رقابت 3 خان بزرگ سینمای هند

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که هریتیک روشن، دیگر بازیگر مسلمان بالیوود هم به صورت یک رقیب جدی برای خان‌های قدیمی سینمای هند درآمده است. بحث اصلی منتقدان و تحلیلگران سینمایی هند طی دو ماه گذشته این بود که آیا اکشن ماجراجویانه جدید سلمان‌خان به نام« kick» می‌تواند رکوردهای فروش را در جدول گیشه‌ نمایش سینماها بشکند یا خیر؟ اما این فیلم با وجود فروش بسیار بالا و موفقیت سرسام‌آور خود نتوانست صدرنشین جدول فروش کلی تاریخ جدول گیشه نمایش هند شود. به این ترتیب، هنوز هم عامرخان پرفروش‌ترین فیلم کل تاریخ سینمای هند را در اختیار دارد و رقبای او نتوانسته‌اند وی را از کرسی صدرنشینی به پایین بکشند. این در حالی است که جدول گیشه نمایش سینماهای هند طی پنج سال اخیر با تحول و دگرگونی تازه‌ای روبه‌رو و همراه شده و محصولات سینمایی به دلیل استقبال بسیار زیاد تماشاگران به فروش‌هایی افسانه‌ای دست پیدا می‌کنند.

Kick هم با امید دست یافتن به چنین فروش افسانه‌ای همزمان با تعطیلات و جشن عید فطر روی پرده سینماهای هند رفت. طبق یک سنت نانوشته، سلمان‌خان فیلم‌های خود را در ایام تعطیلات عید فطر اکران عمومی می‌کند و جدول گیشه نمایش سینماها در این ایام در اختیار اوست. این در حالی است که طبق همین سنت و قانون نانوشته، عامرخان و شاهرخ‌خان هم به ترتیب فیلم‌هایشان را در آخرین هفته سال میلادی و جشن دیوالی (جشن رنگ هند که در اولین دهه ماه اکتبر برپا می‌شود) به نمایش عمومی می‌گذارند.

کرسی سوم

در شرایطی که برخی تحلیلگران سینمایی نسبت به استقبال تماشاگران از فیلم جدید سلمان‌خان در دو روز پایانی ماه رمضان ابراز شک و تردید می‌کردند، این فیلم با یک افتتاحیه قوی نمایش عمومی خود را آغاز کرد. این افتتاحیه خبر از موفقیت کلان کلی فیلم می‌داد. بلافاصله این تحلیل از سوی اهل فن مطرح شد که کار تازه سلمان‌خان رکورد فروش «دوم 3» عامرخان را شکسته و لقب پرفروش‌ترین فیلم کل تاریخ سینمای هند را از آن خود خواهد کرد، اما پایین آمدن رقم فروش در هفته سوم مانع عملی شدن این تحلیل شد. Kick با یک فروش کلی 232 کرور (هر صد کرور حدود 17 میلیون دلار است) به نمایش عمومی خود خاتمه داد. با این رقم فروش، کار جدید سلمان‌خان از «قطار اکسپرس چنای» شاهرخ‌خان جلو زد و ردیف سوم جدول کل فروش گیشه هند را به خود اختصاص داد. درام خانوادگی و ماجراجویانه شاهرخ‌خان اکتبر سال قبل اکران عمومی شد و به یک فروش کلی 227 کروری دست پیدا کرد، اما سلمان‌خان نتوانست به رقم فروش 245 کروری «کریش 3» هم برسد. سومین قسمت اکشن ابرقهرمانانه کریش با بازی هریتیک روشن، دومین فیلم پرفروش تاریخ جدول گیشه‌ نمایش سینمای هند است.

صدرنشینی پنج ساله

تمام این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که عامرخان در پنج سال اخیر، صحنه‌گردان اصلی جدول گیشه نمایش تاریخ سینمای کشور خود بوده است، اما طی این سال‌ها فیلم‌های او جای خود را با یکدیگر عوض کرده‌اند تا وی همچنان در صدر بماند. سومین قسمت مجموعه فیلم پلیسی و اکشن «دوم» در هفته آخر دسامبر 2013 روی پرده سینماها رفت.

