدنی در این منطقه را غیرقانونی دانسته است.(مهر)