ظرفیت رسانه ای جهان اسلام

در این میان، تنها و تنها این رسانه به معنای عام و رادیو، تلویزیون به معنای خاص است که واسطه بین ما و این دنیای غریب است. واقعیت دارد که هرکسی رسانه را در اختیار داشته باشد براحتی می‌تواند افکار را هم هدایت، دسته‌بندی و آماده پذیرش اراده قدرت‌های بزرگ کند، بدون این‌که نگران این باشد در عالم واقع چه اتفاقی می‌افتد.

در همین کشتار اخیری که اسرائیل در غزه به راه انداخته یکی از شبکه‌های آمریکایی دست به ابتکار حیرت‌انگیزی زد که خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد، آن هم در یک برنامه زنده خبری تلویزیونی. در این برنامه خبری با پخش تصاویری از خانه‌های ویران شده مردم غزه از سوی گوینده خبر، این‌گونه عنوان شد که تصاویری که می‌بینید مربوط به مردم بی‌خانمان اسرائیل است و این‌گونه حس همدردی مخاطبانش را برانگیخت.

به نظر می‌رسد رفتار رسانه‌های دنیا مانند سال‌های قبل تنها سکوت در مقابل آنچه اتفاق افتاده نیست، بلکه سیاست‌ورزان رسانه‌ای عالم، حالا به کشف‌های تازه و البته خطرناکی رسیده‌اند که آنها را در هنگامه‌های اینچنین رو می‌کنند و عجیب‌تر این‌که همه این اتفاقات در مقابل چشم هزاران دوربینی اتفاق می‌افتد که شب و روز مشغول ثبت و ضبط‌اند اما نتیجه نهایی و آن چیزی که باید سره را از ناسره جدا کند، حقیقتا مایوس‌کننده است. به همین دلیل ساده است که اندک رسانه‌هایی که می‌خواهند به نمایش تمام قامت حقیقت بپردازند، باید بیش از اینها نقاط قوت و اشتراک خود را بازیابند تا خروجی آنها هم چشمگیرتر و هم موثر‌تر باشد.

اتفاقی که اکنون در جهان رسانه‌ای افتاده این است که فضای غالب نه تنها از «کثرت» و«میزان دربرگیری مخاطب» در جهت منافع خود سوءاستفاده می‌کند، بلکه از شکافی که بین رسانه‌های مخالف‌خوان جهان نیز وجود دارد، هم نهایت استفاده را می‌کند تا همه چیز را آن‌گونه جلوه دهد که خود می‌خواهد.

گرچه برخی شبکه‌ها کوشیده‌اند در این فضای مسموم، فریاد مردم مظلومی باشند که هیچ تکیه گاهی ندارند اما همه اینها در بلبشوی هیاهوی رسانه‌های غرب، گم شده‌اند. در حالی که جهان به تعریف‌های تازه‌ای از رسانه و کار کردش رسیده است و با اراده‌ای غالب ـ و با خشونت و بی‌رحمی تمام ـ آن را مدیریت می‌کند، شبکه‌های اندکی که با هم همسو هستند نیز باید در برابر این هجمه ایستادگی کنند و برای بسیاری از رخدادها، استراتژی کارآمد داشته باشند.

چند روز پیش روز قدس بود. روزی که بخشی از ظرفیت جهان اسلام برای واکنش به یک معضل قدیمی جهان، به نمایش گذاشته شد. به نظر می‌رسد از همین ظرفیت می‌توان استفاده کرد و فارغ از پاره‌ای اختلافات، بر اشتراکات تکیه کرد و رسانه‌های جهان اسلام را بیش از پیش در کنار هم دید. (مهدی غلامحیدری/ ضمیمه قاب کوچک)