همزمان با نمایش عمومی فیلم، تحلیلگران سینمایی یک پرسش عجیب و غریب را مطرح کردند. پرسش آنها این بود که آیا فیلم جدید این بازیگر می‌تواند به یک فروش 300 کروری دست پیدا کند یا خیر. طرح این پرسش چندان هم بی‌ربط با رابطه عامرخان با جدول گیشه نمایش نبود. تا قبل از این، عامرخان با فیلم‌هایش دو بار رکورد عجیب و غریب فروش را از خودش به‌جا گذاشته بود. وی اولین بازیگر صنعت سینمای هند است که توانست رکورد فروش یکصد کروری را در جدول گیشه نمایش بشکند.

درام دلهره‌آور او به نام «گاجینی» سال 2008 در کمال حیرت اهل فن و دست‌اندرکاران سینمایی توانست 114 کرور فروش کند. چنین رقم فروشی در آن ایام شبیه وقوع یک رخداد غیرممکن بود. با این رقم فروش، محصولات سینمایی چشم به فروش‌های صد کروری دوختند و چنین رقم فروشی دیگر برای فیلم‌های هندی یک رقم ناممکن نبود. گاجینی، نسخه دوباره‌سازی فیلم معروف «یادآوری/ مومنتو»ی کریستوفر نولان بود، اما فیلم‌هایی که رنگ و بوی هندی» داشتند هم توانستند رقم فروش یکصد کروری را تجربه کنند.

در شرایطی که تهیه‌کنندگان و بازیگران سرشناس بالیوودی به دنبال رقم فروش صد کروری‌شان در جدول گیشه نمایش بودند ـ و آن را افتخاری در کارنامه هنری‌شان ارزیابی می‌کردند ـ عامرخان یک رکوردشکنی تازه کرد. کمدی درام اجتماعی این بازیگر در سال 2009 توانست به فروشی 202 کروری دست پیدا کند. تا قبل از آن هیچ‌یک از محصولات سینمایی هندی نتوانسته بود به رقم فروش خیره‌کننده و دور از دسترس 200 کرور برسد. تحلیلگران اقتصادی سینما گفتند عامرخان در فاصله کمی از رکوردشکنی قبلی خود، یک رکورد تازه را به نام خویش ثبت کرد.

این رکورد طی چهار سال بعد از سوی هیچ فیلم و بازیگری شکسته نشد. به دلیل همین دو رکوردشکنی پر سر و صدا بود که بسیاری از سومین رکوردشکنی عامرخان (و این بار رکورد فروش 300 کروری) صحبت می‌کردند، اما «دوم 3» نتوانست تا این حد رضایت خاطر جماعت مشتاق را فراهم کند. این فیلم عامرخان را در نقش دو برادر دوقلو دارد که در یک سیرک کار می‌کنند و در پی انتقامگیری از یک بانک بزرگ هستند که باعث ورشکستگی پدر آنها (و مرگ او) شده است. گرچه سومین قسمت این مجموعه فیلم موفق توانست 284 کرور فروش کند، اما موفق به کسب تجربه فروشی 300 کروری نشد؛ ‌اکنون اگر فیلمی بخواهد رکورد فروش فیلم‌ها را در هند بشکند باید حدود 290 کرور فروش کند.

تلاش‌های موفق

«سه احمق» عامرخان حدود چهار سال صدرنشین جدول کل تاریخ گیشه نمایش سینماهای هند بود. در سال‌های 2011 و 2012 سلمان‌خان دو بار تلاش کرد این صدرنشینی را از عامرخان بگیرد. اما فیلم‌های «محافظ» و «بی‌باک2» او در این سال‌ها تنها توانست 149 و 155 کرور فروش کند. می 2013 اتفاقی رخ داد که سروصدای زیادی در هند به‌پا کرد. درام جوان‌پسند «این جوانی دیوانگی است» با بازی رانبیر کاپور موفق به یک فروش کلی 189 کروری شد. استقبال بالای تماشاگران از فیلم باعث شد تحلیلگران اقتصادی بگویند این درام خانوادگی فیلم عامرخان را از کرسی صدرنشینی به پایین می‌کشد، اما این اتفاق رخ نداد. در همین حال، اهل فن گفتند اگر فیلم رانبیر کاپور موفق به فروشی بیشتر از فیلم عامرخان می‌شد، یک شگفتی و علامت سوال بزرگ را در مقابل جدول گیشه نمایش قرار می‌داد. این بازیگر جوان اگر چه مطرح‌ترین بازیگر نسل خود است، ولی تازه چند سالی است به جمع هنرمندان صنعت سینمای هند پیوسته است. به همین دلیل، صدرنشینی او در حالی که بازیگران مطرح قدیمی‌تری حضور دارند، کمی دور از انتظار و عجیب و غریب بود. البته او سابقه خانوادگی خوبی در بالیوود دارد.

راج کاپور، معمار سینمای معاصر هند پدربزرگ اوست و پدر و مادرش ریشی کاپور و نیتو سینگ، دو بازیگر مشهور دهه 70 و 80 میلادی هند هستند. در فاصله کوتاهی از فیلم رانوید کاپور، اکشن ماجراجویانه «ببری بود» سلمان‌خان اکران عمومی شده بود. این فیلم هم 198 کرور در جدول گیشه نمایش هند فروش کرد. رقم فروش ببری بود کمترین فاصله را با سه احمق داشت. در حقیقت، اگر این فیلم پنج کرور بیشتر فروش می‌کرد، می‌توانست رکورد فروش فیلم عامرخان را بشکند. اما برای این فیلم هم این اتفاق خوش نیفتاد. کمی بعد از فیلم عامرخان و در فاصله‌ای کوتاه از یکدیگر فیلم‌های جدید شاهرخ‌خان و هریتیک روشن روی پرده رفته و رکوردهای تازه فروش را به نام خود ثبت کردند.

«قطار اکسپرس» چنای شاهرخ‌خان اوایل آگوست 2013 اکران عمومی شد و با فروش 227 کروری، سه احمق را به ردیف دوم جدول فروش کل تاریخ سینمای هند راند، اما این موفقیت برای مدت زمانی طولانی ادامه نیافت و عمر صدرنشینی شاهرخ‌خان بسیار کوتاه‌تر از آنی بود که تصور می‌کرد. سومین قسمت مجموعه فیلم «کریش» اواسط نوامبر همین سال به یک فروش 245 کروری دست پیدا‌کرده و صدرنشینی جدول را در دست‌های خود گرفته است. اما در همان زمان اهل فن پیش‌بینی کردند صدرنشینی هریتیک روشن و فیلم او هم چندان طولانی نخواهد بود و او مغلوب موفقیت فیلم جدید عامرخان خواهد شد.

با وجود صدرنشینی چند ساله عامرخان در جدول گیشه نمایش تاریخ سینمای هند، تحلیلگران اقتصادی سینما می‌گویند سلمان‌خان از وی در این جدول گیشه موفق‌تر است. سلمان‌خان در فهرست 32 فیلم صد کروری سینمای هند هفت فیلم دارد. این در حالی است که سهم عامرخان فقط سه فیلم است. شاهرخ‌خان هم چهار فیلم در این فهرست دارد. این در حالی است که آجی دیوگان که هیچ‌وقت داعیه رقابت با سه خان بزرگ بالیوود را نداشته، پنج فیلم در این جدول دارد. بدشانسی او این است که هیچ‌یک از این پنج فیلم نتوانسته‌ به فروشی بالای 140 کرور دست پیدا کند.

کیکاووس زیاری / جام​جم